64 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `de ma`
- aan de man brengen/helpen (=verkopen)
- als de maan vol is schijnt ze overal (=als iemand gelukkig is, kan iedereen dat zien)
- als de nood aan de man komt (=als het ernstig wordt)
- als de wijn is in de man, is de wijsheid in de kan (=drank verdringt gezond verstand)
- als het bier is in de man dan is de wijsheid in de kan (=van dronkaards verwacht men geen verstandige woorden)
- bij het scheiden van de markt leert men de kooplui kennen (=iemands ware karakter blijkt pas als het erop aankomt)
- dat komt als mosterd na de maaltijd (=dat komt op een moment dat het geen nut meer heeft)
- de bezem in de mast voeren (=de baas zijn en leiding hebben)
- de derde man brengt de spraak aan (=drie hebben gemakkelijker een gesprek dan twee)
- de gaande en komende man (=iedereen die komt opdagen)
- de kleren maken de man (=iemands kleding bepaalt het aanzien dat hij krijgt)
- de lange weg maakt een moede man (=een langdurige ziekte leidt tot uitputting)
- de liefde van een man gaat door de maag. (=je kan een man veroveren met goede kookkunst en lekker eten.)
- de maan komt al door de bomen/wolken (=gezegd van iemand die kaal begint te worden)
- de maan met de handen willen grijpen (=het onmogelijke willen doen)
- de maat is vol (=het wordt niet langer getolereerd)
- de mammon dienen (=alleen maar belangstelling hebben voor geld)
- de man wel, maar het paard niet (=niet helemaal eerlijk zijn)
- de manchetten aandoen (=boeien aandoen)
- de mantel naar de wind hangen (=steeds de opinie van de anderen volgen)
- de markt afschuimen (=overal zoeken wat er `te koop` is)
- de mast opkrijgen (=zich weten te redden)
- de rotte appels uit de mand halen (=de minder getalenteerde personen wegsturen, de minder goede dingen sorteren van de goede dingen)
- door de mand vallen (=doorzien worden)
- door de mazen van het net glippen/kruipen (=op het nippertje ontsnappen)
- een bodem in de markt leggen (=een minimumprijs vastleggen)
- een glas op zijn tijd houdt de mot uit de maag. (=wordt gezegd door mensen die graag een borreltje lusten)
- een mot in de maag hebben (=honger lijden)
- eén rotte appel in de mand, maakt al het gave fruit te schand (=als één persoon uit een groep zich misdraagt, wordt de hele groep erop aangekeken. / Een negatieve beïnvloeding van één persoon kan vele anderen op het slechte pad brengen.)
- er de maan aan geven (=er de brui aan geven)
- het is naar de maan (=het is kapot)
- het ligt aan de schaatsen en nooit aan de man. (=men geeft het gereedschap eerder de schuld dan zichzelf)
- het oog is groter dan de maag (=meer op het bord scheppen dan er opgegeten kan worden)
- het scheelde maar een haartje (=dat ging maar net goed)
- iemand de mantel uitvegen (=iemand hevig uitfoeteren)
- iemand iets in de maag splitsen/stoppen (=iemand met iets opzadelen)
- iemand in de maling nemen (=iemand voor de gek houden)
- iemand naar de maan wensen (=iemand verwensen)
- iets aan de man brengen (=iets verkopen)
- iets met de mantel der liefde bedekken (=iets niet met anderen bespreken maar stilzwijgen en accepteren)
- in de mat zijn (=ziek of ongesteld zijn)
- je eieren goed naar de markt brengen (=met een rijke vrouw getrouwd zijn)
- je uit de markt prijzen (=door eigen toedoen laten anderen diegene links liggen)
- liggende maan, staande matrozen. (=als de maan op zijn kant staat komt er storm op zee)
- met de maat waarmee gij meet, zal u weder gemeten worden (=op de manier zoals je een ander behandelt zal je ook zelf behandeld worden)
- met de prins over de maas geweest zijn (=veel meegemaakt hebben)
- met een baksteen in de maag geboren worden (=graag een huis willen hebben dat van jezelf is, dat je eigendom is)
- met iemands woorden naar de markt gaan (=overal rondvertellen wat men elders horen zeggen heeft)
- mosterd na de maaltijd (=een oplossing die te laat komt)
- naar de maan lopen (=het wel mogen vergeten / weg moeten gaan)
37 betekenissen bevatten `de ma`
- op de vingers kijken (=(Op een vervelende manier) scherp toezien hoe iemand iets doet, zodat elke fout direct opgemerkt wordt)
- op het kussen helpen (=aan de macht helpen)
- op het kussen zitten (=aan de macht zijn)
- alles malletje naar malletje doen/maken (=alles steeds weer op precies dezelfde manier doen)
- liggende maan, staande matrozen. (=als de maan op zijn kant staat komt er storm op zee)
- goed voorgaan doet goed volgen (=als je zelf op de goede manier handelt, nemen anderen dat vanzelf over)
- goed voorbeeld doet goed volgen (=als je zelf op de goede manier handelt, nemen anderen dat vanzelf over)
- de pastoor gaat voor en de dominee loopt met hem mee (=altijd eerst de machtige mensen, dan de mindere mens)
- heeft de duivel het paard gegeten, dan neemt hij de toom ook nog. (=ben je eenmaal in de macht van slechte mensen, dan wordt het alleen maar erger)
- vis moet (wil) zwemmen (=bij een goede maaltijd hoort een goed glas wijn (bier))
- de boot is aan (=de maat is vol)
- van de troon stoten (=de macht ontnemen)
- van zijn voetstuk stoten (=de macht ontnemen - ontmaskeren)
- de groten rijden te paard en de kleinen hangen tussen hemel en aarde. (=de machtige lui leven op kosten van de gewone man)
- de prins op het witte paard (=de man van je dromen)
- de haan is de baas als de hen niet thuis is. (=de vrouw is de baas in huis, ook al vindt de man van niet)
- je trekken thuis krijgen (=door anderen op dezelfde manier behandeld worden als je hun behandelde (bv met een streek))
- je mag wel ergens anders honger krijgen, als je thuis maar komt eten. (=een getrouwde man mag wel met knappe meisjes flirten, daar moet het bij blijven.)
- wie zijn naasten te schande maakt, onteert zichzelf (=een klein foutje, kan een groot geheel te schande maken)
- een oude bok lust nog wel een jong/groen blaadje (=een oude man is nog wel seksueel geïnteresseerd in een jong meisje)
- voor elkaar boksen (=gedaan krijgen, in orde maken)
- het is de toon die de muziek maakt (=het gaat om de manier waarop iets gezegd wordt)
- het dunnetjes overdoen (=het nog een keertje op dezelfde manier herdoen)
- het is goed aan hem besteed (=hij verdient het, hij zal er op de goede manier mee omgaan)
- iemand de kroon van het hoofd nemen (=iemand te schande maken)
- aan de heidenen overgeleverd (=in zware moeilijkheden - in de macht van mensen zonder scrupules)
- ga patatten planten (=loop naar de maan)
- dieven met dieven vangen (=mensen die niet eerlijk zijn of gemeen, moet je op dezelfde manier ook behandelen)
- het op een akkoordje gooien (=met elkaar afspreken iets op een bepaalde manier aan te pakken)
- van zijn voetstuk vallen (=ontmaskerd worden - de macht ontnomen worden)
- met de maat waarmee gij meet, zal u weder gemeten worden (=op de manier zoals je een ander behandelt zal je ook zelf behandeld worden)
- op dezelfde voet voortzetten (=op dezelfde manier)
- iets door een gekleurde bril zien (=op een bevooroordeelde manier naar de zaak kijken)
- leer om leer zijn (=op gelijke manier straffen als de maner waarop iemand in de fout gegaan is)
- iemand aan het touw hebben (=over iemand de macht hebben)
- de spiering doet de kabeljauw afslaan (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
- de mossel doet de vis afslaan. (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
