356 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `do`
- het doel heiligt de middelen (=alle middelen zijn toegelaten, zolang het doel maar bereikt wordt)
- het dunnetjes overdoen (=het nog een keertje op dezelfde manier herdoen)
- het hooi is op en de koe is dood. (=het is een hopeloze zaak)
- het in Keulen horen donderen (=met stomheid geslagen zijn)
- het in zijn broek doen (=in de broek plassen van schrik of van het lachen)
- het is beter de bakkers te paard, als de dokters. (=je kunt beter voldoende en gezond eten, dan straks naar de dokter te moeten)
- het is er als dood katoen. (=het is er doodsaai)
- het is er de dood in de pot. (=er is niemand.)
- het is goed sollen met een dood paard. (=iemand die geen verzet biedt, is een makkelijk slachtoffer)
- het is trekken aan een dood paard (=het is een onbegonnen zaak)
- het kan er mee door (=het gaat wel, het is aanvaardbaar)
- het kan vriezen en het kan dooien (=het kan alle kanten uit gaan)
- het laken door het oog van de schaar halen. (=een deel voor jezelf houden.)
- het licht doen zien (=publiceren)
- het masker afdoen/afleggen/afnemen (=zijn ware gezicht tonen)
- het tafellaken doorsnijden (=alle bindingen met iemand verbreken)
- het varken is door de buik gestoken (=de zaak is vooraf bedisseld)
- het vlees doden (=de zinnelijke behoeften onderdrukken)
- het vossenvel aandoen (=op sluwe wijze iets willen bereiken)
- hoe eerder dood, hoe eerder begraven. (=een nare klus beter niet uitstellen)
- hoop doet leven (=als je kan hopen op betere tijden, dan krijg je toch weer levenslust / zo lang je nog hoop hebt zijn er ook nog mogelijkheden)
- horende doof zijn (=niet luisteren)
- horzels steken niet en hommels doden niet. (=mensen met een grote mond dragen het minste bij)
- iemand blij maken met een dode mus (=iemand iets goeds in het vooruitzicht stellen, dat uiteindelijk waardeloos zal blijken te zijn)
- iemand doodpraten (=op iemand blijven inpraten tot hij versuft van raakt)
- iemand doodverven met iets (=iemand bestemd voor een post achten, iemand als de dader van iets afschilderen (doodverf is grondverf)[1])
- iemand door de mosterd halen (=op duidelijke wijze kenbaar maken wat iemand fout gedaan heeft)
- iemand iets aan de hand doen (=iemand een suggestie geven)
- iemand iets door de neus boren (=ervoor zorgen dat iemand iets niet krijgt)
- iemand spreken door het oor van een turfmand (=iemand heimelijk spreken, zodat niemand anders het hoort)
- iemand tekort doen (=iemand te weinig geven of begrijpen)
- iemands doopceel lichten (=zeer uitgebreid vertellen/uitzoeken wie iemand is en wat die in het verleden allemaal gedaan heeft)
- iemands naam door de slijk halen (=lelijke dingen over iemand vertellen)
- iets de deur uit doen (=iets wegdoen)
- iets door de vingers zien (=iets oogluikend toestaan)
- iets door een gekleurde bril zien (=op een bevooroordeelde manier naar de zaak kijken)
- iets door het oog van de schaar halen (=materiaal van op het werk voor jezelf houden / Jezelf oneerlijk zaken toe-eigenen)
- iets in de doofpot stoppen (=ergens totaal niet meer over praten, verzwijgen)
- iets mannetje voor mannetje doen (=iets strikt volgens plan uitvoeren)
- iets niet tegen/aan dovemans oren zeggen (=iets wordt erg goed onthouden)
- iets uit de doeken doen (=iets uitleggen)
- iets van de hand doen (=iets weggeven of verkopen)
- iets verdonkeremanen (=stelen)
- iets voor de kat zijn viool doen (=iets voor niets doen)
- iets voor geen goud willen doen (=iets absoluut niet willen doen)
- iets voor Jan Joker doen (=moeite doen zonder enig resultaat of waardering)
- iets voor Jan Lul doen (=moeite doen zonder enig resultaat of waardering)
- in dorso (=op keerzijde) (Latijn)
- in goede doen (=in goede vorm)
- in goede dorpen zijn/geraken (=genoeg verdiend hebben om niet meer te hoeven werken)
659 betekenissen bevatten `do`
- een wolf in schaapskleren (=een gevaarlijk iemand die zich als onschuldig voordoet)
- alles op één kaart zetten (=een groot risico nemen door op slechts één kans te gokken)
- de hoofdvogel schieten (=een hoofdprijs winnen, maar vaak ironisch bedoeld. Letterlijk: de hoofdvogel is de hoofdprijs bij het vogelschieten)
- de kip met gouden eieren slachten (=een iets met veel rendement wegdoen)
- een veeg uit de pan krijgen (=een klap incasseren / op zijn donder krijgen / een standje krijgen)
- het varkentje wassen (=een klusje wel even doen)
- een leugentje om bestwil (=een leugen met een goede bedoeling)
- een gouden zadel maakt geen ezel tot paard. (=een mens verandert niet door uiterlijkheden)
- een flater slaan (=een nogal domme fout maken)
- op de koop toe nemen (=een onbedoeld gevolg accepteren)
- de bui zien hangen (=een ongunstige situatie aanvoelen voordat deze zich daadwerkelijk voordoet)
- een gat in de lucht slaan (=een onnozele handeling doen)
- de aardappelen afgieten (=een plasje doen door heren)
- een dooie boel. (=een saaie bedoening)
- er aan bekocht zijn (=een slechte koop doen)
- een man als David (=een sterke kerel (David doodde de reus Goliath))
- een kerel als Kas (=een stevig gebouwde kerel (ironisch bedoeld))
- ongeluk komt zelden alleen (=een tegenslag wordt vaak gevolgd door nog meer problemen)
- het vuur uit de sloffen lopen (=een uiterste inspanning leveren door hard te lopen)
- een aflossing van de wacht (=een vervanging van de ene persoon door een andere)
- iets te berde brengen (=een voorstel doen; iets ter sprake brengen)
- vrouwenhanden en paardentanden staan nooit stil. (=een vrouw is altijd wel wat aan het doen)
- een meid en een aardappel kies je zelf (=een vrouw kun je niet door iemand anders laten uitkiezen)
- ergens geen kwaad kunnen doen. (=een zeer positieve reputatie hebben ongeacht wat je doet)
- door de molen halen (=een zeer uitgebreide procedure doen ondergaan)
- verandering van spijs doet eten (=eens iets anders te doen doet de mens goed)
- niet over een nacht ijs gaan (=eerst nadenken voor men iets doet - geen risico`s nemen)
- een traan wegpinken (=emotioneel geraakt zijn, ontroerd zijn door iets => emotioneel)
- met de nachtschuit vertrekken (=er erg stilletjes vandoor gaan)
- er verdrinken er meer in het glas dan in de zee (=er gaan veel mensen dood door het drinken van alcohol)
- het is als met de koeien van de Farao. (=er is geen goed aan te doen (De koeien van de Farao bleven mager))
- bij de vleet (=er is meer dan voldoende van (vleet was vroeger een groot visnet))
- geld maakt niet gelukkig (=er is meer in het leven dan rijkdom)
- er is geen kruid tegen gewassen (=er is niets aan te doen)
- de muren hebben oren (=er kan ongewenst worden meegeluisterd door anderen)
- je anker kappen/lichten (=er met spoed vandoor gaan)
- er niet over uit kunnen (=er niet over kunnen zwijgen, er zwaar door getroffen zijn)
- met de sok op de kop gezet (=er onbewust door toedoen van anderen voor joker bijlopen)
- een zondagssteek houdt geen week (=er rust geen zegen op het werk wat iemand op zondag doet)
- `m piepen (=er stilletjes vandoor gaan)
- de benen nemen (=er vandoor gaan)
- het hazenpad (ver)kiezen (=er vandoor gaan of vluchten)
- er geen houvast aan hebben (=er weinig mee kunnen doen)
- er zijn vele wegen die naar Rome leiden (=er zijn meerdere manieren om iets te doen)
- alle wegen leiden naar Rome (=er zijn veel manieren om je doel te bereiken / de uitkomst is altijd hetzelfde)
- een heilig boontje zijn (=erg braaf doen, maar niet altijd braaf zijn)
- een brave Hendrik zijn (=erg braaf zijn of zich zo voordoen)
- zo dom als het achtereind van een koe/varken (=erg dom)
- met de hersens van een garnaal (=erg dom)
- redeneren als een kip zonder kop (=erg dom redeneren)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
