23 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `en in de`
- als de ene blinde de ander leidt vallen ze beiden in de gracht (=wanneer onbekwamen andere onbekwamen adviseren gaat het fout)
- beter één vogel in de hand dan tien in de lucht (=liever een beetje dan helemaal niets / kleine concrete resultaten zijn beter dan grootse plannen)
- de handen in de schoot (=werkloos)
- de regen schuwen en in de sloot vallen (=door iets onaangenaams te ontwijken in nog groter problemen komen)
- denken met kousen en schoenen in de hemel te komen (=denken dat men zich niet moet inspannen)
- goederen in de dode hand (=goederen die niet vererven)
- handen in de schoot geeft geen brood. (=als je niets doet verdien je ook niets)
- iemand de brokken in de mond tellen (=iemand iets helemaal niet gunnen)
- je leven in de waagschaal stellen (=actie ondernemen waarbij het eigen leven in gevaar kwam)
- kastelen in de lucht bouwen (=zich illusies maken)
- leven in de brouwerij brengen (=waar het rustig is activiteit, vrolijkheid of drukte inbrengen)
- mei koel en wak, veel koren in de zak. (=als het in mei nat en koud is wordt de opbrengst hoog)
- met een baksteen in de maag geboren worden (=graag een huis willen hebben dat van jezelf is, dat je eigendom is)
- morgenrood, regen in de sloot (=weerspreuk: rood opkomende zon betekent vaak regen)
- pluimen in de wind waaien (=iets doen zonder na te denken)
- roepen in de woestijn (=niet gehoord worden)
- tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren (=praktische belemmeringen weerhouden ons van het realiseren van onze plannen.)
- tussen twee stoelen in de as vallen (=er bekaaid vanaf komen)
- van de regen in de drup (=niet veel opschieten, van moeilijke omstandigheden in nog moeilijkere omstandigheden terecht komen)
- veel voeten in de aarde hebben (=veel moeite en tijd kosten)
- wat voor vlees men in de kuip heeft (=wat voor iemand (of iets) het is)
- weten wat voor vlees men in de kuip heeft (=weten met wat voor iemand men te doen heeft)
- willen weten welk vlees men in de kuip heeft (=eerst willen weten hoe iemand is)
13 betekenissen bevatten `en in de`
- iemand het hof maken (=aardig tegen iemand doen in de hoop aardig gevonden te worden)
- een reef in het zeil doen (=besnoeien in de uitgaven, bezuinigen)
- iedere heilige komt zijn kaarsje toe (=iedere medewerker moet delen in de eer)
- iemand de handen zalven (=iemand een geschenk geven in de hoop een gunst te bekomen)
- iemand de vrije hand geven (=iemand geheel vrij laten in de wijze waarop hij een opdracht uitvoert)
- iemands handen zalven (=iemand iets geven in de hoop een gunst te verkrijgen)
- iets bij de roes kopen (=iets kopen in de staat zoals het is)
- iets met de moedermelk binnenkrijgen (=iets leren in de eerste levensjaren)
- iets bij de roes verkopen (=iets verkopen in de staat zoals het is)
- een goeie vis moet drie keer zwemmen (=in het water, in de boter of kookvocht en in de wijn)
- armoe op de stal is armoe overal (=met te weinig dieren in de stal kun je geen geld verdienen)
- de vuurproef doorstaan (=slagen in de moeilijke onderneming)
- in nood leert men zijn vrienden kennen (=wanneer men in de problemen zit wordt duidelijk welke vrienden daadwerkelijk iets voor je willen betekenen)
7 dialectgezegden bevatten `en in de`
- De baby's aan de kontjes binden en in de wieg schoppen (=De babyroosjes in bosjes doen en in de mand doen) (Boskoops)
- ei mag al doët en in de kuip (=hij is te dik) (Melseels)
- Ge kunt niet luien en in de processie goan (=geen 2 dingen tergelijk kunnen doen) (Hoogstraats)
- In de winterdag kenne ze raie over 'n panlat, en in de zeumerdag naggenies over drie bai ellef. (3x11 is een stevige houtmaat) (=Des winters komen ze rond van bijna niets, 's zomers bulken ze van het geld en kan er niets vanaf.) (Zaans)
- ooge mèt stêt hëbbe (=alles zien en in de gaten houden) (Munsterbilzen - Minsters)
- sjtuute en in de brook sjiete is gèng kuns (=niets presteren en toch opscheppen) (wijlres)
- stennis maken / stennis schoppen (=ophef, kabaal, ruzie, ellende, trammelant, veroorzaken / maken afkomstig uit de Utrechts-Jiddische gemeenschap en in de loop der eeuwen geintegreerd.) (Utrechts)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
