345 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `lo`
- staan kijken als lamme/verdomde louis (=verlegen of beteuterd staan kijken)
- stad en land aflopen. (=geen moeite sparen om iets te bereiken)
- te haaien en te draaien lopen (=doelloos ronddwalen)
- te hoop lopen (=in opstand komen)
- te koop lopen/staan (=er bespottelijk uitzien)
- tegen de lamp lopen (=betrapt/gesnapt worden)
- tegen de paal lopen (=er slecht vanaf komen)
- tegen iemand aanlopen (=iemand toevallig tegenkomen)
- twee geloven op een kussen daar slaapt de duivel tussen (=als twee personen van een verschillend geloof trouwen, gaat het zelden goed)
- uit het lood (staan) (=niet recht of haaks staan)
- uit zijn lood geslagen zijn (=verbaasd zijn, niet goed meer weten hoe het verder moet)
- uit zijn slof schieten (=kwaad uitvallen, boos worden)
- uit zuivere bronnen vloeit zuiver water. (=eerlijke mensen praten geen kwaad)
- van achter de koeien/ploeg komen (=van boerenafkomst zijn)
- van bruiloft komt bruiloft. (=op bruiloften worden vaak nieuwe relaties gevormd)
- van de wal in de sloot (helpen) (=de situatie verergeren in plaats van verbeteren)
- van de wal in de sloot belanden (=vanuit een slechte situatie terechtkomen in een situatie die nóg slechter is)
- van de wal in de sloot raken (=van de ene slechte situatie in een andere terechtkomen.)
- van God los zijn (=gek zijn, boven de wet staan)
- van Lillo komen (=je dom houden. Volgens de overlevering vindt dit gezegde zijn oorsprong in het (ontkennende) gedrag van de inwoners van Fort Lillo na een aan hen toegeschreven roofoverval op een boerderij te Waarde in 1579)
- van lotje getikt zijn (=niet goed bij het verstand zijn)
- van voor de zondvloed zijn (=erg oud zijn)
- veel beloven en weinig geven, doet de gek in vreugde leven (=veel mensen zijn al blij met een belofte en geloven alles)
- veel garen op zijn klos hebben (=veel te zeggen hebben - veel aanmerkingen maken)
- vissenbloed hebben (=koudbloedig zijn, weinig gevoel hebben, niet gauw koud hebben)
- vloeken als een bootwerker/kartouw/ketellapper/ketter (=onbeheerst vloeken)
- voor het blok zetten (=iemand onverwacht in een lastige positie brengen; bijvoorbeeld iemand dwingen te reageren die dat eigenlijk niet wil, of iemand dwingen een keuze te maken.<>)
- voor iets moeten bloeden (=de gevolgen moeten dragen)
- vrienden in nood, honderd in een lood (=wanneer er zich problemen voordoen, laten vrienden je vaak in de steek)
- waar de klok luidt, daar is een kapel. (=geruchten hebben vaak een kern van waarheid)
- waar het hart vol van is, loopt/vloeit/stroomt de mond van over (=waar men heel erg mee bezig is, daar wil men over praten)
- wanneer twee honden vechten om een been, loopt de derde ermee heen (=als twee strijdende personen of partijen zich richten op elkaar, kan een ander daarvan profiteren door zich datgene toe te eigenen waar om gestreden wordt)
- werelds goed is eb en vloed (=aardse goederen komen en gaan)
- weten wat de klok slaat (=weten hoe laat het is)
- wie boter op zijn hoofd heeft moet niet in de zon lopen (=wie schuldig is houdt zich best gedeisd)
- wie met honden omgaat, krijgt vlooien (=wie in slecht gezelschap verkeert, neemt slechte gewoonten over)
- wie weet waarom de ganzen blootsvoets gaan? (=alles heeft een reden, ook al is die niet altijd even duidelijk)
- wie zijn klomp breekt, schiet gemakkelijk uit zijn slof (=als je wordt teleurgesteld, kun je gemakkelijk boos worden)
- zo `n vaart niet lopen (=niet zo erg zijn als het lijkt)
- zo gesloten als een oester (mossel) (=hij zegt weinig en laat niets los)
- zo gesloten zijn als een oester (=je mond niet opendoen en een geheim bewaren)
- zo klaar als een klontje voor iemand zijn (=het helemaal begrijpen)
- zo wijs als Salomo`s kat zijn (=erg wijs denken te zijn, maar eigenlijk totaal niet zijn)
- zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens (=het is nergens zo goed als thuis)
- zonder blikken of blozen (=onbeschaamd, zonder zich iets van anderen aan te trekken)
394 betekenissen bevatten `lo`
- het ringetje van de deur kussen (=onderdanig / beleefd zijn voorbij geloofwaardigheid)
- op de knieën zitten (=onderworpen zijn, geen oplossing meer weten)
- geen zitvlees hebben (=ongedurig zijn - steeds weer opstaan en rondlopen)
- in het wild lopen (=ongeregeld verlopen)
- lopen als een kip die haar ei niet kwijt kan (=onrustig heen en weer lopen)
- lopen als een muis in een meelton (=onrustig heen en weer lopen)
- ongesuikerd zeggen waar het op staat (=onverbloemd de waarheid zeggen)
- iemand ongezouten de waarheid zeggen (=onverbloemd de waarheid zeggen, eerlijk zeggen waar het op staat)
- van Jan Pet (=onverzorgd, waardeloos)
- de tijd baart rozen (=ook de diepste (geestelijke) wonden helen na verloop van tijd)
- het is een slechte bruiloft waar maar één bruid is. (=op bruiloften worden vaak nieuwe relaties gevormd)
- van bruiloft komt bruiloft. (=op bruiloften worden vaak nieuwe relaties gevormd)
- op je luimen/luipen (=op de loer)
- achter de tralies (=opgesloten)
- achter slot en grendel (=opgesloten)
- hoogtij vieren (=overvloedig aanwezig zijn)
- in duigen vallen (=plannen die niet doorgaan / uiteenvallen - verloren gaan)
- instorten als een kaartenhuisje (=plots en snel in elkaar zakken, tenietgedaan worden)
- verrijzen als paddenstoelen na een regenachtige dag (=plots tevoorschijn komen)
- met stomheid geslagen (=plotseling geen woord meer kunnen zeggen)
- de schellen vallen hem van de ogen (=plotseling iets begrijpen hoe het in elkaar steekt)
- door het verleden achtervolgd worden (=problemen of fouten van vroeger blijven invloed hebben.)
- naar de Filistijnen (=reddeloos verloren / kapot)
- achter de puttings overboord vallen (=reddeloos verloren zijn)
- va banque spelen (=roekeloos spel spelen)
- pappen en nathouden (=situatie min of meer ongewijzigd te laten zonder een beslissing te nemen of daadwerkelijk een probleem op te lossen)
- op je boerenfluitjes (=slordig)
- met de Franse slag (=slordig, met weinig aandacht uitgevoerd)
- zachte heelmeesters maken stinkende wonden (=sommige problemen kunnen niet met zachtheid opgelost worden)
- uit vuile lepels eten (=staat U te wachten als het slecht afloopt)
- beneden alle peil (=stijlloos)
- gunst/winst baart nijd. (=succes leidt tot jaloezie)
- met zout komen als het ei op is (=te laat komen (met een oplossing))
- tussen de soep en de aardappels (=terloops)
- snoeien doet bloeien. (=tijdelijke opofferingen zijn nodig om op de lange termijn te kunnen gedijen en bloeien)
- een lange neus maken (=tong uitsteken, iemand iets inpeperen (Jaloers maken))
- goed voor de schroothoop (=totaal verloren)
- naar de bar(re)biesjes gaan (=totaal verloren gaan zonder dat er iets van overblijft (bijv. een schip dat vergaat))
- twee vliegen in een klap slaan (=twee problemen gelijktijdig oplossen)
- paard in de wieg, kind in de wei (=uitdrukking van ongeloof gebruikt als iemand erg overdrijft. )
- summa summarum (=uiteindelijk - tenslotte)
- van de prins geen kwaad weten (=uiterst argeloos zijn)
- je woorden op een goudschaaltje wegen (=uiterst weloverwogen spreken)
- de bok slepen (=uitsloven om niks)
- je kap over de haag hangen (=uittreden uit klooster of priesterschap)
- de aap vlooien (=uitzichtloos en nutteloos werk doen)
- voor de mast gediend hebben (=van gewone matroos opgeklommen zijn tot officier)
- iemand na in den bloede zijn (=van iemand een bloedverwant zijn)
- iemand aan zijn woord houden (=van iemand eisen dat hij zijn belofte nakomt)
- van likmevestje (=van weinig waarde, waardeloos)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
