43 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `méér`
- acht is meer dan duizend (=voorzichtig zijn is het belangrijkste. (woordspeling: acht=`let op` niet `8`))
- als de boeren niet meer klagen en de pastoors niet meer vragen, dan nadert het einde der dagen (=sommige mensen veranderen nooit)
- als er één schaap over de dam is, volgen er meer (=als één persoon iets nieuws geprobeerd heeft, durven anderen ook wel)
- daar is geen oogje vet meer op (=dat is niet veel meer waard)
- daar steekt meer in dan een enkele panharing (=daar zit meer achter)
- dat paard zal mij niet meer slaan (=dat zal mij niet meer gebeuren)
- dat smaakt naar meer (=meer van dat, graag!)
- die perzik smaakt naar meer (=dat is gunstig - nog van dat!)
- door de bomen het bos niet meer zien (=door alle details het overzicht verliezen)
- dun van leer en dik van smeer (=dunne boterham die dik gesmeerd is)
- een krul meer in zijn staart hebben dan een ander (=speciaal willen zijn)
- een krul meer in zijn staart hebben dan een gewoon mens (=zich een beetje aanstellen)
- eén onderrok trekt meer dan twee paarden. (=de invloed van een vrouw is heel sterk)
- er behoort meer tot een huishouden dan het zoutvat. (=er zijn veel bijkomende kosten)
- er is meer dan de molen in het woud omgegaan (=er is iets bijzonders gebeurd)
- er is meer dan een koe die blaar/bles heet (=de mening van anderen telt ook)
- er is meer gelijk dan eigen gelijk (=de mening van anderen telt ook)
- er verdrinken er meer in het glas dan in de zee (=er gaan veel mensen dood door het drinken van alcohol)
- er zijn altijd meer zwijgers dan sprekers (=lang niet iedereen komt altijd voor zijn mening uit)
- er zijn meer hondjes die Fikkie heten (=er zijn meer mensen/etc. met dezelfde naam)
- geen kip meer kunnen zeggen (=zoveel hebben gegeten dat je niets meer kan eten. Volkomen verzadigd)
- geen olie meer in de lamp hebben (=platzak zijn - levensmoe (of ernstig ziek))
- geen pap meer kunnen zeggen (=verzadigd zijn)
- geen teken van leven meer geven (=niets meer van zich laten horen)
- het eten niet meer op kunnen. (=spoedig moeten sterven.)
- het is boter aan de galg gesmeerd (=het is zinloos, het kan niet helpen)
- het leven is meer dan eten en drinken. (=alleen eten en drinken vult geen leven.)
- het niet meer hebben (=totaal in verwarring geraken - van de kook zijn)
- het niet meer kunnen navertellen (=er aan sterven)
- hoe meer vis, hoe droever water (=als er meer mensen komen valt er minder te verdelen (erfenissen))
- hoe meer zielen, hoe meer vreugd (=hoe meer mensen er bij zijn, hoe leuker dat het is)
- meer dan een pijl op zijn boog hebben (=meerdere oplossingen weten)
- meer geluk dan wijsheid. (=dat was geluk hebben.)
- meer kunnen dan alleen brood eten (=verstand van zaken hebben)
- meer laden dan men dragen kan (=te veel hooi op zijn vork nemen)
- meer pijlen op zijn boog hebben (=meer kunnen dan reeds laten zien)
- men vangt meer vliegen met honing/stroop dan met azijn (=door vriendelijk te zijn bereik je meer bij iemand dan met lelijke woorden)
- niet meer kunnen wegdenken (=niet meer kunnen missen)
- niet meer van vandaag (=het is ouderwets of niet meer acceptabel)
- niet veel meer dan een aardappel zijn (=niet erg veel voorstellen)
- omwille van het smeer likt de kat de kandeleer (=omwille van het loon doet men een werk)
- waar meerderman komt moet minderman wijken (=als een machtig persoon iets zegt, moet de minder machtige zwijgen)
- wanneer de boeren niet meer klagen, nadert het einde der dagen (=boeren klagen altijd)
170 betekenissen bevatten `méér`
- met de vork schrijven (=afzetten, meer kosten rekenen dan werkelijk gemaakt)
- al etende krijgt men trek / honger. (=al etende krijgt men steeds meer trek (ook figuurlijk).)
- hoe meer vis, hoe droever water (=als er meer mensen komen valt er minder te verdelen (erfenissen))
- het is maar een weet (=als het eenmaal bekend is, is het niet moeilijk meer)
- je kan niet alle meisjes haten om één (=als je bent getrouwd wilt dat niet zeggen dat vrouwen je niet meer interesseren)
- gedeeld geheim, verloren geheim. (=als je een geheim doorvertelt is het geen geheim meer)
- ongevraagd, ongeweigerd (=als je iets doet waarvoor geen toestemming is gevraagd kan het achteraf niet meer geweigerd worden omdat het al gebeurd is)
- van uitstel komt afstel (=als je iets niet meteen doet, loop je het risico dat het nooit meer gebeurt)
- uitstel is geen afstel (=als je iets uitstelt wil dat nog niet zeggen dat je het nooit meer gaat doen)
- oude liefde roest niet (=als men al lang verliefd is, verdwijnt die liefde niet meer)
- men moet de schapen scheren maar niet villen (=als men uit hebberigheid de inkomstenbron opoffert heeft men niets meer voor in de toekomst)
- oude paarden jaagt men aan de dijk (=als men zijn taak niet goed meer aankan, wordt men ontslagen)
- wie veel begeert veel ontbeert (=altijd meer willen maakt ongelukkig)
- de grond onder zich voelen wegzinken (=beschaamd zijn , geen oplossing meer zien)
- nood breekt wet (=bij moeilijke omstandigheden is er meer geoorloofd)
- op je laatste benen lopen (=bijna niet meer kunnen van vermoeidheid)
- daar steekt meer in dan een enkele panharing (=daar zit meer achter)
- dat is een paal onder water (=dat brengt meer nadeel dan voordeel)
- na mij de zondvloed (=dat is een probleem dat zich pas voordoet als ik er niet meer ben - het zal mijn tijd wel duren)
- dat is de druppel die de emmer doet overlopen (=dat is maar een kleine ergernis, maar samen met wat er al gebeurd is, wordt het niet meer geaccepteerd)
- daar is geen oogje vet meer op (=dat is niet veel meer waard)
- dat komt als mosterd na de maaltijd (=dat komt op een moment dat het geen nut meer heeft)
- dat paard zal mij niet meer slaan (=dat zal mij niet meer gebeuren)
- uit het oog, uit het hart (=de aandacht voor iemand verliezen, als die persoon niet meer in de nabijheid is)
- pap in de benen hebben (=de benen willen niet meer vooruit)
- de draad kwijt zijn (=de loop van het verhaal niet meer kunnen volgen)
- vreemde ogen dwingen (=de ogen van een vreemde heeft meer invloed op je dan van een bekende)
- het middel is erger dan de kwaal (=de oplossing veroorzaakt nog meer schade)
- een streep door de rekening halen (=de schuld van iemand kwijtschelden en het er niet meer over hebben)
- je schaapjes op het droge hebben (=de zaken op orde hebben of voldoende hebben om niet meer te hoeven werken)
- de geest is uit de fles (=dit is niet meer controleerbaar)
- dit loopt uit de hand (=dit is niet meer onder controle)
- met de wolven (in het bos) huilen (=doen wat de meerderheid doet)
- reageren met de voeten (=door ergens weg te gaan, weg te blijven of niet meer terug te keren, aangeven dat men niet tevreden is)
- alle hoop de bodem in (laten) slaan (=door iets geen enkele hoop meer (laten) hebben)
- de nekslag geven (=door iets wordt de situatie een te groot probleem waardoor men het niet meer aan kan)
- men vangt meer vliegen met honing/stroop dan met azijn (=door vriendelijk te zijn bereik je meer bij iemand dan met lelijke woorden)
- de ochtendstond/morgenstond heeft goud in de mond (=door vroeg te beginnen kan men meer werk verrichten)
- door het lint gaan (=door woede je emoties niet (meer) onder controle kunnen houden)
- dun van leer en dik van smeer (=dunne boterham die dik gesmeerd is)
- zand schuurt de maag (=een beetje zand eten is niet erg (meer algemeen: stel je niet aan!))
- de schepen achter zich verbranden (=een beslissing nemen en niet meer terug kunnen)
- een goede haan kraait nog wel eens weer. (=een goede leider waarschuwt meer dan eens)
- een vogel voor de kat (=een hulpeloos slachtoffer, dat niet meer gered kan worden)
- ongeluk komt zelden alleen (=een tegenslag wordt vaak gevolgd door nog meer problemen)
- een vriendelijk gezicht brengt overal licht (=een vrolijk persoon weet vaak meer te bereiken dan een nors persoon)
- iets laten zwemmen (=er geen aandacht meer aan besteden)
- er geen gat in zien (=er geen oplossing meer voor zien)
- er schuilt iets achter (=er is meer aan de hand dan op het eerste gezicht lijkt.)
