488 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `oor`
- iets voor Jan Joker doen (=moeite doen zonder enig resultaat of waardering)
- iets voor Jan Lul doen (=moeite doen zonder enig resultaat of waardering)
- iets voor zijn verantwoording nemen (=iets op zich nemen)
- iets voor zoete koek aannemen (=iets geloven wat je hoort of ziet zonder kritisch te zijn.)
- iets voor zoete koek slikken (=iets zomaar geloven)
- in het oor fluisteren (=zachtjes (heimelijk) zeggen)
- je beste beentje voor zetten (=je uiterste best doen)
- je de wet niet voor laten schrijven (=geen bevelen accepteren van een ander)
- je gat aan de poort vegen (=zich nergens zorgen om maken)
- je kan niet door een muur lopen, behalve als er een deur in zit (=dingen kunnen alleen gedaan worden als er een reële kans toe is)
- je moet een paard niet doodknuppelen, voordat je thuis bent. (=te veel haast kan wel eens vertraging opleveren)
- je moet geen `hei` roepen voordat je de brug over bent (=vreugde over een goede afloop is pas toepasselijk als er niets meer verkeerd kan gaan)
- je mond voorbij praten (=meer zeggen dan dat er gezegd mag worden en/of het verklappen van een geheim)
- je neus voor iets ophalen (=iets minderwaardig achten)
- je ogen voor iets sluiten (=doen alsof iets er niet is)
- je oor te luisteren leggen (=informeren)
- je partij behoorlijk meeblazen (=zijn deel van de taak naar behoren uitvoeren)
- je schaduw vooruit werpen (=zich onheilspellend aankondigen)
- je uitkleden voor men naar bed gaat (=alles weggeven voor men sterft)
- je voor de kop schieten (=inzien dat men een grote stommiteit gedaan heeft - zelfmoord plegen)
- je wel voor de kop kunnen slaan (=kwaad zijn op jezelf over het feit dat men ergens niet aan gedacht heeft)
- je woord gestand doen (=doen wat iemand beloofd heeft)
- je woorden inslikken (=niet uitspreken)
- je woorden kauwen (=eerst nadenken en dan pas spreken)
- je woorden op een goudschaaltje wegen (=uiterst weloverwogen spreken)
- je woorden worden weer thuisgebracht. (=als je iets negatiefs zegt kan dat leiden tot negatieve gevolgen voor jezelf)
- kantje boord (=op het nippertje)
- ken straten voor stegen (=je moet weten tot wie men zich wendt)
- kijken alsof hij zijn laatste oortje versnoept heeft (=heel ongelukkig kijken)
- kijken of men het in Keulen hoort donderen (=heel erg verbaasd kijken)
- kleine oorzaken, grote gevolgen (=kleine dingen kunnen grote gevolgen hebben)
- kort door de bocht (=voorbarig, nuanceringen negerend. Voorbeeld: `De bewering dat fractiediscipline de democratie om zeep helpt is misschien wat te kort door de bocht.`)
- kreupel wil altijd voordansen (=de zwaksten willen het hoge woord hebben)
- krom jezelf als je door de wereld wilt komen (=je moet er wat voor over hebben om iets te bereiken)
- ledigheid is des duivels oorkussen (=niets te doen hebben leidt tot misdaden)
- leringen wekken maar voorbeelden trekken (=je kan mensen iets willen leren , maar geef vooral het goede voorbeeld)
- men heeft hem de hoorns opgezet (=iemand (vooral een bekende) heeft een relatie met zijn vrouw)
- men wordt wel door een mestkar maar niet door een rijtuig overreden (=goed opgevoede mensen beledigen anderen minder)
- met alle soorten van genoegen (=heel graag)
- met de konijnen door de tralies kunnen eten (=zeer mager zijn)
- met de kop door de muur willen (=het onmogelijke willen)
- met de noorderzon vertrekken (=onaangekondigd vertrekken en niets meer van zich laten horen)
- met een half oor (=maar half luisterend)
- met het water voor de dokter komen (=zeggen wat je bedoelt)
- met hoorntjes lopen (=zijn vrouw bedriegt hem, heeft een minnaar)
- met iemands woorden naar de markt gaan (=overal rondvertellen wat men elders horen zeggen heeft)
- met je hoed in je hand kom je door het ganse land (maar met je pet op je test kom je er ook best) (=met beleefdheid kun je veel bereiken)
- moedoen voor Piet Snot (=zonder toegevoegde waarde en zonder erkenning deelnemen)
- moord en brand schreeuwen (=uiterst verontwaardigd zijn)
- naar zijn woorden zoeken (=niet goed meer weten wat te zeggen)
856 betekenissen bevatten `oor`
- de klok hebben horen luiden maar niet weten waar de klepel hangt (=ergens over gehoord hebben, zonder er echt iets van af te weten)
- iemand op zijn zeer trappen (=ergens over praten wat door iemand als erg onplezierig ervaren wordt)
- voor iemand of iets zijn petje afnemen (=ergens respect voor hebben)
- het voor de deuren van de hel weghalen. (=ergens veel moeite voor doen)
- iets uit de eerste hand hebben (=ergens zelf bij zijn geweest of hebben gehoord van iemand die het zelf heeft meegemaakt)
- er over oordelen als een blinde over de kleuren (=erover oordelen zonder kennis van zaken)
- maken dat men wegkomt (=ervandoor gaan)
- het zinkende schip verlaten (=ervandoor gaan als de zaak misgaat)
- de plaat poetsen (=ervandoor gaan.)
