765 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `is`
- het is een kwade wind die niemand voordeel brengt (=er is altijd wel iemand die van de omstandigheden weet te profiteren)
- het is een pleister op een zere wonde (=het is bedoeld om het leed wat te verzachten)
- het is één pot nat (=het is allemaal hetzelfde)
- het is een slechte bruiloft waar maar één bruid is. (=op bruiloften worden vaak nieuwe relaties gevormd)
- het is een slechte muis die maar een hol heeft (=je doet er best aan een alternatieve oplossing achter de hand te hebben)
- het is een Spaans bordeel. (=het is een chaotische wanorde)
- het is een wijze man, die maat ramen kan. (=wijsheid komt van het vermogen om situaties te begrijpen en hoe daar op te reageren)
- het is er als dood katoen. (=het is er doodsaai)
- het is er de dood in de pot. (=er is niemand.)
- het is er haardje bij schuurtje (=het is er klein, dicht op elkaar)
- het is er zo veilig als vlees in een hondenkot (=het is er volkomen onveilig)
- het is galgen of burgemeesteren. (=het is goed of fout, er is geen tussenweg)
- het is gedaan met kaatje (=het is afgelopen)
- het is geen aangenomen werk (=het hoeft niet noodzakelijk zo snel te gaan)
- het is geen roofgoed (=het heeft veel geld (of moeite) gekost)
- het is gezond om in het vuur te pissen (=het is goed om hevigheid te kalmeren)
- het is goed aan hem besteed (=hij verdient het, hij zal er op de goede manier mee omgaan)
- het is goed riemen snijden uit andermans leer (=met andermans eigendom kan men gemakkelijk kwistig omgaan)
- het is goed sollen met een dood paard. (=iemand die geen verzet biedt, is een makkelijk slachtoffer)
- het is hem (hoog) in de bol geslagen. (=hij voelt zich ver boven anderen verheven)
- het is hollen of stilstaan (=van het ene uiterste in het andere belanden)
- het is Joris en Trijn (=ze wisselen ruzie en grote liefde voortdurend af)
- het is kermis in de hel (=het regent terwijl de zon schijnt)
- het is knudde met de pet op (=het is triestig / het lijkt nergens op)
- het is knudde met een rietje (=het is triestig / het lijkt nergens op)
- het is koek en ei tussen hen (=ze zijn zeer bevriend)
- het is krabben op de naad (=het eten is op)
- het is kruis of munt, zei de non en ze trouwde de bankier (=een keuze voor het materiële kan ten koste gaan van het spirituele)
- het is kwaad kammen daar geen haar is. (=bij arme mensen valt niets te halen)
- het is kwaad stelen waar de waard een dief is. (=het is moeilijk om een bedrieger te bedriegen)
- het is licht dansen op andermans vloer. (=geld van anderen uitgeven is makkelijk.)
- het is lood om oud ijzer (=het komt op hetzelfde neer)
- het is maar een strovuurtje (=het ziet er erg uit, maar het is snel voorbij)
- het is maar een weet (=als het eenmaal bekend is, is het niet moeilijk meer)
- het is maar hoe de kaarten vallen (=het hangt van het lot af)
- het is melk en water (=het is een futloze zaak)
- het is moeilijk de oude mens af te leggen. (=gewoonten zijn moeilijk af te leren)
- het is monnikenwerk (=een saaie, harde, langdurige taak)
- het is muis als moer, een staart hebben ze allemaal. (=beide opties zijn vervelend)
- het is naar de maan (=het is kapot)
- het is niet al goud wat blinkt (=schijn bedriegt)
- het is niet altijd kermis. (=je kunt niet altijd feestvieren.)
- het is niet iedereen gegeven ajuin met droge ogen te schillen (=niet iedereen doet het onaangename met de glimlach)
- het is niet je dat (=het is niet geweldig)
- het is niet koek en ei (=er ontbreekt iets aan de situatie)
- het is niet om de knikkers maar om het recht van het spel (=het is niet voor persoonlijk voordeel, maar omwille van de rechtvaardigheid)
- het is niet overal zomer waar de zon schijnt. (=schijn bedriegt)
- het is niet voor de ganzen gemaakt (=we kunnen het maar beter uitdrinken)
- het is nog ver van zingen (=het is nog lang niet in orde)
- het is of de drommel er mee speelt. (=zo veel tegenslagen dat het absurd wordt)
951 betekenissen bevatten `is`
- pijn in de portemonee hebben (=het geld is op)
- de lamp hangt scheef (=het geld is op)
- een dronkemansgebed doen (=het geld natellen (als het zo goed als op is))
- de gekken krijgen de beste kaarten (=het geluk is met de dommen)
- als je alles van tevoren weet, ga je liggen voor je valt (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- als je alles van tevoren wist, dan kwam je met een dubbeltje de wereld rond (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- het liedje is uitgezongen (=het is afgelopen)
- het is gedaan met kaatje (=het is afgelopen)
- het is dief en diefjesmaat (=het is allemaal even erg)
- het is één pot nat (=het is allemaal hetzelfde)
- het is een pleister op een zere wonde (=het is bedoeld om het leed wat te verzachten)
- de dood wil een oorzaak hebben. (=het is belangrijk onm te weten waarom iets gebeurt)
- beter laat dan nooit (=het is beter dat iets een beetje te laat komt, dan dat het nooit gebeurt)
- beter hard geblazen dan de mond gebrand (=het is beter dat men zich inspant dan dat er door slordigheid of luiheid iets fout gaat)
- met hem is het kwaad kersen eten. (=het is beter hem te mijden.)
- wie zijn eigen tuintje wiedt, ziet het onkruid van een ander niet (=het is beter om energie te steken in het verbeteren van jezelf, dan in het bekritiseren van anderen)
- beter blode Jan dan dode Jan (=het is beter zich laf blood te gedragen, dan te sterven, dood te zijn)
- dat loopt op zijn einde (=het is bijna afgelopen)
- het varken is op een oor na gevild/gewassen (=het is bijna klaar)
- het is op een oor na gevild (=het is bijna klaar. Het is bijna achter de rug)
- het is bij de konijnen af (=het is buitengewoon erg)
- het daar is hommeles (=het is daar niet in orde)
- het is een Spaans bordeel. (=het is een chaotische wanorde)
- het is melk en water (=het is een futloze zaak)
- het is water en melk (=het is een futloze zaak)
- het hooi is op en de koe is dood. (=het is een hopeloze zaak)
- als het geen broertje is dan is het een zusje. (=het is één of het ander)
- trekken aan een dood paard. (=het is een onbegonnen zaak)
- het is trekken aan een dood paard (=het is een onbegonnen zaak)
- makkelijker gezegd dan gedaan (=het is eenvoudiger om iets te zeggen dan om het ook daadwerkelijk uit te voeren)
- magerman is in die keuken kok (=het is er armoe troef)
- de muizen sterven er voor de kast (=het is er armoe troef)
- het is er als dood katoen. (=het is er doodsaai)
- je zou er toveren leren (=het is er erg vervelend)
- het is er haardje bij schuurtje (=het is er klein, dicht op elkaar)
- het is er zo veilig als vlees in een hondenkot (=het is er volkomen onveilig)
- er klopt geen hout van (=het is geheel onjuist)
- de breedste riemen worden uit andermans leer gesneden (=het is gemakkelijk met kwistige hand te beschikken over wat een ander toebehoort)
- het is galgen of burgemeesteren. (=het is goed of fout, er is geen tussenweg)
- het is gezond om in het vuur te pissen (=het is goed om hevigheid te kalmeren)
- laat maar zitten (=het is goed zo)
- het loopt storm. (=het is heel druk)
- dat is een eitje (=het is heel eenvoudig)
- het is bar en boos (=het is heel erg; het is heel slecht)
- het is volle bak (=het is helemaal uitverkocht; er zijn heel veel mensen)
- het is sop en gekookt eten. (=het is hetzelfde.)
