11 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `en worden`
- de breedste riemen worden uit andermans leer gesneden (=het is gemakkelijk met kwistige hand te beschikken over wat een ander toebehoort)
- gestolen kunnen worden (=van geen belang meer zijn - niet langer nodig zijn)
- gezien mogen worden (=er goed uitzien)
- gezien worden als een rotte appel/kool bij een fruitvrouw/groenvrouw (=er niet erg welkom zijn)
- groen en geel voor de ogen worden (=duizelen en/of erg van schrikken)
- iets niet koud laten worden (=ergens onmiddellijk op ingaan)
- je woorden worden weer thuisgebracht. (=als je iets negatiefs zegt kan dat leiden tot negatieve gevolgen voor jezelf)
- kinderen die vragen worden overgeslagen (=brutale kinderen die altijd overal om vragen, worden genegeerd)
- met alle zonden van Israël beladen worden (=voor alles de schuld krijgen)
- met de maat waarmee gij meet, zal u weder gemeten worden (=op de manier zoals je een ander behandelt zal je ook zelf behandeld worden)
- met een baksteen in de maag geboren worden (=graag een huis willen hebben dat van jezelf is, dat je eigendom is)
46 betekenissen bevatten `en worden`
- het licht zien (=1: begrijpen wat men daarvoor nog niet begreep 2: geboren worden, ontstaan)
- kinderen die zwijgen zullen ook nooit wat krijgen (=aanvulling op `Kinderen die vragen worden overgeslagen.`)
- een korf krijgen (=afgewezen worden)
- een blauwe scheen lopen (=afgewezen worden)
- een blauwtje lopen (=afgewezen worden (in de liefde))
- men noemt geen koe bont, of er is een vlekje aan (=als er allerlei vervelende dingen worden verteld is er vast wel iets van waar)
- altijd de kwade pier zijn (=altijd als de schuldige aangewezen worden)
- ten grave dalen (=begraven worden)
- op de been blijven (=blijven staan; niet ziek worden; niet verslagen worden)
- daar zal wat zwaaien (=daar zal een hartig woordje gesproken worden)
- die snaar moet men niet aanroeren (=daarover moet niet gesproken worden)
- dat staat op de agenda (=dat gaat nog gebeuren; dat gaat nog besproken worden)
- mundus vult decipi (=de wereld wil bedrogen worden)
- genadebrood eten (=door anderen onderhouden worden)
- in goede aarde vallen (=door de ontvanger goed ontvangen worden)
- door de mand vallen (=doorzien worden)
- een stuk in je kraag drinken (=dronken worden)
- ten hemel schreiend (=een toestand die zo erg is dat er eigenlijk direct iets aan gedaan zou moeten worden)
- de kost gaat voor de baat uit (=eerst moeten er kosten worden gemaakt alvorens men er iets aan verdienen kan)
- op de schopstoel zitten (=elk ogenblik ontslagen kunnen worden)
- op de wipstoel zitten (=elk ogenblik ontslagen kunnen worden)
- op de wip zitten (=elk ogenblik ontslagen kunnen worden)
- met open armen ontvangen (=erg hartelijk ontvangen worden)
- het levenslicht aanschouwen/zien (=geboren worden)
- een kruiwagen hebben (=geholpen worden)
- de bak indraaien (=gevangen genomen worden)
- goede waar prijst zichzelf (=goed materiaal moet niet aangeprezen worden)
- grote vissen scheuren het net (=hooggeplaatste personen worden niet zo gemakkelijk gestraft)
- een kat in de zak kopen (=iets kopen zonder het gezien te hebben - bedrogen worden)
- goede wijn behoeft geen krans (=iets wat goed is hoeft niet geprezen worden)
- de dans ontspringen (=niet in het onheil betrokken worden)
- een beurt krijgen (=onderhanden genomen worden)
- van zijn voetstuk vallen (=ontmaskerd worden - de macht ontnomen worden)
- op de keien komen (=ontslagen worden)
- de schop krijgen (=ontslagen worden)
- de zak krijgen (=ontslagen worden)
- spijers zijn dijers (=ook baby`s die spuwen worden wel groot)
- het is een slechte bruiloft waar maar één bruid is. (=op bruiloften worden vaak nieuwe relaties gevormd)
- van bruiloft komt bruiloft. (=op bruiloften worden vaak nieuwe relaties gevormd)
- door het hennepen venster kijken (=opgehangen worden)
- het zijn niet de slechtste vruchten waaraan de wespen knagen (=over goede mensen worden vaak onaardige dingen verteld)
- er in stinken (=te grazen genomen worden, er in trappen)
- een kruisje is genoeg voor een boterham uit het vuistje (=voor een gewone broodmaaltijd moet niet te veel gebeden worden)
- niets dan lege briefjes hebben in te brengen (=voorstellen waarvan je vooraf al weet dat deze toch niet bekeken worden)
- wel een kwastje mogen hebben (=wel eens geverfd mogen worden)
- voorbij de schout zijn deur mogen dragen (=wel gezien mogen worden)
Eén dialectgezegde bevat `en worden`
- oh, dat binnen feine / fijne minsen, dat binnen wel oardige luijen, dor kuye wel mie worren. (woorden op -ijn zijn allemaal! leenwoorden en worden uitgesproken als in Piet heyn, fein -geen leenwoord- heeft andere klank en iets andere betekenis dan fijn) (=dat zijn aardige lui hoor) (Urkers)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
