Spreekwoorden met `dan`

Zoek


131 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `dan`

  1. meer geluk dan wijsheid. (=dat was geluk hebben.)
  2. meer kunnen dan alleen brood eten (=verstand van zaken hebben)
  3. meer laden dan men dragen kan (=te veel hooi op zijn vork nemen)
  4. men vangt meer vliegen met honing/stroop dan met azijn (=door vriendelijk te zijn bereik je meer bij iemand dan met lelijke woorden)
  5. met Sint Juttemis als de kalveren op het ijs dansen (=nooit (Sint Juttemis valt op 17 augustus, en dan ligt er geen ijs))
  6. na gedane arbeid is het goed rusten (=als een klus geklaard is kan men er tevreden op terug kijken)
  7. naar iemands pijpen dansen (=(onderdanig) alles doen wat iemand vraagt)
  8. neemt uw tijd te baat, te vroeg is beter dan te laat. (=wacht niet tot het te laat is)
  9. niet veel meer dan een aardappel zijn (=niet erg veel voorstellen)
  10. niet verder zien/kijken dan je neus lang is (=niet goed nadenken wat de gevolgen van iets zijn)
  11. niets dan lege briefjes hebben in te brengen (=voorstellen waarvan je vooraf al weet dat deze toch niet bekeken worden)
  12. niets dan wonden en builen zoeken (=altijd willen vechten)
  13. ondank is `s werelds loon (=men wordt zelden bedankt voor een goede daad)
  14. op het slappe koord dansen (=zijn kunsten vertonen - ook :risico`s nemen)
  15. over de doden niets dan goeds (=men ziet kwaadspreken over overledenen als iets heel onbeleefd, er mag niet gespot worden met de dood)
  16. regen in mei, dan is april voorbij (=de natuur kiest vanzelf de goede volgorde)
  17. roomser dan de paus zijn (=zich overdreven precies aan de regels houden)
  18. schrijf het maar op je buik (dan kan je het met je hemd weer uitvegen) (=vergeet het maar)
  19. stank voor dank (=ondankbaarheid ervaren voor geboden diensten.)
  20. sterker dan de dood (=iets onverwoestbaars)
  21. te dom zijn om voor de duvel/duivel te dansen (=heel erg dom zijn)
  22. tegen wil en dank (doen/zijn) (=met tegenzin)
  23. ter wereld is er geen dodelijker venijn, dan vriend te schijnen en vijand te zijn (=hoed je voor onoprechte vrienden)
  24. voor geld kun je de duivel doen dansen (=met geld kun je alles gedaan krijgen)
  25. voorkomen is beter dan genezen (=door voorzichtig te zijn kun je problemen en ongelukken voorkomen)
  26. vrij buurmans` kind, dan weet je wat je vindt. (=het is verstandig om vast te houden aan wat bekend en vertrouwd is)
  27. wie dan leeft die dan zorgt (=geen zorg om de toekomst van anderen)
  28. wie dan leeft, wie dan zorgt (=geen zorgen maken over de toekomst)
  29. zachtjes aan, dan breekt het lijntje niet (=handel voorzichtig, dan mislukt het niet)
  30. zijn kop is zwaarder dan zijn benen (=hij is dronken (of erg moe))
  31. zijn ogen zijn groter dan zijn maag (=hij neemt meer op zijn bord dan hij kan eten)

