12 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `raak`
- als het water zakt, kraakt het ijs (=elke oorzaak heeft gevolgen)
- blijf uit zijn kielwater of je raakt in zijn zog (=blijf uit zijn buurt, want je wordt er slechter van)
- dat raak je aan de straatstenen niet kwijt (=dat is niet te verkopen)
- dat raakt kant noch wal (=dat is geen zinnig argument)
- dat raakt mijn koude kleren niet (=ergens niets mee te maken hebben en zich niet voor interesseren)
- de derde man brengt de spraak aan (=drie hebben gemakkelijker een gesprek dan twee)
- de draak met iets steken (=ergens niets van geloven en er grapjes over maken)
- een Babylonische spraakverwarring (=door elkaar spreken zonder naar elkaar te luisteren en elkaar niet verstaan)
- het slechtste wiel van de wagen kraakt meest. (=de minst competente persoon is vaak ook de luidste)
- je geradbraakt voelen (=erg moe zijn en diverse pijnen hebben)
- kraak nog smaak hebben (=het is niet heel smakelijk)
- ruggespraak houden (=eerst ergens over moeten overleggen)
25 betekenissen bevatten `raak`
- daar is kop noch staart aan te vinden (=daar geraak je niet uit wijs)
- dat kan hij in zijn zak steken (=dat is raak - die zit!)
- die zit (=dat is raak!)
- dat sluit als een haspel in een zak (=dat raakt kant noch wal)
- een proefballonnetje oplaten (=door het doen van een uitspraak de mening van anderen peilen)
- een schot voor de boeg (=een uitspraak of vraag als eerste aanzet tot een gesprek of discussie (eigenlijk: een waarschuwingsschot))
- een traan wegpinken (=emotioneel geraakt zijn, ontroerd zijn door iets => emotioneel)
- een vrouw zonder man is als een vis zonder fiets (=feministische uitspraak)
- het beste paard van stal wordt overgeslagen (=grappige uitspraak wanneer iemand overgeslagen wordt)
- visserslatijn (=grootspraak)
- iemand uit de tent lokken (=het voor elkaar krijgen dat iemand ergens een uitspraak over doet)
- tussen de wal en het schip geraken (=in de knel komen, iets raakt per ongeluk verloren of zoek)
- er is geen doorkomen aan (=je geraakt er niet door)
- lange tenen hebben (=lichtgeraakt zijn)
- iemand doodpraten (=op iemand blijven inpraten tot hij versuft van raakt)
- rad/rap van tong zijn (=snel praten / welbespraakt zijn)
- er een eind/punt aan breien (=snel tot een afsluiting komen (bijvoorbeeld van een toespraak))
- ex cathedra (=volgens uitspraak van het hoogste gezag (meestal de paus))
- getroffen zijn door (=wat je bijzondere gevoelens geeft, geraakt zijn door)
- vergeld geen kwaad met kwaad (=wraak nemen is niet goed)
- iemand iets betaald zetten (=wraak nemen of straffen)
- oog om oog en tand om tand (=wraak nemen voor onrecht dat je is aangedaan, door de dader precies hetzelfde aan te doen)
- iemand mores leren (=wraak op iemand nemen en/of flink zeggen hoe het er voor staat)
- op de koffie komen (=zonder afspraak ergens heen gaan)
- als de ragebol rust werkt de spin (=zonder onderhoud raakt `n huis (de omgeving) snel in verval)
14 dialectgezegden bevatten `raak`
- 't est er boef op (=het is helemaal raak) (Wichels)
- da rok mën kaa kleer nie (=daar raak ik niet geëmotioneerd door) (Munsterbilzen - Minsters)
- da schulde geen oar (=dat was bijna raak) (Sint-Niklaas)
- Da't raokkie an duh straotstenuh niet kwijt jochie/wijffie/messie (=Ik raak mijn voorraad niet kwijt (handelaar)) (Utrechts)
- daar raak ik niet opgewonnen fan (=boeit me niet) (Leewarders)
- dan kunde nie schiete denk (=elk schot was raak) (Oudenbosch)
- dee löp achter miech aon wie uh sjiet hönneke (=die raak ik niet meer kwijt) (Mestreechs)
- doar wor je kregel van (=daar raak je van in de war) (Westerkwartiers)
- doë gewènste rap aon (=daar raak je snel aan gewoon) (Munsterbilzen - Minsters)
- doeë lik den hond gebonne (=daar raak ik de zere plek) (Munsterbilzen - Minsters)
- ei t oeait zo zout eheten (=raak) (Zeeuws)
- Ergens aan raken: je raak an nuwe skoene (=Nodig hebben , je hebt nieuwe schoenen nodig) (Volendams)
- himpie raak mn gatjie niet (=erg verwaand lopen) (Alblasserdams)
- Ik verkom d’r in. (=Ik raak in de war.) (Aaltens)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
