65 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `en van`
- met onwillige honden is het slecht hazen vangen (=het is moeilijk om samen te werken met mensen die niet willen)
- of men van de kat of de kater gebeten wordt (=het maakt geen verschil)
- ogen van achteren en van voren hebben (=alles goed in de gaten houden)
- pluk maar veren van een kikvors (=van een arme kan je niet veel geld eisen)
- schoon genoeg hebben van (=meer dan genoeg hebben van, een hekel hebben aan)
- taal noch teken van iemand vernemen (=niets van iemand horen/zien)
- terugverlangen naar de vleespotten van Egypte (=naar de goede tijden terugverlangen)
- van koper blijf je proper en van ijzer word je niks wijzer (=koper is veel waard, ijzer niet)
- van voren niet weten of men van achteren leeft (=erg dom zijn / erg ziek zijn)
- verstand hebben van gekookt eten. (=ergens verstand van hebben.)
- vissen met de handen vangen (=profiteren van het werk van anderen)
- voor de poorten van de hel weghalen (=uit het grootste gevaar redden)
- weten van kikken noch mikken (=nergens van weten)
- wolven dromen van bossen. (=men kan zijn aangeboren aard niet vergeten)
- zeeën van tijd hebben (=ergens erg veel tijd voor hebben)
103 betekenissen bevatten `en van`
- de wijde wereld intrekken (=het verkennen van nieuwe plaatsen, ervaringen en mogelijkheden buiten het vertrouwde)
- niemand genoemd, niemand gelasterd. (=het vermijden van het noemen van namen voorkomt onnodige ruzie)
- je een ongeluk lachen (=hetzelfde als `In een deuk liggen`, niet meer bijkomen van het lachen)
- iemand iets voor de voeten werpen (=iemand beschuldigen van iets)
- een volle buik peinst op geen lege. (=iemand die genoeg te eten heeft is niet bezig is met de zorgen van een ander)
- een oud voerman hoort nog graag het klappen van de zweep (=iemand die oud is vindt het fijn te praten over dingen van vroeger)
- naar de mutsaard rieken (=iets klopt zeer niet (mutsaard = brandstapel) / verdacht worden van ketterij)
- het in zijn broek doen (=in de broek plassen van schrik of van het lachen)
- de rijzende/opgaande zon aanbidden (=in de gunst trachten te komen van iemand die succesvol is)
- de ogen zijn de spiegels der ziel (=in de ogen van een persoon herkent men het karakter)
- in troebel water is het goed vissen (=in tijden van onlust of oorlog kan men gemakkelijk voordelen halen)
- een kat komt altijd op z`n pootjes terecht (=ingewikkelde en vervelende dingen kunnen vanzelf weer voor elkaar komen)
- je druk maken over (=je kwaad maken om, je aantrekken van)
- de huid van de beer niet verkopen voor hij geschoten is (=je moet niet al willen genieten van wat men nog niet verworven heeft)
- zo vader, zo zoon (of: Zo moeder, zo dochter) (=kinderen erven de eigenschappen van hun ouders)
- onder iemands duiven schieten (=klanten van een ander overhalen om klant te worden bij jou)
- met de witte perdekies naar Velzeke rijden (=krankzinnig worden. In Velzeke bevindt zich een sanatorium; de `witte perdekies` (witte paardjes) verwijzen naar een ziekenwagen, waarmee de geestesgestoorde afgevoerd wordt. Uitdrukking uit het zuiden van Oost-Vlaanderen)
- aan de kwakkel zijn (=last hebben van de gezondheid)
- omstaan leren (=leren schikken naar de wensen en bevelen van een ander)
- iets niet met droge ogen kunnen aanzien (=letterlijk: gaan huilen/tranen bij het zien gebeuren van iets)
- op je vet teren (=leven van gespaard geld)
- schoon genoeg hebben van (=meer dan genoeg hebben van, een hekel hebben aan)
- je mond voorbij praten (=meer zeggen dan dat er gezegd mag worden en/of het verklappen van een geheim)
- wie tapt die moet boren (=men moet de gevolgen van zijn handelen dragen)
- niet verder zien/kijken dan je neus lang is (=niet goed nadenken wat de gevolgen van iets zijn)
- op je lauweren rusten (=niets doen en genieten van de vrije tijd)
- aan de balk schrijven (=nota nemen van iets ongewoons)
- nu heb je het schaap aan het schijten (=nu komen er problemen van)
- beidt Uw tijd, duur Uw uur (=op de toren van de Amsterdamse koopmansbeurs)
- hou ouder, hoe gekker. (=ouderen maken zich minder druk om wat anderen van hen denken)
- eerst komt het eten dan de moraal. (=overleven is belangrijker dan het volgen van regels.)
- tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren (=praktische belemmeringen weerhouden ons van het realiseren van onze plannen.)
- door het verleden achtervolgd worden (=problemen of fouten van vroeger blijven invloed hebben.)
- vissen met de handen vangen (=profiteren van het werk van anderen)
- hoe later op de avond/dag hoe schoner volk (=schertsend gezegd bij het laat binnenkomen van vrienden of familie)
- een stoelendans (=situatie waarbij mensen van functie wisselen)
- kwade gezelschappen bederven goede zeden. (=slechte eigenschappen overnemen van slechte vrienden)
- van twaalf ambachten en dertien ongelukken zijn (=telkens ander werk doen maar er bij geen van allen iets terecht brengen)
- de boel de boel laten. (=tijdelijk afstand nemen van een lastige situatie of probleem)
- met het kleine begint men bij het grote houdt men op (=van de kleine misdaad komt men vanzelf in de grote misdadigheid terecht)
- de mossel doet de vis afslaan. (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
- de spiering doet de kabeljauw afslaan (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
- de liefde kent vlek nog gebrek. (=verliefde mensen zijn blind voor tekortkomingen van hun partner)
- uit een olievat zal men geen wijn tappen. (=verwacht geen goede dingen van slechte mensen)
- gewag maken van (=verwijzen naar, melding maken van)
- wie gaat slapen zonder te hebben gegeten, staat op zonder te hebben geslapen. (=voor de gezondheid zijn eten en slapen van belang.)
- met andermans veren pronken (=weglopen met de ideeën van een ander, met iets van een ander zelf gaan pronken)
- adel verplicht (=wie in aanzien bij het volk staat, moet ook aan de verwachtingen van het volk voldoen)
- wie wind zaait zal storm oogsten (=wie kwaad doet, zal er uiteindelijk zelf de gevolgen van dragen)
- het hachje erbij inschieten (=zelf sterven aan de gevolgen van een actie)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
