289 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ere`
- het oog van de wereld (=de publieke opinie)
- het over een andere boeg gooien (=het anders aanpakken)
- het tij keren (=een ontwikkeling stoppen. Bijvoorbeeld ten aanzien van het toenemen van zinloos geweld. Zie getij)
- het touw wat vieren (=het iets minder streng aanpakken)
- het woord voeren (=spreken (als afgevaardigde door anderen))
- het zijn vogels van enerlei veren (=ze zijn eender)
- hoeren en dieven, met geld zijn zij mijn gelieven (=met geld krijg je vrienden)
- hoogtij vieren (=overvloedig aanwezig zijn)
- iedere heilige komt zijn kaarsje toe (=iedere medewerker moet delen in de eer)
- iedere stuiver brengt zijn gierigheid mee. (=zelfs om kleine dingetjes kunnen mensen hebzuchtig zijn)
- iedereen moet zijn last dragen (=ieder heeft zijn problemen)
- iedereen wat van de stokvis (=eerlijk delen)
- iemand achter de broek/veren/vodden zitten (=iemand aansporen/opjagen / nauwlettend volgen)
- iemand bijspijkeren (=iemand met geld of kennis ondersteunen)
- iemand de mond snoeren (=iemand verbieden iets te zeggen / tot zwijgen brengen)
- iemand de nek toekeren (=zich minachtend van iemand afwenden)
- iemand de rekening presenteren (=iemand de kosten ten laste brengen (ook figuurlijk))
- iemand honing om de mond smeren (=tegen iemand aardige dingen zeggen/vleien om iets gedaan te krijgen)
- iemand iets aansmeren (=iemand iets (weinig waardevols) verkopen)
- iemand iets in het oor fluisteren (=iemand iets zachtjes zeggen, heimelijk laten weten)
- iemand mores leren (=wraak op iemand nemen en/of flink zeggen hoe het er voor staat)
- iemand uit kuieren sturen (=iemand wandelen sturen - niet geven wat hij verlangt)
- iemands licht betimmeren (=in de weg staan - het licht benemen)
- iets dat krom is recht proberen te praten (=met praten proberen een fout iets goeds te laten lijken)
- iets in zijn schild voeren (=iets van plan zijn, een geheim hebben, stilzwijgend een plan uitvoeren)
- iets langs je (koude) kleren af laten glijden (=ergens niets van aan trekken)
- iets niet kunnen gebeteren (=iets niet kunnen verhelpen)
- iets niet met zijn geweten overeen kunnen brengen (=iets niet kunnen doen omdat men het niet goed vindt)
- iets verdonkeremanen (=stelen)
- in de papieren lopen (=duur uitkomen, veel geld kosten)
- in een andere vorm gieten (=anders voorstellen)
- in een goed blaadje proberen te komen (=een goede reputatie proberen te verkrijgen)
- in ere houden (=goed onderhouden, niet laten voorbijgaan)
- in februari klagen de boeren het minst. (=boeren klagen altijd maar februari heeft de minste dagen om in te klagen (grapje))
- in hart en nieren (=vanuit volle overtuiging)
- in het oor fluisteren (=zachtjes (heimelijk) zeggen)
- Jan en heel de wereld (=iedereen)
- je bent nooit te oud om te leren (=je kan altijd nog bijleren)
- je eieren goed naar de markt brengen (=met een rijke vrouw getrouwd zijn)
- je groen en geel ergeren (=je heel erg ergeren aan iets of iemand)
- je in je graf omkeren (=zelfs na zijn dood er nog door geschokt zijn)
- je kaken roeren. (=goed eten of praten.)
- je kan er je kont niet keren (=gezegd als het erg druk is)
- je kan geen omelet maken zonder eieren te breken (=soms moet men iets verliezen om een hoger doel te bereiken)
- je kent een vogel aan zijn veren (=je kent de mens aan zijn gedragingen)
- je kinderen in het wild laten opgroeien (=zijn kinderen geen (of een slechte) opvoeding geven)
- je kunt van een kale kikker geen veren plukken (=er valt niets te halen bij iemand die niets heeft)
- je oor te luisteren leggen (=informeren)
- je rokje omkeren (=lid van een andere (bv politieke) partij worden)
- je schaapjes scheren (=er de winst uithalen)
634 betekenissen bevatten `ere`
- olie op het vuur gooien (=een situatie verergeren)
- een man als David (=een sterke kerel (David doodde de reus Goliath))
- een kerel als Kas (=een stevig gebouwde kerel (ironisch bedoeld))
- het op je boterham krijgen (=een stevig standje incasseren)
- er met de pet naar gooien (=een taak bijzonder slordig uitvoeren)
- het vuur uit de sloffen lopen (=een uiterste inspanning leveren door hard te lopen)
- een aflossing van de wacht (=een vervanging van de ene persoon door een andere)
- de vleespotten van Egypte (=een vroegere tijd van grote welvaart)
- een vriendelijk gezicht brengt overal licht (=een vrolijk persoon weet vaak meer te bereiken dan een nors persoon)
- een keer nemen (=een wending nemen, veranderen)
- Poolse landdag (=een wilde, ongeregelde bijeenkomst)
- eerst oompje en dan oompjes kinderen (=eerst ik, daarna de anderen)
- de gek in de mouw dragen (=eigenaardigheden verbergen voor anderen)
- terminus ad quem (=eindpunt van de tijdsberekening)
- goede sier maken (=er (overdreven) goed van leven / goed overkomen bij anderen)
- ieder huisje heeft een deurtje. (=er is altijd een manier om iets te bereiken)
- het is een kwade wind die niemand voordeel brengt (=er is altijd wel iemand die van de omstandigheden weet te profiteren)
- er dienen geen twee masten op een schip (=er kan er maar één het bevel voeren)
- de muren hebben oren (=er kan ongewenst worden meegeluisterd door anderen)
- met de sok op de kop gezet (=er onbewust door toedoen van anderen voor joker bijlopen)
- je in allerlei bochten wringen (=er op alle mogelijke wijzen proberen onderuit te geraken)
- elke gek heeft zijn gebrek (=er valt op iedereen wel iets aan te merken)
- er een balletje over opgooien (=er voorzichtig over beginnen te praten om erachter te komen wat anderen ervan vinden)
- er zijn kapers op de kust (=er zijn er die willen meeprofiteren)
- er zijn vele wegen die naar Rome leiden (=er zijn meerdere manieren om iets te doen)
- er is onkruid onder de tarwe (=er zijn minderwaardige goederen (of personen) tussen de betere)
- alle dingen hebben twee handvatten. (=er zijn vaak meerdere manieren zijn om een situatie aan te pakken)
- alle wegen leiden naar Rome (=er zijn veel manieren om je doel te bereiken / de uitkomst is altijd hetzelfde)
- voor elk wat wils (=er zit voor iedereen wel wat bij)
- redeneren als een kip zonder kop (=erg dom redeneren)
- iemand het hemd van het lijf vragen (=erg nieuwsgierig zijn en alles van iemand proberen te vragen)
- een doorn in het oog zijn (=ergens aan ergeren)
- de nacht brengt raad. (=ergens een nachtje over slapen leidt tot betere beslissingen of oplossingen)
- genade vinden (=ergens geen straf voor krijgen of iets niet toegerekend worden)
- geen oren hebben naar iets (=ergens niet naar willen luisteren)
- dat raakt mijn koude kleren niet (=ergens niets mee te maken hebben en zich niet voor interesseren)
- onder de schoenzolen schrijven (=ergens niets van terecht komen)
- ergens verzeild raken (=ergens onbedoeld terechtkomen)
- voor de schenen/voeten werpen (=ermee confronteren)
- een tandje bijzetten (=extra inspanning leveren. (de gashendel een tand verschuiven))
- de bocht achter/onder de arm houden (=extra voorzichtig zijn, iets nog niet garanderen. (een bocht houden in het touw dat je laat vieren))
- leergeld betalen (=fouten maken tijdens het leren)
- tijd brengt raad. (=geduldig zijn leidt tot betere beslissingen of oplossingen)
- de reis is nog niet ten einde als men kerk en toren herkent (=geef niet op voor het doel geheel is bereikt)
- je de wet niet voor laten schrijven (=geen bevelen accepteren van een ander)
- uit de kleine kinderen zijn (=geen kleine kinderen meer hoeven opvoeden)
- een hart van steen hebben (=geen medelijden met anderen hebben)
- stad en land aflopen. (=geen moeite sparen om iets te bereiken)
- kind noch kraai hebben (=geen nazaten of andere familieleden hebben, alleen rekening moeten houden met zichzelf)
- al zijn kruit verschoten hebben (=geen verdere oplossingen meer weten - niet meer verder kunnen)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
