159 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `acht`
- door het verleden achtervolgd worden (=problemen of fouten van vroeger blijven invloed hebben.)
- eb en vloed wachten op niemand (=de tijd gaat gewoon door)
- een achterdeurtje (=een manier om iets te ontduiken)
- een achterdeurtje openhouden (=een redmiddel in nood houden)
- een aflossing van de wacht (=een vervanging van de ene persoon door een andere)
- een boer met kiespijn lacht niet (=mensen met pijn kunnen moeilijker ontspannen)
- een paard met een zachte mond moet men met zachte toom besturen. (=zachtaardige mensen moet men niet streng behandelen)
- een stok achter de deur (=een dreigement om iets gedaan te krijgen)
- één uur van onbedachtzaamheid, kan maken dat men jaren schreit (=één moment van onvoorzichtigheid kan verschrikkelijke gevolgen hebben)
- een verschil van dag en nacht. (=een heel groot verschil.)
- een vraagteken plaatsen achter (=in twijfel trekken)
- eendracht maakt macht (=wanneer mensen samenwerken kan men veel bereiken)
- er een nachtje over willen slapen (=er eerst over na willen denken)
- er een punt achter zetten (=er voorgoed mee stoppen)
- er nachtwerk van maken (=laat opblijven)
- er schuilt iets achter (=er is meer aan de hand dan op het eerste gezicht lijkt.)
- er zouden geen achterklappers zijn waren er geen aanhoorders (=er wordt alleen geroddeld als er ook naar geluisterd wordt)
- erbij staan voor Jan met de korte achternaam (=geen zinvolle activiteit hebben)
- eten en drinken is geen beroep / ambacht. (=werken is noodzakelijk om te kunnen leven.)
- flink wat achter de knopen hebben (=veel gegeten en gedronken hebben)
- gedachten zijn tolvrij (=iedereen mag vrij denken wat diegene wil)
- geen heil verwachten (=niets positiefs zien)
- grote pracht, weinig macht. (=je voordoen als een rijk man terwijl je arm bent)
- het achter de ellebogen hebben (=achterbaks; zonder zijn zelfzuchtige bedoelingen te laten zien)
- het achter de oren hebben (=niet zo dom zijn als men lijkt)
- het achterste van je tong (niet) laten zien (=zich (niet) meteen laten kennen; (n)iets verbergen)
- het achterste voor (=omgekeerd)
- het achtste wereldwonder (=een ongelooflijk prachtig iets)
- het ene ongeluk kan niet op het andere wachten. (=ongeluk komt zelden alleen)
- het gemeste kalf slachten (=een groot feest opzetten / het beste en lekkerste eten op tafel zetten)
- het heilig kruis achterna geven (=hopen dat iets of iemand nooit meer terugkomt)
- het hinkende paard komt achteraan (=de grootste problemen houdt men voor het laatst)
- het paard achter de wagen spannen (=iets nutteloos doen of verkeerd aanpakken)
- het tij wacht op niemand. (=benut kansen voor het te laat is)
- het zwoerd/zwoord achter de oren hebben (=doof zijn)
- iemand achter de bank schuiven (=iemand minachtend behandelen)
- iemand achter de broek/veren/vodden zitten (=iemand aansporen/opjagen / nauwlettend volgen)
- iemand de wacht aanzeggen (=een laatste waarschuwing geven)
- iemand van twaalf ambachten en dertien ongelukken zijn (=steeds verschillende baantjes hebben maar in geen enkel baantje succesvol zijn)
- iemand wel achter het behang kunnen plakken (=iemand heel vervelend vinden, waardoor je het liefst even helemaal niets meer met hem of haar te maken zou willen hebben)
- iets achter de hand hebben (=iets ter beschikking hebben voor wanneer het nodig mocht zijn (bv nood))
- iets achter de kiezen steken (=iets eten)
- iets achter de knopen hebben (=iets is volbracht of voltooid)
- iets beneden zijn waardigheid achten (=iets niet willen doen omdat men vindt dat men een betere taak waard is)
- iets in de wacht slepen (=op oneerlijke manier verkrijgen, iets in bezit krijgen voor weinig geld)
- iets van de achterwacht vernemen (=iets vernemen na veel omwegen)
- in de wacht slepen (=winnen - verwerven)
- in het achterschip geraken (=in zaken achteruit gaan)
- in zijn achterhoofd hebben (=als reserve klaar hebben)
- Jantje lacht en Jantje huilt (=kind dat vaak huilt maar direct ook weer lacht)
252 betekenissen bevatten `acht`
- een vogel voor de kat (=een hulpeloos slachtoffer, dat niet meer gered kan worden)
- de nacht is een goede raadsman. (=een nachtje slapen is goed bij het nemen van beslissingen)
- het sop is de kool niet waard (=een onderwerp is te onbelangrijk om er aandacht aan te geven)
- het achtste wereldwonder (=een ongelooflijk prachtig iets)
- een tegenslag (=een onverwacht nadelig feit of voorval)
- als een donderslag bij heldere hemel (=een onverwachte gebeurtenis, die een grote schok teweeg brengt)
- nood doet zelfs oude vrouwen rennen (=een onverwachte situatie kan verrassende kwaliteiten naar boven brengen (vergelijkbaar met `angst geeft vleugels`))
- een onbekookt plan (hebben) (=een plan hebben waar niet goed over is nagedacht)
- ergens geen kwaad kunnen doen. (=een zeer positieve reputatie hebben ongeacht wat je doet)
- het recht in eigen hand nemen (=eigenmachtig optreden)
- veel gewrijf en geschrijf (=eindeloze gedachtewisselingen)
- er oog voor hebben (=er de waarde van inzien of aandacht voor hebben)
- iets laten zwemmen (=er geen aandacht meer aan besteden)
- doorgestoken kaart (=er is heel duidelijk iets mis! Hier is getracht om iemand te laten geloven dat er bij toeval iets gebeurt, terwijl het in feite van tevoren gearrangeerd is)
- hem van jetje/katoen geven (=er vaart achter zetten)
- kunnen maken en breken (=er veel macht over hebben)
- er muziek in zitten (=er veel van kunnen verwachten en/of plezier van beleven)
- er een balletje over opgooien (=er voorzichtig over beginnen te praten om erachter te komen wat anderen ervan vinden)
- daarmee is de kous af. (=er wordt geen aandacht meer aan gegeven)
- `m knijpen (=erg zenuwachtig zijn)
- met knikkende knieën (=erg zenuwachtig zijn voor iets)
- de nacht brengt raad. (=ergens een nachtje over slapen leidt tot betere beslissingen of oplossingen)
- iets links laten liggen (=ergens geen aandacht aan geven)
- schitteren door afwezigheid (=ergens niet aanwezig zijn, terwijl je komst wel verwacht werd)
- ergens een potje te vuur hebben staan (=ergens noch wat zeer ongunstigs te verwachten hebben)
- achter de schermen blijven (=geen bekendheid ergens mee willen krijgen terwijl diegene het wel bedacht heeft)
- er geen hoge pet van op hebben (=geen hoge verwachting hebben van iets)
- altijd de oude knecht blijven (=geen vorderingen maken (ook geen achteruitgang))
- die het geluk vindt, die mag het oprapen. (=geluk komt onverwachts)
- het geluk komt in de slaap. (=geluk komt onverwachts)
- het geluk ligt in een klein hoekje (=geluk komt onverwachts)
- men heeft het geluk zo vast als een handvol vliegen. (=geluk komt onverwachts en kan zo weer gaan)
- arbeid is voor de dommen. (=gezegd als je liever op twijfelachtige wijze geld verdient dan op een eerlijk manier)
- mezzo piano (=half zacht)
- het uitzingen (=het einde ervan afwachten, het volhouden)
- een streep door de rekening. (=het gaat onverwacht niet door)
- als je alles van tevoren weet, ga je liggen voor je valt (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- als je alles van tevoren wist, dan kwam je met een dubbeltje de wereld rond (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- het is een pleister op een zere wonde (=het is bedoeld om het leed wat te verzachten)
- het is op een oor na gevild (=het is bijna klaar. Het is bijna achter de rug)
- je weet nooit hoe een koe een haas vangt (=het kan altijd nog op onverwachte wijze tot een oplossing komen)
- de bijl aan de wortel leggen (=het kwaad in de oorsprong trachten uit te roeien)
- je laatste troef uitspelen (=het laatste wat iemand achter de hand had naar buiten brengen)
- balsem in de wonde gieten (=het leed verzachten)
- hoofd van jut (=het slachtoffer)
- de sigaar zijn (=het slachtoffer zijn / de doodstraf krijgen (een sigaar wordt `onthoofd` voor gebruik))
- de kop van jut (=het slachtoffer, het zwarte schaap)
- niet thuis geven (=het verwachtingspatroon niet kunnen nakomen)
- de kroon op het werk zetten (=het werk prachtig voltooien)
- het komt uit zijn koker (=hij is degene die het heeft bedacht)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
