1791 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `AA`
- de schurft AAn iets hebben (=iets erg vervelend vinden)
- de sigAAr zijn (=het slachtoffer zijn / de doodstraf krijgen (een sigaar wordt `onthoofd` voor gebruik))
- de slAAp der rechtvAArdigen slapen (=een schoon geweten hebben)
- de snoeren zijn mij in lieflijke plAAtsen gevallen (=ik ben op goede plaatsen beland)
- de spiering doet de kabeljauw afslAAn (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
- de spijker op de kop slAAn (=de kern van de zaak benoemen)
- de steen des AAnstoots (=iets dat anderen hindert, in conflict brengt of verdeeldheid zaait)
- de sterkte van de ketting wordt bepAAld door de zwakste schakel (=het geheel is niet sterker dan het zwakste onderdeel)
- de stoppen slAAn bij hem door (=hij verliest zijn zelfbeheersing)
- de stoute schoenen AAntrekken (=iets doen wat moed vergt. (`stout` in de oude betekenis van `dapper`))
- de stoute schoenen AAntrekken. (=een uitdaging aangaan)
- de tafel eer AAndoen (=goed en veel eten)
- de tanden op elkAAr zetten (=zichzelf dwingen om stil te zijn of door te zetten.)
- de tering nAAr de nering zetten (=leven met de middelen die men heeft)
- de tijd AAn zich hebben (=weinig of niets te doen hebben)
- de tijd bAArt rozen (=ook de diepste (geestelijke) wonden helen na verloop van tijd)
- de tijd gAAt snel, gebruik hAAr wel (=verspil nooit de tijd die je kan gebruiken)
- de toets kunnen doorstAAn (=alle antwoorden op vragen/problemen weten)
- de tol AAn de natuur betalen (=dood gaan)
- de toon AAngeven (=bepalen welke richting het op gaat)
- de vAAn van de opstand planten (=`n opstand verwekken)
- de verzenen tegen de prikkels slAAn (=zich verzetten tegen iets wat niet tegen te gaan is)
- de vierschAAr spannen. (=een rechtzitting houden. (vierschaar = middeleeuws gerechtelijk bestuur))
- de vijl erover laten gAAn (=er de scherpe kantjes van afhalen)
- de vinger AAn de pols houden (=in de gaten houden of alles goed gaat)
- de vis AArdt nAAr de zee (=je kunt wel zien waar hij vandaan komt)
- de vis wordt duur betAAld (=het vergt veel opoffering ( je moet er wat voor over hebben) om te krijgen wat je wilt)
- de visjes gAAn voeren (=zeeziek zijn en overgeven)
- de vloer AAnvegen met iemand (=iemand gemakkelijk kloppen/verslaan)
- de vogel over het touw laten gAAn. (=een kans niet benutten)
- de volle lAAg krijgen (=alles over zich heen krijgen)
- de vrucht der ervaring rijpt niet AAn jonge takken (=de verstandigste opmerkingen komen van oudere mensen)
- de vuurproef doorstAAn (=slagen in de moeilijke onderneming)
- de wAArheid in pacht hebben (=denken de enige te zijn die de waarheid kent of vertelt)
- de wapenrok AAntrekken (=militair worden)
- de weg nAAr de hel is geplaveid met goede voornemens (=veel goede voornemens hebben zonder ze daadwerkelijk uit te voeren)
- de weg van alle vlees gAAn (=sterven)
- de wereld drAAit door (=het leven gaat gewoon door, ondanks problemen.)