144 betekenissen bevatten `dan`

  1. beter kleine meester dan grote knecht (=liever een bescheiden zelfstandige dan een grote knecht bij een baas)
  2. beter ermee verlegen dan erom verlegen (=liever van iets te veel dan van iets te weinig hebben)
  3. loon naar werken krijgen (=loon krijgen dat in overeenstemming is met het gedane werk)
  4. er in zwemmen (=meer dan genoeg hebben)
  5. schoon genoeg hebben van (=meer dan genoeg hebben van, een hekel hebben aan)
  6. voor het opscheppen hebben (=meer dan genoeg hebben, zonder er iets voor te moeten doen)
  7. buiten zijn boekje gaan (=meer doen dan toegelaten)
  8. meer pijlen op zijn boog hebben (=meer kunnen dan reeds laten zien)
  9. een streepje voor hebben (=meer mogen dan een ander, minder gauw straf krijgen)
  10. het oog is groter dan de maag (=meer op het bord scheppen dan er opgegeten kan worden)
  11. hoger willen vliegen dan men kan (=meer willen doen dan men kan)
  12. op je tenen lopen (=meer willen presteren dan je aan kunt)
  13. je mond voorbij praten (=meer zeggen dan dat er gezegd mag worden en/of het verklappen van een geheim)
  14. het ligt aan de schaatsen en nooit aan de man. (=men geeft het gereedschap eerder de schuld dan zichzelf)
  15. niet bij brood alleen leven (=men heeft meer nodig dan alleen eten om te kunnen leven)
  16. de natuur gaat boven de leer (=men volgt eerder zijn karakter dan hetgeen men leert)
  17. ondank is `s werelds loon (=men wordt zelden bedankt voor een goede daad)
  18. hoe kaler, hoe royaler. (=mensen met minder geld zijn guller dan mensen met veel geld)
  19. de domste boeren hebben de dikste aardappelen (=met geluk komt men vaak verder dan met verstand)
  20. eieren voor je geld kiezen (=met minder genoegen nemen dan men eerder wilde)
  21. je hebt luxe paarden en werkpaarden (=niet iedereen heeft dezelfde positie, de een moet harder of zwaarder werken dan de ander)
  22. als hadden geweest is, is hebben te laat. (=niet zeuren over gedane zaken)
  23. met Sint Juttemis als de kalveren op het ijs dansen (=nooit (Sint Juttemis valt op 17 augustus, en dan ligt er geen ijs))
  24. stank voor dank (=ondankbaarheid ervaren voor geboden diensten.)
  25. de berg heeft een muis gebaard (=ondanks de grote beloften is er vrijwel niets van terecht gekomen)
  26. tegen de verdrukking in groeien (=ondanks zware omstandigheden toch vooruit komen)
  27. het ringetje van de deur kussen (=onderdanig / beleefd zijn voorbij geloofwaardigheid)
  28. chapeau bas spelen (=onderdanig zijn)
  29. elkaar vliegen afvangen (=op onbeduidende details elkaar beconcurreren dan wel duidelijk willen laten uitkomen dat men zelf gelijk heeft en de ander niet)
  30. eerst komt het eten dan de moraal. (=overleven is belangrijker dan het volgen van regels.)
  31. liever te dik in de kist dan een feestje gemist (=plezier hebben is belangrijker dan lang leven)
  32. een snijder heeft maar een darm. (=spotternij van boeren, die veel meer eten dan de kleermaker.)
  33. in de contramine zijn (=tegen alles in gaan of altijd iets anders willen dan anderen)
  34. bakzeil halen (=toegeven dat je ongelijk hebt / aanzienlijk minder hoge eisen stellen dan je eerder deed)
  35. zaken gaan voor het meisje. (=verplichtingen zijn belangrijker dan plezier)
  36. liever vrij en geen eten dan een volle buik aan een ijzeren keten. (=vrijheid is een hoger goed dan materiële welvaart.)
  37. spreek wat waar is, drink wat klaar is, eet wat gaar is. (=wees bescheiden en dankbaar voor wat je hebt)
  38. wie zich voor hond verhuurt, moet de botten kluiven (=wie zich onderdanig gedraagt, wordt als knecht behandeld)
  39. de pen is machtiger dan het zwaard (=woorden kunnen meer teweeg brengen dan wapens)
  40. zachte winters, vette kerkhoven (=zachte winters geven vaak aanleiding tot meer ziekten dan strenge winters)
  41. als de stok stijf staat is de uil gaan vliegen (=zit je eenmaal met een erectie, dan is de wijsheid ver zoeken)
  42. bij tijd en wijle. (=zo nu en dan)
  43. binnen de perken blijven (=zodanig beperkt blijven dat het niet te veel overlast of schade veroorzaakt)
  44. een ongeluk begaan (=zodanig kwaad zijn dat er `n ongeluk van komt)

50 dialectgezegden bevatten `dan`

  1. as de één hand de aander was, dan zin ze alle twei zieëver (=mekaar helpen geeft altijd een win-win situatie) (Munsterbilzen - Minsters)
  2. As de kat van huus is dan daanse de muze (=Als de kat van huis is dansen de muizen) (Lunters)
  3. As de katn moezt dan mieauwt ze nig (=Als je lekker aan het eten bent) (Twents)
  4. as de vrollie va heusde be hunne vulo weg zen daan es alté wa te beleive (=als de vrouwen van heusden met hun fiets weg zijn dan is er altijd wat te beleven) (Heusdens)
  5. as den hond en de verkes groes vrate, daan haan ze wurm (=als de hond en de varkens gras aten dan hadden zij wormen) (Heusdens)
  6. as dit neet good is lègks se d’r de kop mer bie neer (=als je dit niet lust dan heb je pech) (Heitsers)
  7. As em nie crepeert van de paan dan crepeert em van den oenger (=Als hij geen last heeft van pijn dan heeft hij (last van) erge honger) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
  8. as emet in zenne kop het dan etem et ni in zen gat (=hij houdt er koppig aan vast) (Diesters)
  9. as ge ' t nie wit, dan mottut behanguh (=iets anders doen als je er niet uitkomt) (Moerdijks)
  10. As ge nie goewd nor de mister loistert, dan kriede un draoi um oew orre (=Als je niet goed naar de meester luistert krijg je een draai om je oren) (Liessents)
  11. As ge nou oe-en bèk nie houdt, dan sloa ik daluk al oe krulle uit oe hoar (=Moeder wil jengelend kind stil krijgen) (Bosch)
  12. As ge slaopt de ge lacht, dan ben de mergevruug blij (=Wie lachend slaapt, is de volgende morgen ook blij) (Brabants)
  13. as ge ut nie mir wit, dan pur en kit (=Als je het niet meer weet, gebruik dan purschuim en kit) (Kaatsheuvels)
  14. As ge van Gimmert nor Nuene rijdt, dan komde langs dn brouwer (=Als je van Gemert naar Nuenen rijdt, dan kom je langs Bavaria) (Liessents)
  15. As ge wilt drieve dan gôt mar ien de Maos ligge (=Ik laat me niet opjutten) (Genneps)
  16. as het su mut dan mut het maar su (=als het zo moet dan moet het maar zo) (Leewarders)
  17. As het voezing es, dan goan we voeze. (=Wanneer het verkiezing is gaan we stemmen) (Walshoutems)
  18. as ich den heilen daog gëmékkër wil heire dan koop ich mich wol een geet èn plak van ën vroo (=soms liggen de oplossingen er al voordat er een probleem zich voordoet) (Munsterbilzen - Minsters)
  19. as ich ne voeëgel wor dan vloeëg ich wijd van haus....mér ich kan nie vlieëge en doeëmèt voeëgel ich mér taus (=je moet het leven nemen zoals het is) (Munsterbilzen - Minsters)
  20. as ich tat mér goed dos, dan kos ich dat ooch (=als ik dat goed aandurfde, dan kon ik dat zeker) (Munsterbilzen - Minsters)
  21. as ich taus op mën kas zau e sjaun postuurke hoch ston, dan doeg ich ter ielke daog de stöp vanaof (=wat een knap meisje!) (Munsterbilzen - Minsters)
  22. as ich tich en mën twei haan nie hoch, dan zoech ich gene stiek (=gelukkig kan ik terugvallen op mezelf) (Munsterbilzen - Minsters)
  23. as ich wis dat ich zo valle, dan hoch ich mich al ieêdër daol gelaag (=wie alles van te voren weet, kan sneller handelen) (Munsterbilzen - Minsters)
  24. as ie hart hòlt, dan hòlt ie ut nog (=als hij hard loopt, dan haalt hij het nog) (Tilburgs)
  25. as ie oe bek ewm hoalt, dan kunt wie normaal kuieren. (=als jij je mond even houdt, kunnen wij normaal overleggen.) (Twents)
  26. As ie roekt dan wet ie of `t stinkt (=Als je ruikt dan weet je of het stinkt) (Twents)
  27. as ie wilt flitsen mot ie de boks, bokse loat`n zakken.* (=als je wilt flitsen dan moet je de broek laten zakkken.) (Twents)
  28. as ik lieg, dan lieg ik ien commizzie (=ik heb het van horen zeggen) (Westerkwartiers)
  29. As ik liege dan lieg ik in commissie (=Van meerderen horen zeggen) (Giethoorns)
  30. As ik liege, dan lieg ik in commissie (=Van anderen horen zeggen) (Giethoorns)
  31. as je 't over de duvel hemm'm, trap je 'm op zien steert (=men praat over iemand en juist dan komt die er aan) (Westerkwartiers)
  32. as je dr nou nie heul gouw mee uutscheit, dan krieg je een kets (=Ik waarschuw je) (Nijmeegs)
  33. as lëlek zin paajn doeg, dan wont haaj get aofgesnotterd (=lelijk zijn doet geen pijn) (Bilzers)
  34. As lig achter Bure en as Bure afbraan ist allemoal as (=Een reactie op de opmerking als ik dat had geweten dan had ik.....) (betuws)
  35. as m n taante n manneke waar gewiest dan waarut m n oom (=als dat anders was geweest) (Oudenbosch)
  36. As m'n tant kloeëten ha dan war et minne noeënk (=Als dit, als dat.....) (Hasselts)
  37. As me moeder me buk zou voele dan zou ze zegge: me kind ' êt kliertjes. (=uitspraak van iemand die uitgebreid en goed gegeten heeft en aan het uitbuiken is:) (Schevenings)
  38. as ne knijn reik noë stront, dan zoettër èn ën hin hër kont (=een konijn lust wel eens een kippetje) (Munsterbilzen - Minsters)
  39. as os ma zit dat zoe es, dan est zoe! (=als moeder zegt dat het zo is, dan is het zo!) (Heusdens)
  40. as plöddeke vööl de kaomer doe, dan stinke alle huukskes (=als een vuil, slordig iemand de kamer doet, stinkt het overal) (Tilburgs)
  41. As sweenters de wiend uut Pruuse kumt dan gút 't vrieze (=Als 's winters de wind uit het oosten komt dan krijgen we vorst.) (Wells)
  42. as t nie geet dan bok t mèr (='t komt wel in orde) (Bilzers)
  43. As tàànt Alice en móestasj aa, dàn wàs et nonk Remi (S*) (=als dit, als dat ...dan ...) (Sintrùins)
  44. as tat alles ès wôste te zèggen hëbs, hach ëm dan mér heil tau (=zwijg maar als je niet beters te zeggen hebt) (Munsterbilzen - Minsters)
  45. as te kraeë bijéénkoeëme en vieël lëwaeëd maokë, geet ët raengërë (=hoor je de kraaien veel lawaai maken, wees dan maar zeker dat het gaat regenen) (Munsterbilzen - Minsters)
  46. as te nie wiës bau beginne, begin dan mér on de kop (=begin maar aan 't begin) (Bilzers)
  47. as te plissë goed waer hëbbë dan hëbbë vae dat ook (=ik hoop dat we goed weer krijgen) (Munsterbilzen - Minsters)
  48. as ter van zën lieëges moes geboste zien dan loep ter allang mèt zën derm èn zën haan rond (=hij doet niets dan liegen!) (Munsterbilzen - Minsters)
  49. As Timo no noflik wie, wie hy dan ek leuk? (=als timo nou leuk is is ie dan leuk?) (Fries)
  50. as twie hun vechte um e bien, dan lup de 3de dermee hien (=als 2 honden vechten om een been, loopt de 3de er mee heen) (Rekems)




Bronnen

De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers. Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.

Zie ook:
  • vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
  • debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
  • Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen