68 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `val`
- tussen wal en schip vallen (=er niet bij passen of genegeerd worden.)
- uit de boot vallen (=een eigen gang gaan)
- uit de koets vallen (=ontnuchterd worden)
- uit de lucht komen vallen (=doen alsof men van niets weet / erg plotseling en onverwacht)
- uit de toon vallen (=anders zijn dan de anderen)
- uit z`n rol vallen (=tijdens het spelen iets zeggen of doen wat niet bij de rol hoort)
- van de sokken gaan/raken/vallen (=bewusteloos vallen)
- van je paard gevallen zijn (=een positie verliezen)
- van kwaad tot erger komen/vervallen (=steeds erger worden)
- van zijn voetstuk vallen (=ontmaskerd worden - de macht ontnomen worden)
- waar de boom gevallen is, blijft hij liggen (=gedane zaken nemen geen keer)
- waar gehakt wordt, vallen spaanders (=waar werk verricht wordt, worden ook wel wat fouten gemaakt)
- wie een kuil graaft voor een ander valt er zelf in (=wie een ander iets wil misdoen, kan er zelf het slachtoffer van worden)
- wie het onderste uit de kan wil hebben die valt het lid op de neus (=wie altijd het uiterste wil, krijgt uiteindelijk niets)
- wie hoog klimt kan laag vallen (=belangrijke zaken snel kwijt raken door kleine dingen)
- wie staat ziet toe dat hij niet valle (=mensen die alles denken te weten of kunnen, moeten zelf maar oppassen voor fouten en problemen)
- zelfs de beste breister laat wel eens een steekje vallen (=ook al kan iemand iets heel goed, hij of zij zal ook wel eens een fout maken; dat is vergeeflijk)
- zo stil dat je een speld kunt horen vallen (=bijzonder stil)
76 betekenissen bevatten `val`
- een snoek vangen. (=in het water vallen)
- maart heeft een krul in zijn staart. (=in maart kan het wisselvallig zijn)
- van Lillo komen (=je dom houden. Volgens de overlevering vindt dit gezegde zijn oorsprong in het (ontkennende) gedrag van de inwoners van Fort Lillo na een aan hen toegeschreven roofoverval op een boerderij te Waarde in 1579)
- je iets laten aanleunen (=je iets laten welgevallen)
- uit zijn slof schieten (=kwaad uitvallen, boos worden)
- neem je hoed niet af voordat je gegroet wordt (=men moet een ander nooit in de rede vallen)
- met hem kan men geen spies draaien (=met hem valt niet samen te werken)
- in iemands schaduw staan (=niet opvallen omdat iemand anders meer opvalt)
- met Sint Juttemis als de kalveren op het ijs dansen (=nooit (Sint Juttemis valt op 17 augustus, en dan ligt er geen ijs))
- de mijn is verkeerd gesprongen (=ongeveer als: wie een put graaft voor een ander, valt er zelf in)
- iemand naar de keel vliegen (=op iemand erg kwaad worden, aanvallen, ermee vechten)
- de grote klok luiden (=op opvallende wijze bekend maken)
- de blits maken (=opvallen)
- in de kijker lopen (=opvallen)
- in het oog lopen (=opvallen)
- in duigen vallen (=plannen die niet doorgaan / uiteenvallen - verloren gaan)
- op je plaat gaan (=vallen)
- onder de voet raken (=vallen)
- zoals de vos steelt, steelt ook het vosje. (=valse ouders hebben valse kinderen.)
- hollen of stilstaan (=van het ene uiterste in het andere vallen)
- om de dooie dood niet (=volstrekt niet, in geen geval, al kost het me mijn leven)
- bijl en blok zijn behouden. (=vrouw en kind hebben de bevalling overleefd.)
- als het melk regent, staan mijn schotels omgekeerd (=wanneer ergens iets voordeligs te verkrijgen valt, loop ik het steevast mis)
- geen haring zo mager of men braadt er vet uit. (=zelfs uit iets kleins of ogenschijnlijk onbelangrijks valt wel iets waardevols te halen.)
- van zijn hart geen moordkuil maken (=zijn gevoelens niet opkroppen / vrijuit zeggen wat je niet bevalt / eerlijk zeggen over hoe er over iets gedacht wordt)
- als de ragebol rust werkt de spin (=zonder onderhoud raakt `n huis (de omgeving) snel in verval)
Eén dialectgezegde bevat `val`
- Zoek het uit , bekijk het (=val in de knup) (Wijchens)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
