16 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `de beste`
- de aanval is de beste verdediging (=je kunt in een strijd of ruzie beter zelf actie ondernemen dan afwachten)
- de beste paarden staan op stal. (=de leukste meisjes gaan niet uit)
- de beste stuurlui staan aan wal (=de toeschouwers kunnen het altijd beter dan de uitvoerders)
- de gekken krijgen de beste kaarten (=het geluk is met de dommen)
- de rechte weg is de beste (=eerlijkheid loont)
- een goed gelaat is de beste geleidebrief. (=als je knap bent krijg je veel voor elkaar)
- ervaring is de beste leermeester (=van datgene dat je zelf hebt meegemaakt leer je het meeste)
- honger is de beste kok/saus (=wanneer men honger heeft, smaakt alles goed)
- iemand ter aarde bestellen (=iemand begraven)
- in de kleinste potjes zit de beste pommade/zalf (=gezegd van uitzonderlijk kleine personen)
- met de beste wil van de wereld (=hoe graag ik het ook wil, het zal niet lukken)
- ondervinding is de beste leermeester (=door iets zelf mee te maken of te oefenen leert men het snelst)
- ook de beste boom geeft slechte vruchten (=zelfs goede ouders kunnen kinderen hebben die het verkeerde pad inslaan.)
- tussen kop en staart zit de beste vis. (=extremen zijn zelden wenselijk )
- van twee kwaden de beste kiezen (=uit twee onaangename dingen de minst slechtste kiezen)
- zelfs de beste breister laat wel eens een steekje vallen (=ook al kan iemand iets heel goed, hij of zij zal ook wel eens een fout maken; dat is vergeeflijk)
9 betekenissen bevatten `de beste`
- het beste paard van stal. (=de beste die er bij is)
- primus inter pares (=de beste onder zijns gelijken)
- aan de rand van het ravijn bloeien de mooiste bloemen (=de beste resultaten dragen tegelijkertijd de grootste risico`s)
- ketters wonen het dichtst bij de paus (=de beste vrienden van een machtig man zijn vaak zijn grootste vijanden)
- haring in het land, dokter aan de kant (=haring eten is zeer gezond; haring is zelfs één van de beste vissen voor je gezondheid)
- met zijn pink manoeuvreren (=iets als de beste kunnen)
- een tien met een griffel en een zoen van de juffrouw (=in de volksmond: de beste beloning voor een 19e eeuws schoolkind)
- de boer op de bok liet de teugels vieren, het paard kende zelf de weg wel. (=je moet niet doen alsof je de beste bent, iemand anders weet ook wel wat)
- van de bovenste plank (=van de beste kwaliteit)
50 dialectgezegden bevatten `de beste`
- 't beste peerd strukelt ok wel es (=ook de beste mensen laten wel eens een steek vallen) (Westerkwartiers)
- 't beste peerd van staal (=de beste van de groep) (Westerkwartiers)
- 't oog zicht altied van zich oaf (=men vindt zichzelf de beste) (Westerkwartiers)
- ' k ben dun besten van de klas op een oar nô (=ik ben bijna de beste van de klas) (Sint-Niklaas)
- Al ' et nôdege (voor têd en eeuweg' êd!) (=de beste wensen voor een gelukkig nieuwjaar!) (Schevenings)
- al ut nòdùgùh (=de beste wensen) (Katwijks)
- al wa da wilt kuuptui zelve é (=de beste wensen) (Deinzes)
- D'n stómste boer het duk de dikste èrpele (=De grootste dommerik heeft vaak de beste resultaten) (Wells)
- da kan de bèste iëvërkoëme, mér de loempst iës (=slimmeriken zijn er meestal beter vanaf dan lomperiken) (Munsterbilzen - Minsters)
- dat hèbste èn de bèste femieles (=dat komt in de beste families voor) (Bilzers)
- de bèste éndrëk èsten aofdrëk vannen autdrëk (=belangrijk is niet de weg die je aflegt, maar de sporen die je nalaat) (Munsterbilzen - Minsters)
- de beste pere zijn geplukt (=het is ver gedaan met mij) (Oudenbosch)
- de bèste Pruus haet nog ein paerd gestaole (=geen enkele Duitser werd vertrouwd (uiteraard gezegde van in en na de oorlog)) (Heitsers)
- de beste Pruus heet nog e peerd gestole (=Met Duitsers is het kwaad kersen eten) (Mestreechs)
