4 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `gelijke`
- appels met peren vergelijken (=twee totaal verschillende dingen vergelijken)
- gelijke monniken gelijke kappen (=gelijke mensen verdienen/krijgen een gelijke behandeling)
- met gelijke munt betalen (=hetzelfde kwaad terugdoen)
- ongelijke paarden trekken kwalijk. (=mensen die teveel verschillen in kwaliteiten, werken vaak niet goed samen)
24 betekenissen bevatten `gelijke`
- primus inter pares (=de beste onder zijns gelijken)
- aan de rand van het ravijn bloeien de mooiste bloemen (=de beste resultaten dragen tegelijkertijd de grootste risico`s)
- je achter de oren krabben (=door een onverwachte, zorgelijke ontwikkeling tot nadenken gestemd zijn)
- een duit in het zakje doen (=een kleine bijdrage leveren. (Historisch: de kleinst mogelijke gave in het collectezakje van de kerk).)
- het zeil in top zetten (=een zo goed mogelijke vertoning weggeven)
- sisyfusarbeid (=een zware, onmogelijke, zinloze taak)
- je in allerlei bochten wringen (=er op alle mogelijke wijzen proberen onderuit te geraken)
- bij kleine hapjes leert men een hond eten. (=geleidelijk aan kun je zelfs aan onmogelijke dingen wennen.)
- gelijke monniken gelijke kappen (=gelijke mensen verdienen/krijgen een gelijke behandeling)
- koeien met gouden horens beloven (=het onmogelijke beloven)
- geen ezel en kan zijn eigen oren afbijten. (=het onmogelijke hoef je niet te doen.)
- met het hoofd tegen de muur lopen (=het onmogelijke proberen)
- met de kop door de muur willen (=het onmogelijke willen)
- de maan met de handen willen grijpen (=het onmogelijke willen doen)
- naar de maan reiken (=het onmogelijke willen doen)
- tussen hoop en vrees zweven (=hopen dat het goed gaat, maar tegelijkertijd vrezen dat het mis gaat)
- tussen hoop en vrees dobberen (=hopen dat het goed gaat, maar tegelijkertijd vrezen dat het mis gaat)
- de pil vergulden (=iets vervelends op zo vriendelijk mogelijke manier zeggen)
- je aan een ander spiegelen (=je vergelijken met een ander)
- geen zorgen voor de dag van morgen (=maak je nu nog niet druk over mogelijke toekomstige problemen)
- je kan geen ijzer met handen breken (=men kan het onmogelijke niet doen)
- om de haverklap (=op alle mogelijke momenten, steeds weer opnieuw)
- leer om leer zijn (=op gelijke manier straffen als de maner waarop iemand in de fout gegaan is)
- appels met peren vergelijken (=twee totaal verschillende dingen vergelijken)
10 dialectgezegden bevatten `gelijke`
- 't es plat (=gelijke stand (kaartspel) ) (Ninoofs)
- da trèk ter nie op (=dat vindt zijns gelijke niet) (Munsterbilzen - Minsters)
- das knatsgesjieëte zënën aaë (=hij is zijns vaders gelijke !) (Munsterbilzen - Minsters)
- de wiës mèt gelijke munt betaold (=wie goed doet, goed ontmoet) (Munsterbilzen - Minsters)
- e kikske vantzelfde deeg bakke (=met gelijke munt betalen) (Bilzers)
- Geliek vjè lèk zich (=Mensen van gelijke stand weten zich te vinden) (Berg en Terblijts)
- iets talvendeur doen (=iets in twee gelijke stukken uiteendoen (breken) ; iets in twee stukken snijden) (Sint-Niklaas)
- met eeme kukskes bakke van dezelfdje deig (=met gelijke munt terugbetalen) (Weerts)
- reize zetten (=op gelijke hoogte plaatsen) (Zwevegems)
- van de gelijke (=van 't zelfde (bij nieuwjaarswens bv.) ) (Waregems)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen