57 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `bet`
- `t Is gelijk of men van/door de kat of de kater/hond gebeten wordt (=het maakt niet uit hoe of waardoor je benadeeld bent geweest)
- aan de beterende hand zijn (=langzaam genezen, herstellen)
- aan de beterhand (=genezend, herstellend)
- als door een adder gebeten zijn (=opeens fel reageren)
- betalen als de paus geus wordt (=nooit betalen)
- beter blode Jan dan dode Jan (=het is beter zich laf blood te gedragen, dan te sterven, dood te zijn)
- beter blooie Piet dan dooie Piet (=beter een aarzelend iemand dan iemand die ondoordacht handelt)
- beter een blind paard dan een leeg halster. (=beter iets dan niets)
- beter één ezel voor de ploeg dan twee paarden op stal. (=kiezen voor zekerheid.)
- beter een goede buur dan een verre vriend (=vriendschap op afstand is minder waardevol)
- beter een half ei dan een lege dop (=beter iets dan helemaal niets)
- beter één vogel in de hand dan tien in de lucht (=liever een beetje dan helemaal niets / kleine concrete resultaten zijn beter dan grootse plannen)
- beter ermee verlegen dan erom verlegen (=liever van iets te veel dan van iets te weinig hebben)
- beter hard geblazen dan de mond gebrand (=het is beter dat men zich inspant dan dat er door slordigheid of luiheid iets fout gaat)
- beter kleine meester dan grote knecht (=liever een bescheiden zelfstandige dan een grote knecht bij een baas)
- beter laat dan nooit (=het is beter dat iets een beetje te laat komt, dan dat het nooit gebeurt)
- beter onbegonnen dan ongeeindigd (=beter niet beginnen als men het niet kan afwerken)
- beter rapen aan eigen dis dan elders vlees of vis (=oost West thuis best)
- beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald (=je kan beter iets voortijdig stoppen dan doorgaan tot het helemaal verkeerd gaat)
- beter thuis rapen eten dan elders gebraad. (=thuis is het altijd nog het beste.)
- beter van een stad dan van een dorp (=beter dat een rijke betaalt dan een arme)
- de gebeten hond zijn (=ten onrechte worden beschuldigd)
- de rode draad (in een verhaal of betoog) (=het centrale thema, hetgeen waar steeds weer op wordt teruggegrepen)
- de tol aan de natuur betalen (=dood gaan)
- de vis wordt duur betaald (=het vergt veel opoffering ( je moet er wat voor over hebben) om te krijgen wat je wilt)
- een goede buur is beter dan een verre vriend (=een goede buur kan je beter helpen dan een verre vriend)
- een goede naam is beter dan olie (=een goede naam (reputatie) is beter dan veel geld (olie) bezitten)
- een heel alfabet (=een heleboel)
- eer betuigen (=vereren)
- er debet aan zijn (=er schuldig aan zijn)
- geen beter gemak dan eigen dak. (=thuis voel je je het meest op je gemak)
- geen ding betert door ouderdom (=alles verslijt door de ouderdom)
- geen spreker die een zwijger verbetert. (=als je niets zegt zeg je niets verkeerds)
- goede naam is beter dan goede olie (=een goede reputatie is beter dan veel geld)
- het gelag betalen (=alle kosten moeten betalen terwijl ook anderen er schuld aan hebben)
- het is beter de bakkers te paard, als de dokters. (=je kunt beter voldoende en gezond eten, dan straks naar de dokter te moeten)
- het is beter een andermans hemd dan geen (=wat men niet heeft kan men desnoods nog altijd lenen)
- het tiend betaald hebben (=erg afgevallen zijn)
- iemand iets betaald zetten (=wraak nemen of straffen)
- iemands licht betimmeren (=in de weg staan - het licht benemen)
- iets niet kunnen gebeteren (=iets niet kunnen verhelpen)
- je kan beter naar de bakker dan naar de apotheker gaan. (=eten is gezond, de apotheker bezoek je als je ziek bent.)
- leergeld betalen (=fouten maken tijdens het leren)
- met gelijke munt betalen (=hetzelfde kwaad terugdoen)
- met gesloten beurs betalen (=door middel van een wederzijdse schuld het bedrag verrekenen)
- morgen gaat het beter (=als het vandaag niet zo best is gegaan...)
- neemt uw tijd te baat, te vroeg is beter dan te laat. (=wacht niet tot het te laat is)
- of men van de kat of de kater gebeten wordt (=het maakt geen verschil)
- op heterdaad betrappen (=betrappen tijdens de misdaad)
- quantum libet (=zoveel men wil) (Latijn)
131 betekenissen bevatten `bet`
- de oude mens afleggen (=(en de nieuwe aantrekken) een nieuw leven beginnen - beterschap beloven)
- buiten spel blijven (=(willen) proberen niet betrokken te zijn)
- het gelag betalen (=alle kosten moeten betalen terwijl ook anderen er schuld aan hebben)
- achter de wolken schijnt de zon (=alle nare dingen zijn tijdelijk en daarna wordt het beter)
- voor Sinterklaas spelen (=alle wensen vervullen, alles voor iedereen betalen)
- iemand tot op zijn hemd uitkleden (=alles van iemand afnemen, een te hoge prijs laten betalen)
- als je geschoren wordt, moet je stilzitten (=als er scherpe kritiek op je is (je wordt geschoren), kun je beter rustig wachten tot het voorbij is, in plaats van erop in te gaan)
- lieg ik, dan lieg ik in commissie (=als ik niet de waarheid vertel komt dat omdat ik niet beter weet of vertel wat anderen vertellen)
- laat je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet (=als je een ander geld geeft kun je dat beter stilhouden want anderen hoeven het niet te weten)
- wie het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het meest (=als je ergens nauw bij betrokken bent, geniet je het meeste voordeel ervan)
- een spiering is vis als er anders niet is (=als je honger hebt, ben je niet kieskeurig / bij gebrek aan beter)
- hoop doet leven (=als je kan hopen op betere tijden, dan krijg je toch weer levenslust / zo lang je nog hoop hebt zijn er ook nog mogelijkheden)
- gereed geld dingt scherp. (=als je meteen betaalt gaat de verkoop sneller)
- kalmte zal je redden (=als je rustig blijft gaan de dingen beter)
- wat men afdingt is het eerst betaald (=als men het goedkoop krijgt, is het vlugger betaald)
- als de armoede binnenkomt vliegt de liefde het venster uit (=armoede betekent vaak het einde van vriendschappen en relaties)
- boter bij de vis (=betaling bij de levering)
- beter van een stad dan van een dorp (=beter dat een rijke betaalt dan een arme)
- beter blooie Piet dan dooie Piet (=beter een aarzelend iemand dan iemand die ondoordacht handelt)
- beter een half ei dan een lege dop (=beter iets dan helemaal niets)
- beter een blind paard dan een leeg halster. (=beter iets dan niets)
- twee koetsiers op één dak. (=beter is er maar één baas)
- beter onbegonnen dan ongeeindigd (=beter niet beginnen als men het niet kan afwerken)
- geen slapende honden wakker maken (=beter niet over een bepaald onderwerp beginnen / aan mensen die ergens niets van weten en het er wellicht niet mee eens zijn, niets erover vertellen)
- goed uit de verf komen (=beter tot uiting komen of succesvoller zijn dan verwacht.)
- als jut voor de haakmand staan (=beteuterd, triest)
- op heterdaad betrappen (=betrappen tijdens de misdaad)
- in de val lopen (=betrapt worden)
- tegen de lamp lopen (=betrapt/gesnapt worden)
- ons kent ons (=betrekkelijk afgesloten clubje mensen dat onderling de zaken regelt)
- buurmans gras is altijd groener (=bij anderen lijkt het altijd beter (omdat men daar de interne problemen niet van kent))
- in andermans weide lopen de vetste koeien. (=bij een ander lijkt het altijd beter)
- waar er twee ruilen moet er een huilen (=bij het ruilen is de een altijd beter af dan de ander)
- dat zet geen zoden aan de dijk (=dat is geen bijdrage van serieuze betekenis)
- tussen de regels door lezen (=de diepere betekenis van een tekst begrijpen)
- van de wal in de sloot (helpen) (=de situatie verergeren in plaats van verbeteren)
- in de lift zitten (=de situatie waarin het zit wordt beter)
- de beste stuurlui staan aan wal (=de toeschouwers kunnen het altijd beter dan de uitvoerders)
- het zit eraan bij hem/haar (=diegene kan het betalen, er is genoeg)
- buurmans leed troost (=door het verdriet of de pijn van een ander kun je je eigen verdriet en pijn beter verdragen)
- oefening baart kunst (=door veel te oefenen verbeteren de prestaties)
- er peper aan eten (=duur betalen)
- het is altijd vet op een andermans schotel (=een ander heeft het schijnbaar altijd beter)
- een goede buur is beter dan een verre vriend (=een goede buur kan je beter helpen dan een verre vriend)
- een goede naam is beter dan olie (=een goede naam (reputatie) is beter dan veel geld (olie) bezitten)
- goede naam is beter dan goede olie (=een goede reputatie is beter dan veel geld)
- een heilig huisje (=een herberg - een (voor de betrokkene) onaantastbare waarheid)
- een ei is geen ei twee ei is een half ei drie ei is een paasei (=één is niet genoeg, twee is beter, drie is goed)
- hoe eerder dood, hoe eerder begraven. (=een nare klus beter niet uitstellen)
- één zwaluw maakt nog geen zomer (=één positieve gebeurtenis betekent niet dat alle problemen opgelost zijn.)
15 dialectgezegden bevatten `bet`
- Ak em aai bet ie (=Als ik hem / haar aai dan bijt hij / zij) (Geldermalsens)
- bet de vis nogal? (=iemand die in zijn neus aan t' peuteren is) (Ransts)
- bet em ak hem aai (=bijt hij als ik hem aai) (Veussels)
- bèt ie a-k um aaj (=bijt hij als ik hem aai) (Tilburgs)
- bet ie ak 'm aaoi (=Bijt hij als ik hem aai?) (Woensels)
- bet ie ak em aai (=Bijt hij / zij als ik hem aai) (Geldermalsens)
- bet ie ak em aai (=bijt hij als ik hem aai) (brabants)
- bet ie akkem aoi? (=Bijt hij als ik hem aai?) (Betuws)
- bet mer op oer taan (=Bijt maar op uw tanden) (Stals)
- bet tie ak em aai, bèttie ak em ai, bet tie ak um aai (=bijt die als ik hem aai) (Geldermalsens)
- hij bet em in ze klauwe (=hij bijt hem in z'n hand) (Bredaas)
- Ik breik je allebé je pautûh, ik trap je darreme op een haup, ik zùig je een aug ùit, krùip in je reit en bèt een stuk ùit je hagt. (=Jij bent nog niet jarig) (Haags)
- sproetel bet (nol) (=meisje (of jongen) met sproeten) (Munsterbilzen - Minsters)
- tès mich ammel get, zaag bet en ze hoch twei jing aon één t...t (=wat heb ik toch maar allemaal aan de hand) (Munsterbilzen - Minsters)
- Vriezepiejr bèt in ew oejre (=Het vriest buiten) (Turnhouts)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
