570 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `IT`
- de gebraden haan uIThangen (=op onverantwoordelijke wijze erg veel geld uitgeven aan met name lekker eten en drinken)
- de geest is uIT de fles (=dit is niet meer controleerbaar)
- de gestage drup holt de steen (uIT) (=door vol te houden wordt uiteindelijk wel het doel bereikt)
- de grote jan uIThangen (=je groot voordoen)
- de grote kaars gaat uIT (=de zon gaat onder)
- de handen uIT de mouwen steken (=aan de slag gaan en aanpakken)
- de haren uIT het hoofd trekken (=enorm veel spijt hebben)
- de haring braden om de hom of kuIT (=iets opofferen om een kleinigheid)
- de kastanjes voor iemand uIT het vuur halen (=voor iemand anders het gevaarlijke werk of een lastig klusje doen)
- de kat uIT de boom kijken (=een afwachtende houding aannemen)
- de klad zIT er in (=het gaat niet goed)
- de klok achteruIT zetten (=terug naar oude toestanden gaan)
- de kool en de geIT sparen (=een oplossing vinden waar beide partijen tevreden mee kunnen zijn)
- de kost gaat voor de baat uIT (=eerst moeten er kosten worden gemaakt alvorens men er iets aan verdienen kan)
- de kou is uIT de lucht. (=het is opgelost)
- de kraaien zullen het uITbrengen (=de waarheid zal aan het licht komen)
- de krenten uIT de pap halen (=de meest aantrekkelijke gedeelten voor zichzelf bestemmen, bijvoorbeeld de meest interessante taken uit een omvangrijk werk)
- de lakens uITdelen (=het voor het zeggen hebben, de baas spelen)
- de lens is uIT de wagen (=de zaak is vastgelopen)
- de lont in het kruIT steken/werpen (=een uitbarsting veroorzaken)
- de lont in het kruIT werpen (=mensen laten loskomen, opstoken)
- de meITak op een werk zetten (=het werk afmaken)
- de mug uITzuigen en de kameel doorzwelgen (=de onschuldige straffen en zelf schaamteloos zondigen)
- de nek uITsteken (=risico nemen)
- de ogen uITsteken (=jaloers maken)
- de ogen voor iets sluITen (=oogluikend toelaten)
- de oren spITsen (=goed luisteren)
- de pan uIT vliegen (=erg snel stijgen (inz. gezegd over prijzen))
- de pijp uITgaan (=sterven)
- de prins op het wITte paard (=de man van je dromen)
- de raven zullen het uITbrengen (=de waarheid komt hoe dan ook aan het licht)
- de rokende vlaswiek niet uITblussen (=de ijverigheid niet doven)
- de rotte appels uIT de mand halen (=de minder getalenteerde personen wegsturen, de minder goede dingen sorteren van de goede dingen)
- de slagpen uITtrekken (=van zijn macht beroven)
- de soep wordt nooIT zo heet gegeten, als zij wordt opgediend (=er worden meestal minder zware maatregelen toegepast dan was aangekondigd)
- de speelman zIT op het dak (=ze zijn pas gehuwd, hebben nog geen zorgen)
- de spITs afbijten (=als eerste ergens aan beginnen aan iets moeilijks)
- de stoom komt uIT zijn oren (=hij is heel erg boos)
- de uITzondering bevestigt de regel (=overal zijn er uitzonderingen)
- de vlag uITsteken (=ergens erg blij mee zijn)
- de vuile was buITen hangen (=over onaangename zaken spreken met buitenstaanders)
- de wereld draaIT door (=het leven gaat gewoon door, ondanks problemen.)
- de wind waaIT uIT die hoek (=een mening van iemand uit een bepaalde groep/partij)
- de wind waaIT uIT een andere hoek (=de meningen/omstandigheden zijn veranderd)
- de woorden uIT de mond halen/nemen (=zeggen wat de ander ook net wou zeggen)
- die in het voorjaar niet zaaIT, in het najaar niet maaIT. (=als je jong bent moet je sparen voor je eigen oude dag)
- die zIT (=dat is raak!)
- dIT loopt uIT de hand (=dit is niet meer onder controle)
- door de kajuITsramen aan boord komen (=onmiddellijk bevelhebber worden, zonder eerste ondergeschikte te zijn geweest)
- door de spITsroeden lopen. (=veel kritiek krijgen, gestraft worden)
691 betekenissen bevatten `IT`
- op til zijn (=dingen zijn op dIT moment gaande (met name veranderingen))
- op stel en sprong (=direct en zonder uITstel.)
- van die boer, geen eieren (=dIT is een oplossing die men niet wenst)
- de geest is uit de fles (=dIT is niet meer controleerbaar)
- dit loopt uit de hand (=dIT is niet meer onder controle)
- thuis is in je schuur (=dIT wordt gezegd als je weinig thuis bent)
- scherven brengen geluk. (=dIT zeg je om iemand zich minder schuldig te laten voelen)
- haast je langzaam (=doe het zo snel mogelijk, maar niet sneller (uIT het Latijn: Festina lente))
- recht praten wat krom is (=door een ingewikkelde, onjuiste redenering een onzuivere sITuatie, daad of besluIT trachten van een rechtvaardiging te voorzien)
- in de fuik lopen (=door eigen stommITeITen in een valstrik lopen)
- een proefballonnetje oplaten (=door het doen van een uITspraak de mening van anderen peilen)
- ipso facto (=door het feIT zelf)
- de nekslag geven (=door iets wordt de sITuatie een te groot probleem waardoor men het niet meer aan kan)
- de gestage drup holt de steen (uit) (=door vol te houden wordt uITeindelijk wel het doel bereikt)
- iets/iemand in de gaten hebben/krijgen (=doorkrijgen hoe dingen in elkaar steken of zicht houden op de sITuatie)
- het beestje bij zijn naam noemen (=duidelijk en precies zeggen hoe je over iets of iemand denkt; precies zeggen hoe iets zIT)
- in de papieren lopen (=duur uITkomen, veel geld kosten)
- paradepaard (=een bezIT, eigenschap, kunst of vaardigheid waar iets of iemand trots op is)
- iets in één adem uitlezen (=een boek waaraan je begonnen bent heel snel uITlezen, omdat je het zo spannend vindt)
- een Frans compliment. (=een compliment wat niet zo oprecht of posITief is als het aanvankelijk leek)
- een straatje zonder eind (=een eindeloos proces, iets wat nooIT ophoudt)
- onder het mes zitten (=een examen hebben, in angstige omstandigheden zITten)
- het bijltje zoeken (=een excuus of uITweg verzinnen)
- het juiste midden vinden (=een goed evenwicht vinden tussen twee tegengestelde aanpakken. Bijvoorbeeld, als het er om gaat hoeveel bevoegdheden de polITie moet hebben om de rechtsstaat te handhaven)
- een goede naam is beter dan olie (=een goede naam (reputatie) is beter dan veel geld (olie) bezITten)
- iemand een poets bakken (=een grap met iemand uIThalen)
- een rib(be) uit iemands lijf (=een grote uITgave)
- het is kruis of munt, zei de non en ze trouwde de bankier (=een keuze voor het materiële kan ten koste gaan van het spirITuele)
- een klein visje een zoet visje (=een klein voordeel of winstje dat met weinig moeITe is verkregen)
- geen centje pijn. (=een kleine moeITe.)
- de bom is gebarsten (=een langdurige spanning of conflict is tot een uITbarsting gekomen)
- de lange weg maakt een moede man (=een langdurige ziekte leidt tot uITputting)
- eerlijk duurt het langst (=een leugen komt op den duur altijd uIT, maar de waarheid blijft altijd waar)
- advocaat van de duivel spelen (=een mening geven waar je het zelf niet mee eens bent, maar die je geeft om reacties uIT te lokken)
- de wind waait uit die hoek (=een mening van iemand uIT een bepaalde groep/partij)
- een gouden zadel maakt geen ezel tot paard. (=een mens verandert niet door uITerlijkheden)
- een aardige stuiver/duit (=een mooi kapITaal)
- hoe eerder dood, hoe eerder begraven. (=een nare klus beter niet uITstellen)
- in de fout gaan (=een onaanvaardbaar of strafbaar feIT begaan)
- een speldje bij iets steken (=een onderwerp niet verder uITdiepen, van gespreksonderwerp veranderen)
- de bui zien hangen (=een ongunstige sITuatie aanvoelen voordat deze zich daadwerkelijk voordoet)
- een tegenslag (=een onverwacht nadelig feIT of voorval)
- nood doet zelfs oude vrouwen rennen (=een onverwachte sITuatie kan verrassende kwalITeITen naar boven brengen (vergelijkbaar met `angst geeft vleugels`))
- een ijzer in het vuur hebben (=een plan hebben dat nog onbekend is voor de buITenwereld)
- van je paard gevallen zijn (=een posITie verliezen)
- één zwaluw maakt nog geen zomer (=één posITieve gebeurtenis betekent niet dat alle problemen opgelost zijn.)
- in troebel water vissen (=een profITeur zijn)
- de vierschaar spannen. (=een rechtzITting houden. (vierschaar = middeleeuws gerechtelijk bestuur))
- een wet van Meden en Perzen zijn (=een regel waarvan nooIT mag worden afgeweken)
- donderbuien zuiveren de lucht. (=een ruzie kan een hangende sITuatie oplossen)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen