370 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ak`
- veel haken en ogen (=veel problemen)
- veel omslag maken (=veel bijzonders doen)
- veel varkens maken de spoeling dun (=als je met veel bent, moet je ook met veel delen)
- vele handen maken licht werk (=als een karwei samen wordt opgepakt is het snel en gemakkelijk gedaan)
- vele kleintjes maken een grote (=veel kleine stukjes leveren uiteindelijk ook een geheel op)
- voor God een baard van vlas maken (=schijnheilig zijn)
- voor top en takel drijven (=scheepvaart : zonder een zeil te voeren)
- waar gehakt wordt, vallen spaanders (=waar werk verricht wordt, worden ook wel wat fouten gemaakt)
- werk van iemand maken (=veel zorg aan iemand besteden)
- wie de teugel slap laat hangen, kan met een mak paard nog op hol raken. (=blijf altijd aandachtig en geconcentreerd)
- wie voor het oortje geboren is, zal tot de stuiver niet geraken (=wie in een lage sociale klasse geboren is, zal niet in een hogere sociale klasse terechtkomen)
- wie zijn klomp breekt, schiet gemakkelijk uit zijn slof (=als je wordt teleurgesteld, kun je gemakkelijk boos worden)
- wie zijn naasten te schande maakt, onteert zichzelf (=een klein foutje, kan een groot geheel te schande maken)
- zachte heelmeesters maken stinkende wonden (=sommige problemen kunnen niet met zachtheid opgelost worden)
- zaken gaan voor het meisje. (=verplichtingen zijn belangrijker dan plezier)
- zinken als een baksteen (=direct zinken (niet kunnen zwemmen))
- zo mak als een lammetje (=heel gedwee zijn)
- zo stijf als een bonenstaak (=bijzonder stijf)
- zo stoned zijn als een garnaal (ook makreel) (=onder invloed zijn van hasj)
- zoete broodjes bakken (=dingen zeggen om een goede indruk achter te laten bij mensen met invloed)
630 betekenissen bevatten `ak`
- goedkoop is duurkoop (=iets goedkoops kan later kosten veroorzaken, bijvoorbeeld door slechte werking, reparaties of onderhoud)
- als een tang op een varken slaan (=iets heeft totaal niets met een besproken onderwerp te maken)
- iets op zijn sloffen aankunnen (=iets heel gemakkelijk kunnen uitvoeren)
- een goede beurt maken (=iets heel goed doen, een goede indruk maken)
- iemand koeien met gouden horens beloven (=iets moois beloven maar niet nakomen)
- iets beneden zijn waardigheid achten (=iets niet willen doen omdat men vindt dat men een betere taak waard is)
- het paard achter de wagen spannen (=iets nutteloos doen of verkeerd aanpakken)
- iets soldaat maken (=iets openmaken en helemaal opeten)
- haast en spoed is zelden goed (=iets te snel doen, resulteert vaak in iets dat slecht gedaan is)
- elke medaille heeft een keerzijde (=iets van twee kanten bekijken, aan iedere zaak zitten twee kanten, vaak een positieve en minder positieve kant)
- de scherpe kantjes er van afhalen. (=iets verzachten of minder extreem maken)
- er als een berg tegen opzien (=iets voor zichzelf beschouwen als een zeer moeilijke, of onplezierige, taak of omstandigheid)
- iets op losse schroeven zetten (=iets wankel en onzeker maken)
- bij de neus hebben (=iets wijsmaken)
- als ik ze niet hoef te hoeden laat ik de ganzen ganzen zijn (=ik bemoei me niet met andermans zaken als het niet hoeft)
- kom ik er vandaag niet dan kom ik er morgen (=ik doe het wel op mijn gemak)
- dat zal mijn klomp niet roesten (=ik maak me er niet druk om; het kan mij niet schelen)
- ik vind het pet (=ik vind het een bijzonder slechte zaak)
- mijn naam is haas (=ik weet nergens van en wil er niks mee te maken hebben!)
- geen haar op mijn hoofd die er aan denkt (=ik wil hiermee niet akkoord gaan)
- tussen de wal en het schip geraken (=in de knel komen, iets raakt per ongeluk verloren of zoek)
- de ogen zijn de spiegels der ziel (=in de ogen van een persoon herkent men het karakter)
- de boel in het honderd sturen (=in de war maken/verstoren)
- als de nood het hoogste is, is de redding nabij (=in hoge nood komt er vaak plotseling een oplossing)
- in troebel water is het goed vissen (=in tijden van onlust of oorlog kan men gemakkelijk voordelen halen)
- in het achterschip geraken (=in zaken achteruit gaan)
- de ogen uitsteken (=jaloers maken)
- zonder mijn en dijn zou de wereld hemels zijn (=jaloezie en hebzucht maken de wereld een stuk minder fraai)
- je (te) sappel maken (=je (te) druk over iets maken)
- er is geen doorkomen aan (=je geraakt er niet door)
- de lenden omgorden (=je gereedmaken)
- geen schoner gewaad als een zedig gelaat. (=je kan aan iemands` gezicht zien of hij een goed karakter heeft)
- het gelaat is de spiegel der ziel. (=je kan aan iemands` gezicht zien of hij een goed karakter heeft)
- het is beter de bakkers te paard, als de dokters. (=je kunt beter voldoende en gezond eten, dan straks naar de dokter te moeten)
- er is nog nooit een kok gevonden die koken kan voor alle monden (=je kunt het niet iedereen naar de zin maken)
- je druk maken over (=je kwaad maken om, je aantrekken van)
- blijf aan jouw kantje (=je mag hem niet aanraken, hij is niet aanspreekbaar)
- je moet geen goed geld achter slecht geld aangooien (=je moet geen geld besteden aan een zaak die niet meer in stand kan worden gehouden)
- een schop van een ezel kunnen verdragen (=je moet het aankunnen dat iemand zonder verstand van zaken kritiek geeft)
- je kan niet de kool en de geit sparen (=je moet keuzes maken)
- je op een afstand houden (=je niet te veel met de zaak bemoeien)
- je op de vlakte houden (=je niet te veel met de zaak bemoeien, geen duidelijk oordeel geven)
- twist verkwist. (=je schiet niets op met ruzie maken)
- een goed hart is goud waard (=je treft niet snel meer mensen met een goed karakter)
- Jantje lacht en Jantje huilt (=kind dat vaak huilt maar direct ook weer lacht)
- de appel valt niet ver van de stam/boom (=kinderen lijken vaak op de ouders)
- gepakt en gezakt (=klaar voor vertrek (met alle koffers ingepakt))
- je schrap zetten (=klaarmaken om de klap op te vangen)
- varen waar de grote mast vaart (=klakkeloos de baas volgen)
- snotterige veulens worden de gladste paarden. (=kwajongens die nergens voor lijken te deugen, worden vaak flinke mannen)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
