3 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `te houden`
- er is geen huis met hem te houden (=hij is niet tevreden te stellen, je kan er geen land mee bezeilen)
- geen maat weten te houden (=onbeheerst doorgaan waarmee men begonnen is)
- je op de vlakte houden (=je niet te veel met de zaak bemoeien, geen duidelijk oordeel geven)
10 betekenissen bevatten `te houden`
- de barricades opgaan (=actie voeren om iets voor elkaar te krijgen of juist tegen te houden)
- de gestage drup holt de steen (uit) (=door vol te houden wordt uiteindelijk wel het doel bereikt)
- aan de rem trekken (=een ontwikkeling proberen tegen te houden/ waarschuwen dat iets niet goed gaat)
- vrij buurmans` kind, dan weet je wat je vindt. (=het is verstandig om vast te houden aan wat bekend en vertrouwd is)
- iemand of iets over het hoofd zien (=iemand niet opmerken, vergeten met iemand of iets rekening te houden, iets niet zien)
- over het hoofd groeien (=niet meer onder controle te houden)
- iemand geen strobreed in de weg leggen (=niets doen om iemand tegen te houden of te belemmeren)
- uit de band springen (=uitbundig plezier maken, zonder rekening te houden met de regels van orde en fatsoen)
- onder en boven de wet zijn (=zich niet aan de regels hoeven te houden)
- zonder aanzien des persoons (=zonder iemand voor te trekken; zonder er rekening mee te houden om wie het gaat)
19 dialectgezegden bevatten `te houden`
- ' t Ergste waat dich kan euverkómme is te haoje van emes dae van einen angere hiltj! (=Het ergste wat je kan overkomen is te houden van iemand die van een andere houdt.) (Kinroois)
- belofte mok sjuld en dae ze nie hult kraajg nen dikke bult (=beloften worden gemaakt om te houden) (Munsterbilzen - Minsters)
- daor kun dallemaol nie mee rekene (=dat is teveel om rekening mee te houden) (Oudenbosch)
- das ne nuttige (=die maakt opmerkingen om rekening mee te houden) (Oudenbosch)
- Dauris gieë zeggen aun (=Hij luistert niet / niet in toom te houden) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- de wiës toch goed ze héndsje oëpe te haage (=als het er op aan komt, weet je toch goed je hand open te houden om mee te profiteren) (Munsterbilzen - Minsters)
- doar hedde gen keind oan (=die persoon is makkelijk in de hand te houden) (Hoarens (haren nb))
- Doë wos geen haage aon hér (=Zij was niet te houden) (Bilzers)
- jis van de duuvels bezeetn (=er is geen huis mee te houden) (Kortemarks)
- kijk uut vor dn bullebak of moeneker die je dr in wil trekke (=waarschuwing om kinderen bij de sloot vandaan te houden) (Alblasserdams)
- koeëremeinekes: Pas maur op vé de koeëremeinekes! (=Gezegde om kinderen uit het koren te houden) (Lebbeeks)
- swirskaante inder, is moejlek ùt mekaare te haawe (=aan beide zijden hetzelfde is moeilijk uit elkaar te houden) (Tilburgs)
- teegn dek: gebruikt in uitdrukkingen als 'teegn dek sloan': onzacht op de grond terechtkomen, bv. 'k Probeerde me nog vast te houden aan een staak, maar 'k sloeg toch tegen dek' (=tegen dek) (Klemskerks)
- tèssen blamaasj vër zen aars vêr ze zau te verniëke (=het is een belediging voor je ouders om hen zo voor de gek te houden) (Munsterbilzen - Minsters)
- vertél naut on zen kammeraode wot zen vijande naut maoge te wiëter koëme (=een geheim blijft geheim door geheim te houden dat het een geheim is) (Bilzers)
- voor ' t lapke t' ouwe (=voor de gek te houden) (Bergs)
- wat niet wiet, wat niet deert (=als men de wet niet kent, hoeft men zich daar ook niet aan te houden) (Westerkwartiers)
- ze is boov'm en onner de wet (=zij hoeft zich niet aan de voorschriften te houden) (Westerkwartiers)
- zij is onner en boov' m de wet (=zij hoeft zich niet aan de wet te houden) (Westerkwartiers)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