- de beste stuurlu stoan aan waal (=die toekijkt weet het beter dan hij die het werk doet) (Westerkwartiers)
- de bèste vroo ès ën mëdam op stroët, ën prinses èn de kiëke en ën hoer ènt bèd (=een vrouw moet haar rol kunnen spelen) (Munsterbilzen - Minsters)
- de bèste wërkpiëd krijge nie altijd de meeste haover (=het verdienen is één zaak, maar het dan ook nog krijgen...) (Munsterbilzen - Minsters)
- de eerste klap is ' n doalder weerd (=de eerste zet is de beste) (Westerkwartiers)
- de groete ende wénd vanaater (=de beste wensen en veel geluk) (Bilzers)
- De hoofs neet de bèste te zeen es te mer good dien bèst duis! (=Je hoeft niet de beste te zijn als je maar goed je best doet!) (Kinroois)
- De slimste boer peest wellus op zien blök (=Ook de beste kan zich weleens vergissen) (Zurriks)
- de vaulste verke krijge t beste stroi (=de beste werkman krijgt niet altijd het beste loon) (Bilzers)
- den besten turnauter hè nog altaai een seuzie gepikt (=de beste turnhouter heeft nog altijd een deken gestolen) (Turnhouts)
- den ieëstn de grieëdsten (=de eerste de beste) (Kaprijks)
- Den zóndag ânhèbbe (=de beste kleren aanhebben) (Genneps)
- dn ièèstn de grièèdstn (=de eerste de beste) (Kortemarks)
- e lief mèt zen ooge bènne doen (=de beste kus is niet die met de mond maar wel die met de ogen) (Munsterbilzen - Minsters)
- een zunege vrouw is de beste spoarpot (=het is een zegen een vrouw te hebben die met geld kan omgaan) (Westerkwartiers)
- ein vrouw die kan spare is de bèste geldjbelègking (=je hebt geluk als je een zuinige vrouw hebt) (Heitsers)
- èn een aa kastrol konste nog de bèste sop koeëke (=ouderen moet je zeker niet afschrijven) (Munsterbilzen - Minsters)
- ge zij moaur slim as ge van de mart komt (=ervaring is de beste leerschool) (Lokers)
- hij 's goed van 'e tongriem sneed'n (=hij kan praten als de beste) (Westerkwartiers)
- iërappel raech autte grond, zinnen lekkernaaj èn de mond (=vers fruit en verse groenten geven de beste smaak) (Munsterbilzen - Minsters)
- in een aa kassuul mokte de beste soep (soms voegt men daaraan toe) 'mo t moot gebuire mei e joenk wuitelke! (=vrijen met een oudere vrouw is top) (tervurens)
- In een èwe kasrolle kookte de beste soepe (=Je zou nog verrast kunnen zijn, ouderen hebben meer ervaring dan jongeren (kan ook seksueel bedoeld zijn) ) (Gents)
- in en a casserol kokte de beste soep (=kies beter een ervaren vrouw) (Schunnebroecks)
- mèt vanne bèste (=een van de beste) (Heitsers)
- Ok 'n goeie breister let wel 'es 'n steekje vaal'n (=ook de beste vaklui maken wel eens een foutje) (Westerkwartiers)
- onnerviening is de beste leermeester (=door te oefenen leert men zijn vak het beste) (Westerkwartiers)
- pak moa dn ièèstn de grièèdstn (=neem maar de eerste de beste) (Lichtervelds)
- pompom: Ei es de pompom in zijne stiel (=Hij is de beste in zijn vak) (Lebbeeks)
- stoetste wezels zupen de beste eiers (=succes is aan de durvers) (Veurns)
- tbèste pieëd van de stal (=de beste van het hele gezelschap) (Munsterbilzen - Minsters)
- tgebeurt in de beste falieljes
tgebeurt in de beste famieljes (=het gebeurt bij iedereen) (Kortemarks)
- Van geven wordt de beste koe gus (?) (=Van geven komt de beste koe droog te staan) (Aaltens)
- Veuren spant de kroëne (=Veurne is de beste) (Veurns)
- webbe nut gat net as d n os (=de beste tijd ligt weer achter ons) (Oudenbosch)
- wie later op den aovend, wie sjoeander de luuj (=de beste gasten komen het laatst) (Steins)
- Zelfs de beste kippe leg wel 's 'n ei in de braandnettels (=Iedereen maakt wel eens een fout/ zelfs de beste breister laat wel eens een steek vallen) (Sallands)
- zelfs de beste kippe leg welles ' n ei in de braandnettels (=zelfs de beste breister laat wel eens een steek vallen) (Sallands)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
