9 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `nade`
- als de boeren niet meer klagen en de pastoors niet meer vragen, dan nadert het einde der dagen (=sommige mensen veranderen nooit)
- de tijd kent geen genade (=de tijd gaat sneller voorbij dan je denkt)
- genade vinden (=ergens geen straf voor krijgen of iets niet toegerekend worden)
- genade voor recht laten gelden (=de straf kwijtschelden)
- genadebrood eten (=door anderen onderhouden worden)
- het hemd is nader dan de rok (=eigen familie gaat voor)
- het huilen staat hem nader dan het lachen (=hij ziet er vooral de trieste kant van)
- iemand de genadeslag geven (=iemand die al in grote moeilijkheden zit nog een probleem erbij geven zodat diegene het niet meer aan kan)
- wanneer de boeren niet meer klagen, nadert het einde der dagen (=boeren klagen altijd)
31 betekenissen bevatten `nade`
- dan moet de wal het schip maar keren (=als iemand niet vooraf rekening houdt met een naderend probleem, dan moet het probleem maar daadwerkelijk in volle omvang ontstaan, en dan alsnog worden opgelost)
- dat is een paal onder water (=dat brengt meer nadeel dan voordeel)
- het koren van de molen zenden (=de klanten wegjagen - zichzelf benadelen)
- homo homini lupus (=de mens benadert zijn medemens als een wolf)
- je achter de oren krabben (=door een onverwachte, zorgelijke ontwikkeling tot nadenken gestemd zijn)
- het paard van Troje binnenhalen (=door onnadenkendheid of onnozelheid de vijand toelaten)
- een tegenslag (=een onverwacht nadelig feit of voorval)
- je woorden kauwen (=eerst nadenken en dan pas spreken)
- niet over een nacht ijs gaan (=eerst nadenken voor men iets doet - geen risico`s nemen)
- er een vuile pijp aan roken (=er veel nadeel van ondervinden)
- iets wikken en wegen (=erg lang over iets nadenken en alle voors- en tegens afwegen)
- geld over de balk gooien (of smijten) (=geld verspillen, zonder nadenken uitgeven)
- in zijn laatste schoenen lopen (=het einde naderen - erg ziek zijn)
- `t Is gelijk of men van/door de kat of de kater/hond gebeten wordt (=het maakt niet uit hoe of waardoor je benadeeld bent geweest)
- iemand de zwartepiet toespelen (=iemand benadelen)
- iemand vol lood pompen (=iemand genadeloos neerschieten)
- wie vis heeft, moet ook de graat hebben (=je moet ook de nadelen accepteren (geen rozen zonder doornen))
- je in de vingers snijden (=jezelf (onbedoeld) benadelen)
- je in de eigen voet schieten (=jezelf benadelen)
- de balans opmaken (=kijken hoe iets verlopen is; nagaan of je ergens voordeel of nadeel van hebt gehad)
- van een mooie / knappe tafel kun je niet eten. / Van een mooi bord kun je niet eten. (=knap van uiterlijk heeft ook wel eens nadelen.)
- onder de loupe nemen (=nader bekijken, aandachtig bestuderen)
- niet verder zien/kijken dan je neus lang is (=niet goed nadenken wat de gevolgen van iets zijn)
- verstand op nul zetten (=niet nadenken en gewoon handelen.)
- een stok vinden om de hond te slaan (=om maar iemand te kunnen bekritiseren een nadelig punt vinden)
- met los kruit schieten (=schijnbaar streng straffen met een straf die in feite geen nadeel oplevert)
- kort dag zijn (=snel (in tijd) naderen)
- de een z`n dood is een ander z`n brood (=wat voor de één een nadeel is, daar profiteert een ander van)
- de ene kraai pikt de andere de ogen niet uit (=ze benadelen elkaar niet)
- je vingers aan iets branden (=zich in iets vergissen, nadeel aan iets ondervinden)
- je eigen nest bevuilen (=zijn eigen omgeving nadeel berokkenen)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