- zo gaan er geen twaalf in een dozijn (=het is iets buitengewoons)
- het is zondegeld (=het is jammer dat daar kosten voor gedaan zijn)
- het is naar de maan (=het is kapot)
- vertrouwen komt te voet en gaat te paard (=het is makkelijker om iemands vertrouwen te schaden, dan te verkrijgen)
50 dialectgezegden bevatten `is`
- 't is ginnen oard (=daar lusten de honden geen brood van) (Luyksgestels)
- 't is gjièn avance zei Emerance en ze kocht un kiend (=er is niets aan te doen) (Roeselaars)
- 't is goe doan (=ze komen goed overeen) (Sint-Niklaas)
- 't is goe gevoarn (=alles goed verlopen) (Kaprijks)
- 't is goe jacht (=het gaat vooruit) (Veurns)
- 't is goe marchandieze (='t is goede kwaliteit) (Veurns)
- 't is goed weer um een arfenis te deile (=Het is somber, regenachtig weer) (Nijkerks)
- 't is good um haver te zejje (=iedereen zwijgt) (Weerts)
- 't is green at (=er zit een haar in de boter) (Booms)
- 't is greun aat (='t is groen hout) (Mechels (BE))
- 't is grien aat (=er is spanning / onenigheid) (Booms)
- 't is groag of troag (='t is graag of helemaal niet) (Westerkwartiers)
- 't is gruen hout (=ze hebben ruzie in het huishouden) (Antwerps)
- 't is gruun aat / 't is zwèt tusse die twieë (=Ruzie tussen twee personen) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- 't is handje te ball'n of voetje te ball'n (=wanneer men moet kiezen) (Westerkwartiers)
- 't is hee knijns! (=Het is te gek voor woorden / Het is bij de konijnen af!) (Veens)
- 'T is hêêl gie (=Het gelijkt op u) (Gistels)
- 't is hi'jt int kot (=Het is heet in huis) (Luyksgestels)
- 'T is hiej zo duuster es 'ne zak, zakkeduuster (=Het is hier heel donker.) (Roermonds)
- 't is hier gien vetpot (=we hebben het niet zo ruim) (Westerkwartiers)
- 't is hier net 'n jeud'nkerk (=ze praten hier allemaal doorelkaar) (Westerkwartiers)
- 't is hier net 'n paradies (=het is hier wonderschoon) (Westerkwartiers)
- 't is hier niet altied kermis (=men kan niet elke dag een feestje bouwen) (Westerkwartiers)
- 't is ieënn mee oar op (=het is overjaars) (Kaprijks)
- 't is ien kann'n en kruuk'n (=het is allemaal goed geregeld) (Westerkwartiers)
- 't is iene van't drei ieren doenker (=Hij levert half werk) (Opwijks)
- 't is ier a duvekot (=het is hier een komen en gaan) (Nieuwpoorts)
- 't is ier gelik vandiesie (=het staat hier allemaal vol) (Izegems)
- 't is ier zo donker as een aal (=het is hier pikdonker) (Sint-Niklaas)
- 't is iet geschét'n (=het is erg) (Oudenhoofs)
- 't is iets in zijn kele geschodn (=iemand die zich verslikt) (Kaprijks)
- 't is in de saccoche! (='t is geregeld!) (Veurns)
- 't is in de sacoche! (=Het is in orde) (Antwerps)
- 't is in de sakosje (=het is geregeld) (Kaprijks)
- 't is in de zjakos (='t is in orde / opgelost) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- 't is in z’n rugge ëscheuten, (='t is in z'n rug geschoten) (Huizers)
- 't is ja gien weer geliek (=het is bijzonder slecht weer) (Westerkwartiers)
- 't is Jozef de dreumer (='t is een fantast) (Westerkwartiers)
- 't is kakkamiemieshit! (=Het loopt niet los) (Antwerps)
- 't is kant en kloar (=het is gereed voor gebruik) (Westerkwartiers)
- 't is kèiremis in d'elle (=regenen bij zonneschijn) (Dendermonds)
- 't is kermis in del (=Het regent terwijl de zon schijnt) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- 't is kerremus in dur hel/ De Engeltjies piese weer naar beneê (=Als het regent terwijl de zon schijnt) (Utrechts)
- 't is kieëzn of diëuwn (=je moet een (moeilijke) keuze maken) (Kaprijks)
- 't is kief-kief (='t is lood om oud ijzer) (Veurns)
- 't is kiez'n of deel'n (=het is of het één, of het ander) (Westerkwartiers)
- 't is kirmes'in d'elle (=zon schijnt tijdens de regen) (Kaprijks)
- 't is kjirremes'in uis (=ruzie in het huishouden) (Kaprijks)
- 't is klik veur d'n bult' (=Hoe laat is het) (Bosch)
- 't is knap mok vandaag (=Het is knap mistig vandaag) (westlands)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen