1486 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ij`
- een ijzer in het vuur hebben (=een plan hebben dat nog onbekend is voor de buitenwereld)
- een kat komt altijd op z`n pootjes terecht (=ingewikkelde en vervelende dingen kunnen vanzelf weer voor elkaar komen)
- een kat komt altijd weer op zijn poten terecht. (=uiteindelijk komt het toch weer in orde.)
- een katje krijgen (=een uitbrander krijgen)
- een kind van zijn tijd (=iemand die leeft volgens de in zijn tijd heersende opvattingen)
- een klap van een lamme aap krijgen (=gekwetst worden)
- een knoop in zijn zakdoek leggen (=iets doen om ergens zeker aan herinnerd te worden)
- een kolfje naar zijn hand (=iets dat hij erg graag doet)
- een korf krijgen (=afgewezen worden)
- een krul meer in zijn staart hebben dan een ander (=speciaal willen zijn)
- een krul meer in zijn staart hebben dan een gewoon mens (=zich een beetje aanstellen)
- een land van melk en honing zijn (=een land waar het goed en voorspoedig leven is)
- een lelijke noot met iemand te kraken hebben (=met iemand nog iets af te rekenen hebben)
- een lelijke pijp roken (=zuur opbreken)
- een lichtje opgaan bij iemand (=iets wordt duidelijk en helder)
- een lijk in de kast (=een onaangename erfenis)
- eén lijn trekken / Dezelfde lijn trekken (=dezelfde mening hebben)
- een lijntje trekken (=cocaïne snuiven)
- een lintje krijgen (=geridderd worden - een compliment krijgen)
- een loden pijp hebben (=een hete vloeistof snel kunnen opdrinken)
- een lot uit de loterij trekken (=precies de juiste persoon of ding gevonden hebben wat er nodig was)
- een man van de klok zijn (=iemand die steeds precies op tijd is)
- een mens is alleen onmisbaar bij zijn begrafenis (=niemand is onmisbaar.)
- een muurbloempje zijn (=stil en teruggetrokken zijn)
- een naald in een hooiberg/hooimijt zoeken (=iets zoeken dat bijna niet te vinden is)
- een nieuwe voordeur krijgen (=gezegd bij het bereiken van een tiende levensjaar, dus 10, 20, 30 etc.)
- een nul in het cijfer zijn (=niets in te brengen hebben)
- een nummer zijn (=van weinig betekenis zijn of althans zo behandeld worden)
- een onbeschreven blad zijn (=nauwelijks bekend zijn)
- een ondergeschoven kindje zijn (=iets of iemand is miskend. Zie bedstede voor de letterlijke betekenis)
- een ongelovige Thomas zijn (=nooit iets geloven)
- een oogje dichtdrukken/toeknijpen/luiken (=niet optreden tegen iets wat eigenlijk niet mag. Iets gedogen)
- een oortje in vieren zouden bijten (=erg gierig zijn)
- een open boek zijn (=wanneer je karakter eenvoudig te doorzien is)
- een oud wijf zijn (=zich niet flink gedragen - zeuren)
- een oude rot in het vak (zijn) (=alles van het vak afweten en alles weten hoe te doen)
- een paard dat stormt en een meisje dat wil trouwen zijn niet tegen te houwen. (=niet tot iets anders te bewegen)
- een Piet Lut zijn (=kleinzerig zijn)
- een pilaarbijter (=een zeer schijnheilig / hypocriet persoon)
- een pluim krijgen of geven (=een compliment krijgen of geven)
- een potje bij hen kunnen breken (=veel getolereerd worden)
- een rare schaats rijden (=zich raar aanstellen, lichtzinnig leven)
- een rib(be) uit iemands lijf (=een grote uitgave)
- een ridder te voet zijn. (=niets meer hebben)
- een ridder van het lui paard zijn (=steeds smoesjes verzinnen en de schuld buiten jezelf leggen)
- een rijke stinkerd (=een rijk iemand)
- een roepende in de woestijn zijn (=niemand die naar je wil luisteren (bij raad/waarschuwingen))
- een scheve schaats rijden (=een misstap begaan. Een morele regel overtreden)
- een schuimspaan zijn (=een zuiplap of niksnut zijn)
- een sfinx zijn (=typisch zijn)
2098 betekenissen bevatten `ij`
- buurmans leed troost (=door het verdriet of de pijn van een ander kun je je eigen verdriet en pijn beter verdragen)
- tijd slijt (=door het verloop van tijd worden herinneringen zwakker en de erge dingen minder erg)
- tijd heelt alle wonden (=door het verloop van tijd worden herinneringen zwakker en de erge dingen minder erg)
- een spaak in het wiel steken (=door iemands ingrijpen gaat een plan van de ander niet door)
- de regen schuwen en in de sloot vallen (=door iets onaangenaams te ontwijken in nog groter problemen komen)
- met gesloten beurs betalen (=door middel van een wederzijdse schuld het bedrag verrekenen)
- het paard van Troje binnenhalen (=door onnadenkendheid of onnozelheid de vijand toelaten)
- de gestage drup holt de steen (uit) (=door vol te houden wordt uiteindelijk wel het doel bereikt)
- voorkomen is beter dan genezen (=door voorzichtig te zijn kun je problemen en ongelukken voorkomen)
- voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast (=door voorzichtig te zijn, gaan tere zaken langer mee)
- men vangt meer vliegen met honing/stroop dan met azijn (=door vriendelijk te zijn bereik je meer bij iemand dan met lelijke woorden)
- zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen (=door zuinig en ijverig te zijn, kan men veel bereiken)
- iets/iemand in de gaten hebben/krijgen (=doorkrijgen hoe dingen in elkaar steken of zicht houden op de situatie)
- met een waterzeil thuiskomen (=doornat zijn)
- een dronken vrouw is een engel in bed (=drank draagt bij aan het beëindigen van de tegenstand)
- in de lucht hangen (=dreigen te gebeuren - onzeker zijn)
- de derde man brengt de spraak aan (=drie hebben gemakkelijker een gesprek dan twee)
- voor Pampus liggen (=dronken of bewusteloos zijn)
- een peer op hebben (=dronken zijn)
- een laars aanhebben (=dronken zijn)
- lazarus zijn (=dronken zijn)
- een snee in het oor hebben (=dronken zijn)
- in de olie zijn (=dronken zijn)
- de koning gezien hebben (=dronken zijn)
- de prins spreken (=dronken zijn)
- de Paus van dichtbij zien. (=dronken zijn)
- een snee in de neus hebben (=dronken zijn)
- een stuk in zijn kraag hebben (=dronken zijn)
- een kwade dronk hebben (=dronken zijn en slecht geluimd)
- een bom inhebben. (=dronken zijn.)
- jezelf op de borst slaan (=duidelijk aan de omgeving laten weten dat men ergens bijzonder trots op is)
- het beestje bij zijn naam noemen (=duidelijk en precies zeggen hoe je over iets of iemand denkt; precies zeggen hoe iets zit)
- aan het verstand brengen (=duidelijk maken)
- aan de bel trekken (=duidelijk maken dat er iets aan de hand is; duidelijk maken dat er iets niet klopt)
- de neus optrekken (=duidelijk maken dat men iets of iemand niet waardeert)
- met een rode letter aangetekend staan (=duidelijk vermeld , zodanig dat het zeker niet vergeten wordt)
- iemand de les lezen (=duidelijk zeggen dat iemand iets verkeerds gedaan heeft)
- onder de neus wrijven (=duidelijk zeggen wat er van gevonden wordt)
- man en paard noemen. (=duidelijke taal spreken)
- de gekken krijgen de kaart (=dwaze en onverstandige mensen krijgen hun gelijk of ze dat hebben of niet)
- als niet komt tot iet kent iet zichzelf niet (=een `parvenu` heeft dikwijls kapsones)
- als niet komt tot iet dan is het allemans verdriet (=een `parvenu` heeft dikwijls kapsones)
- een koperen bruiloft (=een 12½-jarig huwelijk)
- de pot verwijt de ketel dat die zwart ziet (=een ander aanwijzen als schuldige, terwijl die zelf hetzelfde gedaan heeft)
- het is altijd vet op een andermans schotel (=een ander heeft het schijnbaar altijd beter)
- is de paus katholiek? (=een antwoord op een vraag waarvan het antwoord overduidelijk `Ja` is)
- hazenvlees gegeten hebben (=een bangerik zijn)
- een (modder)figuur slaan (=een belachelijke of domme indruk maken)
- het beste paard van stal vergeten. (=een belangrijk persoon over het hoofd zien)
- een aangeklede aap (=een bespottelijk iemand)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