- kruis of munt gooien (=ervoor loten)
- iemand iets door de neus boren (=ervoor zorgen dat iemand iets niet krijgt)
- iets in goede banen leiden (=ervoor zorgen dat iets goed verloopt)
- er de angel uittrekken (=ervoor zorgen dat iets minder gevaarlijk wordt door het meest gevaarlijke deel onschadelijk te maken; iets minder pijnlijk maken)
- iets aan banden leggen (=ervoor zorgen dat iets zich niet verder kan uitbreiden)
- acte de présence geven (=ervoor zorgen dat je ergens aanwezig bent)
- een wig drijven tussen twee personen (=ervoor zorgen dat ze ruzie krijgen)
- aan de ene voet een schoen, de ander blootvoets (=evenwicht is voornaamst)
- de bocht achter/onder de arm houden (=extra voorzichtig zijn, iets nog niet garanderen. (een bocht houden in het touw dat je laat vieren))
- in het water vallen (=falen (een opzet, een voornemen, een plan), mislukken, niet doorgaan)
- de reis is nog niet ten einde als men kerk en toren herkent (=geef niet op voor het doel geheel is bereikt)
- er geen been in zien (=geen bezwaar onderkennen. Er niet voor terugschrikken)
- geen been hebben om op te staan (=geen enkele verantwoording kunnen geven)
- dweilen met de kraan open (=geen kans op succes hebben, omdat men de symptomen bestrijdt zonder de oorzaak aan te pakken)
- te groot voor een servet en te klein voor een tafellaken (=geen kind meer, maar nog te jong voor volwassen zaken)
- iets aan je laars lappen (=geen notitie nemen van regels, wet of voorschriften)
- in de piepzak zitten (=geen oplossing weten, Bang zijn voor de gevolgen)
- geen twee hanen op een erf/werf (=geen twee bazen voor hetzelfde werk)
- pas op de plaats maken (=geen voortgang maken. Geen groei of ontwikkeling doormaken)
- aan de strijkstok blijven hangen (=geld dat aan een goed doel wordt besteed verdwijnt voor een groot deel bij mensen die oneerlijke onkosten maken)
- het geld groeit niet op de rug (=geld komt niet zomaar binnen, er moet hard voor gewerkt worden)
- zuur verdiende centen. (=geld waarvoor hard is gewerkt.)
- geen geluk zonder druk. (=gelukkig wordt je niet zonder er moeite voor te doen)
- mooi weer spelen (=genieten (meestal van andermans goed) / mooier voordoen dan het is)
- je koetjes op het droge hebben (=genoeg (geld) hebben voor de rest van het leven)
- gestolen goed gedijt niet (=gestolen zaken brengen nooit voordeel)
- achterom is kermis (=gezegd als voorlangs niet de voorkeur heeft)
- een tong als een scheermes (=gezegd van iemand die venijnig uithaalt met woorden)
- een goede dam leggen. (=goed eten (voor het drinken van alcohol))
- een vette bek halen. (=goed eten, vooral frituur)
- dun snijden is het behoud van de worst. (=goed kunnen rondkomen door zuinig te zijn)
- in ere houden (=goed onderhouden, niet laten voorbijgaan)
- beslagen ten ijs komen (=goed voorbereid zijn)
- met beslagen paarden op het ijs komen. (=goed voorbereid zijn voor zijn taak)
- geef mijn fiets terug (=grapje om Duitsers te wijzen op de Tweede Wereldoorlog, toen er veel fietsen geconfisqueerd werden)
- iemand op handen dragen (=grote bewondering hebben voor iemand)
- dood en verderf zaaien (=grote schade of vernietiging veroorzaken.)
- zachtjes aan, dan breekt het lijntje niet (=handel voorzichtig, dan mislukt het niet)
- poot-aan spelen (=hard doorwerken (om op tijd te zijn))
- wie werkt als een paard zal haver eten. (=hard werken is voor de meeste mensen geen garantie op een goed inkomen)
- haring in het land, dokter aan de kant (=haring eten is zeer gezond; haring is zelfs één van de beste vissen voor je gezondheid)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