- de wereld is een pijp kaneel ieder likt erAAn mAAr krijgt niet veel (=ieder krijgt een klein deeltje van wat de wereld te bieden heeft)
- de wereld op zijn duim kunnen drAAien (=alles doen wat iemand wil)
- de wijde wereld ingAAn/intrekken (=(onbezorgd) op reis vertrekken)
- de wil voor de dAAd nemen. (=waarderen dat het goed bedoeld is ook al pakte het anders uit)
- de wind niet door de hekken laten wAAien (=elke gelegenheid te baat nemen)
- de wind wAAit uit die hoek (=een mening van iemand uit een bepaalde groep/partij)
- de wind wAAit uit een andere hoek (=de meningen/omstandigheden zijn veranderd)
- de wolf/vos ruilt wel van bAArd mAAr niet van AArd (=het karakter van de mensen verandert nooit)
- de wrijfpAAl zijn (=de schuld krijgen (van alles))
- de zAAk nog eens AAnkijken (=nog even afwachten)
- denken moet je AAn een pAArd overlaten, dat heeft een groter hoofd (=niet te veel denken maar doen)
- denken moet je AAn een pAArd overlaten, die hebben een groter hoofd. (=je moet niet te veel denken)
2000 betekenissen bevatten `AA`
- paradepaard (=een bezit, eigenschap, kunst of vAArdigheid wAAr iets of iemand trots op is)
- sanitaire stop (=een bezoek AAn de W.C)
- voor paal/schut staan (=een blunder begAAn voor de ogen van anderen (en schamen))
- iets in één adem uitlezen (=een boek wAArAAn je begonnen bent heel snel uitlezen, omdat je het zo spannend vindt)
- boeren en varkens worden knorrend vet (=een boer die klAAgt heeft dAAr wellicht geen reden toe)
- een slaapmutsje nemen (=een borreltje nemen voor het slapen gAAn)
- in de pen klimmen (=een brief gAAn schrijven)
- een Uriasbrief (=een brief wAArin een verschrikkelijk bericht stAAt)
- een Frans compliment. (=een compliment wat niet zo oprecht of positief is als het AAnvankelijk leek)
- uit de heup schieten (=een discussie ingAAn met een ongenuanceerde argumentatie)
- een te grote broek aantrekken (=een doel stellen wAArvoor je niet de benodigde middelen hebt)
- een stok achter de deur (=een dreigement om iets gedAAn te krijgen)
- brandende kwestie (=een dringende, actuele zAAk)
- dat is opgelegd pandoer (=een duidelijke van te voren afgesproken zAAk)
- een uiltje knappen (=een dutje doen (zogenAAmd een vlinder vangen))
- een uil zijn (=een dwAAs zijn, een stomkop zijn)
- de ene pijl de andere nazenden (=een dwaze of nutteloze dAAd herhalen)
- een paard dat eens op hol is geslagen, kan dat snel weer doen. (=een eens gemAAkte fout, begAAt men makkelijk weer)
- boontjes uit water eten. (=een eenvoudige mAAltijd.)
- een fluitje van een cent (=een eenvoudige tAAk)
- uit de boot vallen (=een eigen gang gAAn)
- tussen beurs en geweten geplaatst zijn (=een financieel goede - mAAr misdadige - zAAk kunnen doen)
- een klein lek doet een groot schip zinken (=een geringe onachtzAAmheid kan tot grote schade leiden)
- je mag wel ergens anders honger krijgen, als je thuis maar komt eten. (=een getrouwde man mag wel met knappe meisjes flirten, dAAr moet het bij blijven.)
- een wolf in schaapskleren (=een gevAArlijk iemand die zich als onschuldig voordoet)
- een wolf in de schaapskooi. (=een gevAArlijk iemand die zich als onschuldig voordoet)
- vechten tegen de bierkaai (=een gevecht AAngAAn dat al bij voorbAAt verloren is)
- een dijk van een baan (=een geweldige bAAn)
- het juiste midden vinden (=een goed evenwicht vinden tussen twee tegengestelde AAnpakken. Bijvoorbeeld, als het er om gAAt hoeveel bevoegdheden de politie moet hebben om de rechtsstAAt te handhaven)
- een goede haan kraait nog wel eens weer. (=een goede leider wAArschuwt meer dan eens)
- een goede naam is beter dan olie (=een goede nAAm (reputatie) is beter dan veel geld (olie) bezitten)
- een koopman een loopman. (=een goede verkoper gAAt bij zijn klanten langs)
- je in het hol van de leeuw wagen (=een groot risico nemen , rechtstreeks bij de vijand te rade gAAn)
- een nagel aan iemands doodkist (=een groot verdriet of iemand die een groot verdriet veroorzAAkt)
- een bok schieten (=een grote fout begAAn of zich lelijk vergissen)
- op je bek gaan (=een grote fout maken; afgAAn)
- aan zijn eerste leugen niet gebarsten en voor zijn tweede niet opgehangen zijn (=een grote leugenAAr zijn)
- grote parade en klein garnizoen (=een grote vertoning mAAr niet veel zAAks)
- eet vis, als er vis is. (=een gunstige gelegenheid moet men niet ongebruikt laten voorbijgAAn.)
- een muur van onbegrip (=een hardnekkig gebrek AAn begrip)
- iemand niet kunnen luchten of zien (=een hekel AAn iemand hebben)
- een heilig huisje (=een herberg - een (voor de betrokkene) onAAntastbare wAArheid)
- een krop opzetten (=een hoge borst opzetten - een fiere houding AAnnemen)
- de hoofdvogel schieten (=een hoofdprijs winnen, mAAr vAAk ironisch bedoeld. Letterlijk: de hoofdvogel is de hoofdprijs bij het vogelschieten)
- als de vos de passie preekt boer pas op je ganzen (=een huichelAAr is niet te vertrouwen)
- een huis met gouden balken (=een huis met hypotheek bezwAArd)
- een huis met zilveren pannen. (=een huis wAAr een hoge hypotheek op rust)
- het is kruis of munt, zei de non en ze trouwde de bankier (=een keuze voor het materiële kan ten koste gAAn van het spirituele)
- een tukje doen (=een kort middagslAApje)
- de kunst gaat om brood (=een kunstenAAr verdient moeizAAm z`n brood)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen