5 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `geest`
- de geest is gewillig maar het vlees is zwak. (=geef niet toe aan verboden verleidingen)
- de geest is uit de fles (=dit is niet meer controleerbaar)
- hoe groter geest hoe groter beest (=wel verstandig, maar daarom niet goedhartig)
- kijken alsof je een geest ziet (=verbaasd of geschrokken kijken.)
- na wat gepimpel, is de geest wat simpel (=na wat te hebben gedronken ben je meestal niet meer helder van geest)
10 betekenissen bevatten `geest`
- de mens zal bij brood alleen niet leven. (=een mens heeft niet alleen lichamelijke maar ook geestelijke behoeftes.)
- hartzeer van iets hebben (=er geestelijk onder lijden)
- arbeider in de wijngaard des heren (=geestelijk beroep (priester,dominee) uitoefenend)
- esprit de l escalier (=geestig idee dat te laat komt)
- kleine potjes lopen gauw over. (=kleingeestige mensen zijn snel kwaad.)
- met de witte perdekies naar Velzeke rijden (=krankzinnig worden. In Velzeke bevindt zich een sanatorium; de `witte perdekies` (witte paardjes) verwijzen naar een ziekenwagen, waarmee de geestesgestoorde afgevoerd wordt. Uitdrukking uit het zuiden van Oost-Vlaanderen)
- na wat gepimpel, is de geest wat simpel (=na wat te hebben gedronken ben je meestal niet meer helder van geest)
- de tijd baart rozen (=ook de diepste (geestelijke) wonden helen na verloop van tijd)
- het op de heupen hebben (=slecht gehumeurd, op geestdriftige wijze iets doen, zenuwachtig, verstoord zijn)
- gaar zijn (=uitgeput zijn, met name na geestelijke inspanning, bijvoorbeeld een hele dag vergaderen)
17 dialectgezegden bevatten `geest`
- de mestreechter geis (=de maastrichtse geest) (Mestreechs)
- een vijze kwijt zijn (=niet helemaal helder van geest zijn) (Kaprijks)
- goe bij den heure zijn (=helder van geest zijn) (Lovendegems)
- got schept de dag in moeder de soebe (=voor iemand simpel van geest) (Kaprijks)
- ich bén nog goed bij de maajn (=ik ben nog helder van geest) (Bilzers)
- iejene van half vier doenker (=een simpel geest / ene van half vier donker) (Geels)
- jis nog oltyd bie de zyn (=hij is nog altijd helder van geest) (Kortemarks)
- kzy nog oltyd bie de mynn (=ik ben nog altijd helder van geest) (Lichtervelds)
- liëg lijf, liëge kop (=hoe bloter het beest, des te lager de geest) (Bilzers)
- nog goe be ‘t zijne zijn / be't hiuëre (=nog helder van geest zijn) (Kaprijks)
- nog goed bij de zijne zin (=nog helder van geest zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- nog joenkzinde onniëzël doen (=als je jong zijt mag je nog wat simpel van geest zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- oe hrotter hi-est oe hrotter bie-est (=hoe groter geest) (Zeeuws)
- sport onspant en hilt joenk (=een gezonde geest in een gezond lichaam) (Munsterbilzen - Minsters)
- uut het oog, uut het haart (=niet meer in beeld, dan ook niet meer in de geest) (Westerkwartiers)
- veur em schept God den dag en moed'r schept de soepe (=iemand die simpel is van geest) (Gents)
- z'es nog goe bij den eure (=zij is nog helder van geest) (Gents)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen