30 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `les`
- aan alles een kleurtje weten te geven (=voor alles wel een uitleg weten)
- alles door het halsgat jagen (=alles opmaken aan eten en drinken)
- alles komt uit al moesten de kraaien het uitbrengen (=de waarheid komt altijd uit)
- alles kort en klein slaan (=de hele inboedel kapot slaan)
- alles malletje naar malletje doen/maken (=alles steeds weer op precies dezelfde manier doen)
- alles op alles zetten (=zich tot het uiterste inspannen om iets te bereiken)
- alles op één kaart zetten (=een groot risico nemen door op slechts één kans te gokken)
- alles op haren en snaren zetten (=alle middelen aanwenden / alles in het werk stellen)
- alles op het spel zetten (=alles inzetten en mogelijk alles verliezen)
- alles over de vloer halen (=alles verplaatsen)
- alles over een kam scheren (=alles en iedereen gelijk stellen)
- alles wat los en vast is (=echt alles)
- als je alles van tevoren weet, ga je liggen voor je valt (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- als je alles van tevoren wist, dan kwam je met een dubbeltje de wereld rond (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- dat is een haspel in een fles (=dat is een raadsel)
- de achilleshiel (=de zwakke kant/plek van iets)
- de geest is uit de fles (=dit is niet meer controleerbaar)
- een fles de nek breken (=uitdrinken)
- er is meer dan een koe die blaar/bles heet (=de mening van anderen telt ook)
- het daar is hommeles (=het is daar niet in orde)
- het zwaard van Damocles (=iets wat snel of ieder moment kan gebeuren)
- iemand de les lezen (=duidelijk zeggen dat iemand iets verkeerds gedaan heeft)
- iemand de tekst/les lezen (=iemand scherp berispen)
- je mag wel alles eten, maar niet alles weten. (=ik hoef je niet alles te vertellen.)
- jong en oud, op het eind wordt alles koud. (=uiteindelijk gaat iedereen dood.)
- lest best (=het beste van alles komt op het einde)
- op de fles gaan (=failliet gaan)
- weet wat je zegt, maar zeg niet alles wat je weet (=wees voorzichtig met woorden en je informatie)
- wie zijn pap gemorst heeft kan niet alles weer oprapen (=schade kan nooit geheel worden goedgemaakt)
- zijn lesje wel geleerd hebben (=die fout niet opnieuw maken)
117 betekenissen bevatten `les`
- naar iemands pijpen dansen (=(onderdanig) alles doen wat iemand vraagt)
- er is een tijd van komen en er is een tijd van gaan (=aan alles komt een einde)
- je hart uitstorten (=aan iemand alles (in vertrouwen) vertellen)
- aan de voeten van Gamaliël zitten (=aandachtig luisteren naar de les die een wijs persoon meegeeft)
- je ziel en zaligheid verkopen (=absoluut alles opofferen)
- alles op haren en snaren zetten (=alle middelen aanwenden / alles in het werk stellen)
- voor Sinterklaas spelen (=alle wensen vervullen, alles voor iedereen betalen)
- niets afslaan behalve vliegen (=alles aannemen)
- de wereld op zijn duim kunnen draaien (=alles doen wat iemand wil)
- bij de roes (=alles door elkaar)
- alles over een kam scheren (=alles en iedereen gelijk stellen)
- het loopt op rolletjes (=alles gaat als vanzelf)
- botertje aan de boom zijn / het is botertje tot de boom (=alles gaat goed zonder problemen)
- ogen van achteren en van voren hebben (=alles goed in de gaten houden)
- je ogen de kost geven (=alles goed in zich opnemen)
- alle tij heeft zijn weertij (=alles heeft een keerzijde)
- wie weet waarom de ganzen blootsvoets gaan? (=alles heeft een reden, ook al is die niet altijd even duidelijk)
- de kruik gaat zolang te water tot zij barst (=alles heeft zijn beperkingen)
- alles op het spel zetten (=alles inzetten en mogelijk alles verliezen)
- er is niets nieuws onder de zon (=alles is al eerder vertoond)
- boven water zijn (=alles is bekend geworden of is teruggevonden)
- in kannen en kruiken zijn (=alles is geregeld)
- de kust is veilig (=alles is in orde - er is niemand in de buurt)
- voor niets gaat de zon op (=alles kost geld en/of moeite)
- zo vrij als een vogeltje in de lucht (=alles kunnen doen en laten wat iemand wil)
- een haaienmaag hebben (=alles kunnen verorberen)
- we gaan geen ijsje eten (=alles mislukt)
- tot in de puntjes regelen (=alles nauwkeurig regelen)
- kreupel of koning. (=alles of niets.)
- de bramzeilen bijzetten (=alles op alles zetten)
- eet geen paaseieren op goede vrijdag (=alles op zijn tijd, het feest niet te vroeg vieren)
- long en lever verteren (=alles opmaken)
- alles door het halsgat jagen (=alles opmaken aan eten en drinken)
- de volle laag krijgen (=alles over zich heen krijgen)
- geen middel onbeproefd laten (=alles proberen om een doel te bereiken.)
- alles malletje naar malletje doen/maken (=alles steeds weer op precies dezelfde manier doen)
- een oude rot in het vak (zijn) (=alles van het vak afweten en alles weten hoe te doen)
- iemand tot op zijn hemd uitkleden (=alles van iemand afnemen, een te hoge prijs laten betalen)
- iemand om zijn vinger (kunnen) winden (=alles van iemand gedaan (kunnen) krijgen of alles mogen)
- aan alle dingen komt een eind. (=alles verandert)
- landen verzanden, zanden verlanden. (=alles verandert)
- alles over de vloer halen (=alles verplaatsen)
- geen ding betert door ouderdom (=alles verslijt door de ouderdom)
- je hebben en houwen verliezen (=alles wat iemand bezit kwijtraken)
- have en goed (verliezen) (=alles wat je hebt (verliezen))
- je uitkleden voor men naar bed gaat (=alles weggeven voor men sterft)
- er ei of kuiken van willen hebben. (=alles willen weten)
- overdag hebben waar men `s nachts van droomt (=alles zomaar in de schoot geworpen krijgen)
- als `t schip zinkt dan zinkt ook de lading (=als een zaak bankroet gaat, dan is men meestal ook alles kwijt)
- eén kwade dag maakt de winter niet. (=als iets verkeerd gaat, hoeft nog niet alles verkeerd te gaan.)
22 dialectgezegden bevatten `les`
- 't autgemaete krijge (=de les gespeld worden) (Bilzers)
- aatërlëk zin (=niet goed bij de les zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- de zeven zoaligheedn geevn (=de les spellen) (Kaprijks)
- e sërmaun iëvër zich krijge (=de les gespeld krijgen) (Munsterbilzen - Minsters)
- één oaftroev'm (=iemand de les lezen) (Westerkwartiers)
- Een poepie laten ruiken (=Iemand de les lezen) (Monnickendams)
- ich zal ‘m zien zaligheje ins zègke (=ik zal hem de les lezen) (Heitsers)
- ich zal dae zëne kattekismës ës goed spellë (=ik ga die eens goed de les spellen) (Munsterbilzen - Minsters)
- Ich zal dich moris liere (WT) (=Ik zal je eens de les leren) (Mechels (NL))
- ich zèt zën naoês tèsse zën twei aure (=als je zo blijft verderdoen, ga ik je de les eens spellen) (Munsterbilzen - Minsters)
- iemand aofzeike (=iemand de les lezen) (Mestreechs)
- iemand zijn zeevn zoaligheedn geevn (=iemand de les spellen) (Kaprijks)
- iemand zijn zoalighed geven / zijn zeevn zoaligheden gevn (=iemand de les spellen) (Kaprijks)
- iemed énpaepere (=iemand de les spellen) (Bilzers)
- iemed zen ziëve zaoleghétse gaeve (=iemand de les spellen) (Munsterbilzen - Minsters)
- iemes moeëres leire (=iemand de les spellen) (Munsterbilzen - Minsters)
- ij / zij krijgt zijn / eur zoaligijt (=hij / zij wordt de les gespeld) (Zottegems)
- ij krijgt zijn zoaleggiet (=hij wordt de les gepeld) (Brakels)
- les carottes sont bonnes, zei de Fransman en hij at al zijn vlees op (=Het één zeggen en het ander doen) (Kortrijks)
- oonder zaan vaas geven (=iemand de les spellen) (Geels)
- ze hebbenem tegoei gebich (=ze hebben hem de les gespeld) (Bilzers)
- zijn zoalighet geevn (=iemand de les lezen) (Kaprijks)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
