488 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `oor`
- het op een akkoordje gooien (=met elkaar afspreken iets op een bepaalde manier aan te pakken)
- het tafellaken doorsnijden (=alle bindingen met iemand verbreken)
- het varken is door de buik gestoken (=de zaak is vooraf bedisseld)
- het varken is op een oor na gevild/gewassen (=het is bijna klaar)
- het voor de deuren van de hel weghalen. (=ergens veel moeite voor doen)
- het voorland zijn (=iemands toekomst zijn)
- het woord hebben (=in een gesprek aan beurt zijn)
- het woord voeren (=spreken (als afgevaardigde door anderen))
- het zijn niet allen jagers die op de hoorn blazen. (=schijn bedriegt, je kunt je in mensen vergissen)
- het zwoerd/zwoord achter de oren hebben (=doof zijn)
- hoogmoed komt voor de val (=iemand die erg trots is of hoogmoedig, krijgt gauw de bijbehorende ellende)
- ieder oortje brengt zijn gierigheid. (=zelfs om kleine dingetjes kunnen mensen hebzuchtig zijn (een oortje is een oude munteenheid))
- ieder voor zich en God voor ons allen (=niemand helpt elkaar)
- iemand aan zijn woord houden (=van iemand eisen dat hij zijn belofte nakomt)
- iemand de woorden uit de mond halen (=voor een ander spreken)
- iemand die behoorlijk kan uitpakken (=iemand die ongeremd zijn toorn kan uiten)
- iemand door de mosterd halen (=op duidelijke wijze kenbaar maken wat iemand fout gedaan heeft)
- iemand een oor aannaaien (=iemand oplichten)
- iemand een rad voor de ogen draaien (=iemand iets wijsmaken / iemand op gemene wijze bedriegen)
- iemand een worst voorhouden (=iemand een voordeeltje in het vooruitzicht stellen, teneinde hem te bewegen ergens mee akkoord te gaan)
- iemand ergens voor warm maken (=iemands interesse voor iets opwekken)
- iemand gehoor geven (=naar iemand luisteren, gevolg geven aan zijn vraag)
- iemand het gras voor de voeten wegmaaien (=iemand alle kansen ontnemen)
- iemand het voordeel van de twijfel gunnen (=een onzekere factor voor hem zo gunstig mogelijk laten meetellen)
- iemand iets door de neus boren (=ervoor zorgen dat iemand iets niet krijgt)
- iemand iets in het oor bijten (=iemand iets op bitsige wijze influisteren)
- iemand iets in het oor fluisteren (=iemand iets zachtjes zeggen, heimelijk laten weten)
- iemand iets voor de voeten gooien (=iemand met iets confronteren)
- iemand iets voor de voeten werpen (=iemand beschuldigen van iets)
- iemand knollen voor citroenen verkopen (=iemand wat wijsmaken, met praatjes foppen)
- iemand op zijn voorman zetten (=iemand nadrukkelijk op zijn plicht wijzen)
- iemand spreken door het oor van een turfmand (=iemand heimelijk spreken, zodat niemand anders het hoort)
- iemand te woord staan (=naar iemand luisteren en uitleg geven)
- iemand uitmaken voor rotte vis (=iemand uitschelden voor alles wat mooi en lelijk is)
- iemand voor het hoofd stoten (=iemand beledigen of kwetsen)
- iemand voor het lapje houden (=iemand iets wijs maken of voor de gek houden)
- iemand voor het naadgaren zetten (=iemand voor de schulden laten opdraaien)
- iemand voor paal zetten (=iemand belachelijk maken of vernederen.)
- iemand voor vol aanzien (=iemand serieus nemen en respecteren.)
- iemands naam door de slijk halen (=lelijke dingen over iemand vertellen)
- iets door de vingers zien (=iets oogluikend toestaan)
- iets door een gekleurde bril zien (=op een bevooroordeelde manier naar de zaak kijken)
- iets door het oog van de schaar halen (=materiaal van op het werk voor jezelf houden / Jezelf oneerlijk zaken toe-eigenen)
- iets in het oor knopen (=iets goed onthouden)
- iets mannetje voor mannetje doen (=iets strikt volgens plan uitvoeren)
- iets voor de boeg hebben (=nog werk te doen hebben. / Nog iets mee moeten maken)
- iets voor de kat zijn viool doen (=iets voor niets doen)
- iets voor een appel en een ei verkopen (=voor een erg lage prijs verkopen)
- iets voor geen goud willen doen (=iets absoluut niet willen doen)
- iets voor het voetlicht brengen (=iets onder de aandacht brengen)
856 betekenissen bevatten `oor`
- achter iets zitten (=er de oorzaak van zijn)
- er oog voor hebben (=er de waarde van inzien of aandacht voor hebben)
- er een puntje aan kunnen zuigen (=er een goed voorbeeld aan kunnen nemen)
- er niet aan kunnen tippen (=er een voorbeeld aan kunnen nemen)
- er een slaatje uit slaan (=er een voordeeltje uit halen)
- met de nachtschuit vertrekken (=er erg stilletjes vandoor gaan)
- er verdrinken er meer in het glas dan in de zee (=er gaan veel mensen dood door het drinken van alcohol)
- er niet van terug hebben (=er geen antwoord op weten)
- er geen gat in zien (=er geen oplossing meer voor zien)
- er geen heil in zien (=er geen voordeel in zien)
- goed je mondje kunnen roeren (=er goed voor zorgen dat je mening wordt gehoord)
- er een muisje van hebben horen piepen (=er iets van gehoord hebben)
- met tijd en stond, gaat men de wereld rond. (=er is een juiste tijd is voor alles en sommige dingen hebben tijd nodig)
- het kan er niet af (=er is niet genoeg geld voor)
- de muren hebben oren (=er kan ongewenst worden meegeluisterd door anderen)
- je anker kappen/lichten (=er met spoed vandoor gaan)
- er niet over uit kunnen (=er niet over kunnen zwijgen, er zwaar door getroffen zijn)
- er koksgast van blijven (=er niets van krijgen , er geen vooruitgang mee maken)
- met de sok op de kop gezet (=er onbewust door toedoen van anderen voor joker bijlopen)
- er de handen voor op elkaar krijgen (=er steun (applaus) voor krijgen)
- `m piepen (=er stilletjes vandoor gaan)
- de benen nemen (=er vandoor gaan)
- het hazenpad (ver)kiezen (=er vandoor gaan of vluchten)
- er een melkkoetje aan hebben (=er veel voordeel uit kunnen halen)
- de dood of de gladiolen (=er vol voor gaan, zonder compromissen.)
- feestelijk danken (=er voor danken maar het zeker niet aannemen)
- er zijn hoed voor afnemen (=er voor in bewondering staan)
- er voor spek en bonen bij zitten (=er voor niets bijzitten)
- er voor piet snot bij zitten (=er voor niets bijzitten)
- er een punt achter zetten (=er voorgoed mee stoppen)
- er een balletje over opgooien (=er voorzichtig over beginnen te praten om erachter te komen wat anderen ervan vinden)
- er voor geknipt zijn (=er zeer geschikt voor zijn)
- er voor in de wieg gelegd zijn (=er zeer geschikt voor zijn)
- voor elk wat wils (=er zit voor iedereen wel wat bij)
- een brave Hendrik zijn (=erg braaf zijn of zich zo voordoen)
- luisteren als een vink (=erg gehoorzaam zijn)
- van streek raken (=erg in de war door iets geraken)
- iets wikken en wegen (=erg lang over iets nadenken en alle voors- en tegens afwegen)
- bang zijn zich aan koud water te branden (=erg voorzichtig zijn)
- met knikkende knieën (=erg zenuwachtig zijn voor iets)
- goed en bloed voor iets offeren (=ergens alles voor over hebben (goed=bezittingen, bloed=het leven))
- naar iets talen (=ergens belangstelling voor hebben)
- zeeën van tijd hebben (=ergens erg veel tijd voor hebben)
- iets in de vingers hebben (=ergens ervaring en deskundigheid over hebben opgebouwd, waardoor men met grote kwaliteit en zonder fouten te maken, zich hiermee bezig kan houden)
- genade vinden (=ergens geen straf voor krijgen of iets niet toegerekend worden)
- in de termen vallen (=ergens in aanmerking voor komen)
- aan de haal gaan (=ergens mee vandoor gaan)
- door de knieën gaan (=ergens met tegenzin mee akkoord gaan)
- er is geen zalf aan te strijken (=ergens niets aan kunnen doen of geen enkel zinvol advies mogelijk voor iemand)
- dat raakt mijn koude kleren niet (=ergens niets mee te maken hebben en zich niet voor interesseren)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