- bij de vleet (=er is meer dan voldoende van (vleet was vroeger een groot visnet))
50 dialectgezegden bevatten `méér`
- (h) ij kan nog ginne puit beregten (=Iemand die niets meer kan, krachteloos) (Lokers)
- `zöllie verdiene meer òn jöllie as göllie òn höllie.` (=`zij verdienen meer aan jullie dan jullie aan hen`.) (Tilburgs)
- ''...die wit wel wor Abram de mosterd holt'' (=Een jongen die geen voorlichting meer nodig heeft.) (Waalwijks)
- 'Et droipt toe zen broek en jas oit (=Hij heeft geen droge draad meer aan zijn lijf) (zaans)
- 'j est an zijne rekkere (=hij is niet meer te redden) (Knesselaars)
- 'j ét tzeel an (=niet meer te redden) (Knesselaars)
- 'k 'ndoe niemer mee (=ik doe niet meer mee) (Waregems)
- 'k ben heul'ndaal leeg (=ik kan niet meer goed nadenken) (Westerkwartiers)
- 'k ben nuh mijnen droad kwijt (=het verband niet meer zien) (Lovendegems)
- 'k ei giene rotte frang ne mier (=ik heb geen geld meer) (Zottegems)
- 'k ga versteekn (=ik krijg mijn eten niet meer op) (Waregems)
- 'k haar gien dreuge droad meer aan 't lief (=mijn gehele lichaam was bezweet) (Westerkwartiers)
- 'k heb de piep uut (=ik heb geen fut meer) (Westerkwartiers)
- 'k zeig al niet ne meer (=Ik zeg als niets meer) (Bevers)
- 'k ziet 't al, de lâmp hânk scheef / Dat ken bruintjie niet meer trekku / me schort is bijna leeg / 't zwartu zoad is ook al op / 'k het niks meer te makkuh / ik het/hep/heb pijn aan me portemonnaie / portemetniks (=het geld is bijna op...) (Utrechts)
- 'n ons geluk is meer as 'n pond verstand (=zonder geluk vaart niemand wel) (Westerkwartiers)
- 'n ons gelök is mieër waerd as 'ne kilo verstând (=geluk is soms meer waard dan verstand) (Weerts)
- 'n rok trekt meer as twee peerd'n (=vrouwen hebben een grote aantrekkingskracht op mannen) (Westerkwartiers)
- 't e no (g) ne skooën'n, ge zijt no (g) ne skooën'n gij! (=afkeuren wie niet meer meedoet (laf gedrag) ) (Waregems)
- 't en e (s) niemer nooëdi (g) (=het hoeft niet meer) (Waregems)
- 't es d'r stommen ambacht (=zegt men van personen die niet meer met mekaar spreken)) (Meers)
- 't es ermój troef (=Zegt men o.a. als er niet veel meer in huis is en het hoogtijd is om naar de winkel te gaan) (Stals)
- 't geld blift ien de wereld, wij goan d'r uut (=men heeft geld nodig maar niet meer dan nodig) (Westerkwartiers)
- 't huis der zuchten (word nu niet meer gebruikt) (=belastingkantoor) (Wetters)
- 't Is toch niks genodderd (=Het doet er niet meer toe) (Bevers)
- 't is zijnen auver nie weirt (=het rendeert niet, het kost meer dan het opbrengt, het is zijn haver niet waard) (Lokers)
- 't kan noa giene köijd nemie (=het kan nu geen kwaad meer) (Heusdens)
- 't Komt op een dood peerd ok gien steek meer an (=Dat kan er ook nog wel bij) (Zaans)
- 't Laeve waas veur veul minse neet zoeë gezellig es de bure get mieë gelök haje! (=Het leven was voor veel mensen niet zo gezellig moesten de buren wat meer geluk hebben!) (Kinroois)
- 't meer is ok nooit vol (=wie veel heeft wil er nog meer bij) (Westerkwartiers)
- 't Nie meeë lange trekk'n (=Niet meer lang leven) (Veurns)
- 't schaup es de preut af (=er is niets meer aan te doen) (Moes)
- 't schoap is de preut af (=daar is niks meer aan te doen, het is gedaan) (Sint-Niklaas)
- 't schuip es de preude af (=hij is uitgeteld / hijkan niet meer) (Lochristis)
- 'T spel es hespe (=het zal niet meer gaan) (Oudenaards)
- 't vat es af (=moe zijn, op zijn, niet meer verder kunnen) (Meers)
- 't vatj es van de soep (=het beste is voorbij, er valt niet veel meer te halen) (Meers)
- 't wèrd te weirem onder zè gat (=hij voelde zich niet meer veilig) (Meers)
- 't wordt me groen en geel veur d' oog'n (=ik begrijp er helemaal niets meer van) (Westerkwartiers)
- ‘k kan ém nimmieër gerieken (=ik kan hem niet meer luchten) (Meers)
- ‘k trek er mén annen van af (=ik trek er mij niets meer van aan) (Meers)
- ’t wirt wèirem onder zé gat (=hij voelde zich niet meer veilig) (Meers)
- ' k gerake versteld (=ik krijg mijn eten niet meer op) (Waregems)
- ' t groeit mij boov' m de kop (=ik heb het overzicht niet meer) (Westerkwartiers)
- ' t liekt meer dan ' t is (=het lijkt meer dan het is) (Westerkwartiers)
- ' t meer is nooit vol (=wie al veel heeft wil nog meer) (Westerkwartiers)
- ' t skop e (s) de bille of (=hij kan niet meer) (Waregems)
- ' t steekt d' oögn' oit (=niet meer om aan te zien) (Waregems)
- ' t zit doar skeeëf (=ze spreken elkaar niet meer) (Waregems)
- ' tschaap is de preut af (=ik kan niet meer) (Hams)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
