4 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `of iemand`
- een zwak voor iets of iemand hebben (=iets/iemand leuk of aardig vinden)
- iets of iemand in de peiling hebben (=iets of iemand begrijpen)
- iets of iemand op de korrel nemen (=kritiek op iets of iemand hebben)
- maling aan iets of iemand hebben (=zich nergens iets van aantrekken)
20 betekenissen bevatten `of iemand`
- geen bericht is goed bericht (=als je niet weet hoe het met iets of iemand gaat, kun je ervan uitgaan dat het goed gaat, zolang je geen slecht bericht ontvangt)
- iemand links laten liggen (=doen alsof iemand er niet is, niet bemoeien met iemand)
- het beestje bij zijn naam noemen (=duidelijk en precies zeggen hoe je over iets of iemand denkt; precies zeggen hoe iets zit)
- de neus optrekken (=duidelijk maken dat men iets of iemand niet waardeert)
- paradepaard (=een bezit, eigenschap, kunst of vaardigheid waar iets of iemand trots op is)
- een nagel aan iemands doodkist (=een groot verdriet of iemand die een groot verdriet veroorzaakt)
- het heilig kruis achterna geven (=hopen dat iets of iemand nooit meer terugkomt)
- een stille in den lande zijn (=iemand die erg stil en ingetogen is of iemand die zich bijna nooit ergens mee bemoeit)
- voor het blok zetten (=iemand onverwacht in een lastige positie brengen; bijvoorbeeld iemand dwingen te reageren die dat eigenlijk niet wil, of iemand dwingen een keuze te maken.<>)
- iemand het gat van de deur wijzen (=iemand zeggen dat die het pand moet verlaten of iemand wegsturen)
- het onweer is niet van de lucht (=iets dat steeds blijft doorgaan of iemand die telkens weer kwaad tekeer gaat)
- iets of iemand in de peiling hebben (=iets of iemand begrijpen)
- er de gek mee scheren (=iets of iemand bespotten)
- als winnaar/beste uit de bus komen (=iets of iemand blijkt het beste te zijn)
- een ondergeschoven kindje zijn (=iets of iemand is miskend. Zie bedstede voor de letterlijke betekenis)
- een stok in het wiel steken (=iets of iemand tegenwerken)
- je groen en geel ergeren (=je heel erg ergeren aan iets of iemand)
- iets of iemand op de korrel nemen (=kritiek op iets of iemand hebben)
- eraan moeten geloven (=of iemand wil of niet, het moet toch gebeuren)
- barbertje moet hangen (=ongeacht of iemand schuldig is moet die gestraft worden)
17 dialectgezegden bevatten `of iemand`
- 'ne aezel haat neet ummer lang oere (=aan de buitenkant is niet te zien of iemand dom is) (wijlres)
- de hoes geen mëlk te gaeve, vër ën koe te zin (=aan het uiterlijk zie je niet steeds of iemand slim of dom is.) (Munsterbilzen - Minsters)
- ën raar smoel trèkke (=niet opgezet zijn met iets of iemand) (Munsterbilzen - Minsters)
- er je boantjes ip te wjèke leg'n (=op iets of iemand rekenen.) (West-Vlaams)
- gaa koejnt er nogal kak oonange (=overdreven in de weer zijn of iemand overdreven bemoederen) (tervurens)
- gao' j met hen blommen plukken (=vragen of iemand mee gaat vrijen) (Achterhoeks)
- iets of iemëd goedkalle (=iets of iemand rechtvaardigen) (Munsterbilzen - Minsters)
- ij es zuu zwart of muurkes kluute (=zwarte kleur (van iets of iemand die zich vuil (zwart) heeft gemaakt) (Gents)
- Kijkuris wat un bekkie! (=Een niet `knap` persoon of iemand die een raar gezicht trekt) (Leids)
- mèttë botte zaesse (mes) tër doër goên (=aanvallen of verdedigen zonder iets of iemand te ontzien) (Munsterbilzen - Minsters)
- strank 'öbbe veur get of emes (=bang zijn voor iets of iemand) (Steins)
- Tes gen soot va kat'n (=Iets of iemand niet vertrouwen) (Liedekerks)
- Thee Daor jaogde ut vulle mee van 't pèrd. (= (Als reactie op de vraag of iemand thee wil.) ) (Ammeroois)
- tief op! (=vragen of iemand weg wilt gaan) (Lopiks)
- zèen bedde bei mauken (=iets of iemand bewaken) (Wichels)
- zën kas opfraete (=zich lelijk ergeren aan iets of iemand) (Munsterbilzen - Minsters)
- Zenuwlijer (=Iemand die niet kan stil zitten of iemand die je op je zenuwen werkt) (Amsterdams)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen