800 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ten`
- een oortje in vieren zouden bijten (=erg gierig zijn)
- een oude boom moet je niet verpoten. (=ouderen houden niet van veranderingen)
- een pannetje lusten (=een borrel lusten)
- een pleister op een houten been (=een nutteloos voorstel)
- een proefballonnetje oplaten (=door het doen van een uitspraak de mening van anderen peilen)
- een reus op lemen voeten (=schijnbaar sterk maar in feite zwak)
- een steek laten vallen (=een fout maken.)
- een tandje bijzetten (=extra inspanning leveren. (de gashendel een tand verschuiven))
- een tipje van de sluier oplichten (=een klein stukje van het onbekende onthullen)
- een veer (moeten) laten (=met minder genoegen moeten nemen)
- een verdieping op zijn huis zetten (=hypotheek nemen)
- een vogel die te vroeg zingt, wordt `s avonds van de kat gegeten. (=wie al te jong naar genot streeft, gaat te gronde.)
- een zaak/kwestie aankaarten (=een onderwerp ter discussie brengen)
- een zak zout met iemand gegeten hebben (=iemand al lang kennen)
- een zuiver geweten is het beste oorkussen. (=als je eerlijk bent slaap je gerust)
- eerst komt het eten dan de moraal. (=overleven is belangrijker dan het volgen van regels.)
- er dienen geen twee masten op een schip (=er kan er maar één het bevel voeren)
- er dik in zitten (=de kans is groot dat het zo is)
- er een kruisje bij zetten (=er attent op maken)
- er een laten vliegen (=een wind laten)
- er een punt achter zetten (=er voorgoed mee stoppen)
- er een streep onder zetten (=er een eind aan maken, ermee stoppen)
- er geen bal van weten (=niets ervan weten)
- er geen gras over laten groeien (=onmiddellijk profiteren, uitvoeren)
- er geen kaas van hebben gegeten (=er geen verstand van hebben)
- er geen laars van weten (=er niets van afweten)
- er geen pap van gegeten hebben (=er weinig over weten)
- er geen spaan van heel laten (=iets compleet vernielen)
- er geen tekeningetje bij moeten maken (=het is overduidelijk)
- er geen tittel of jota van afweten (=er helemaal geen kennis van hebben)
- er heg noch steg weten (=ergens de weg niet kennen)
- er het mes inzetten (=er grondig op ingrijpen, in de uitgaven besnoeien)
- er is geen rooi mee te schieten (=je kan er niets mee aanvangen)
- er komen met krabben en bijten (=er met heel veel moeite komen)
- er muziek in zitten (=er veel van kunnen verwachten en/of plezier van beleven)
- er naar kunnen fluiten (=het niet krijgen)
- er op zitten zweten (=er moeizaam of langdurig aan werken)
- er peper aan eten (=duur betalen)
- er voor piet snot bij zitten (=er voor niets bijzitten)
- er voor spek en bonen bij zitten (=er voor niets bijzitten)
- er warmpjes bijzitten (=veel geld hebben, over ruime financiële middelen beschikken)
- er wel pap van lusten (=er niet genoeg van kunnen krijgen)
- er zijn meer hondjes die Fikkie heten (=er zijn meer mensen/etc. met dezelfde naam)
- er zijn tanden inzetten (=vasthoudend zijn, niet snel opgeven)
- er zijn tenten opslaan (=ergens verblijven, zich ergens vestigen)
- er zijn zinnen op zetten (=iets graag willen hebben)
- eraan moeten geloven (=of iemand wil of niet, het moet toch gebeuren)
- ergens over inzitten (=zich zorgen over maken over iets)
- ervan lusten (=op zijn kop krijgen)
- eten als een dijker. (=onbeschoft veel eten.)
827 betekenissen bevatten `ten`
- doorgestoken kaart (=er is heel duidelijk iets mis! Hier is getracht om iemand te laten geloven dat er bij toeval iets gebeurt, terwijl het in feite van tevoren gearrangeerd is)
- iemand het zwijgen opleggen (=er met niemand over mogen praten en niemand iets mogen vertellen)
- er niet mee getrouwd zijn (=er niet aan vastzitten, er niet toe verplicht zijn)
- er geen oog voor hebben (=er niet op letten)
- er niet van kunnen meespreken (=er niets over weten)
- in het duister tasten (=er niets over weten, geen aanknopingspunten vinden)
- er geen laars van weten (=er niets van afweten)
- er part noch deel aan hebben (=er niets van weten of niet aan deelgenomen hebben)
- hem van jetje/katoen geven (=er vaart achter zetten)
- het hazenpad (ver)kiezen (=er vandoor gaan of vluchten)
- er muziek in zitten (=er veel van kunnen verwachten en/of plezier van beleven)
- er voor piet snot bij zitten (=er voor niets bijzitten)
- er voor spek en bonen bij zitten (=er voor niets bijzitten)
- er een balletje over opgooien (=er voorzichtig over beginnen te praten om erachter te komen wat anderen ervan vinden)
- er geen pap van gegeten hebben (=er weinig over weten)
- de schouders ophalen (=er zich niets van aantrekken - er niets over willen weten)
- er behoort meer tot een huishouden dan het zoutvat. (=er zijn veel bijkomende kosten)
- van pomp noch pompstang weten (=erg dom zijn, weinig weten)
- van zessen klaar (=erg handig zijn en van aanpakken weten)
- vorderen als een luis op een teerton (=erg moeizaam opschieten)
- uit de hengstebron gedronken hebben (=erg veel gedichten schrijven)
- er een plasje overheen doen (=ergens een kleine wijziging in aan (laten) brengen, dat wel duidelijk laat zien dat de afzender iemand van belang is)
- iets in de vingers hebben (=ergens ervaring en deskundigheid over hebben opgebouwd, waardoor men met grote kwaliteit en zonder fouten te maken, zich hiermee bezig kan houden)
- acht slaan op iets (=ergens goed op letten)
- bij Sint Joris in de kost zijn (=ergens gratis eten)
- ergens een potje te vuur hebben staan (=ergens noch wat zeer ongunstigs te verwachten hebben)
- je op glad ijs wagen/begeven (=ergens over gaan praten waar die weinig van af weet)
- de klok hebben horen luiden maar niet weten waar de klepel hangt (=ergens over gehoord hebben, zonder er echt iets van af te weten)
- iemand op zijn zeer trappen (=ergens over praten wat door iemand als erg onplezierig ervaren wordt)
- iets in de doofpot stoppen (=ergens totaal niet meer over praten, verzwijgen)
- het hart ergens aan ophalen (=ergens van genieten)
- het ervan nemen (=ervan genieten - niet werken)
- van de kapittelstok likken (=ervan lusten)
- een oude vogel is niet licht te vangen. (=ervaren mensen laten zich niet makkelijk foppen.)
- een oude rat vindt licht een gat. (=ervaren mensen weten vaak een oplossing te vinden)
- kruis of munt gooien (=ervoor loten)
- eten en drinken houdt lijf en ziel bijeen. (=eten en drinken blijven levensbehoeften.)
- je kan beter naar de bakker dan naar de apotheker gaan. (=eten is gezond, de apotheker bezoek je als je ziek bent.)
- eten wat de pot schaft. (=eten wat op tafel komt.)
- een luchtje happen (=even buiten gaan wandelen)
- een luchtje scheppen (=even buiten gaan wandelen)
- getelde schapen lopen het hok uit. (=exact alles van tevoren weten)
- de bietenbrug opgaan (=falen, ten onder gaan, zwaar verliezen)
- uit de muur eten (=fastfood eten)
- leergeld betalen (=fouten maken tijdens het leren)
- onder zeil gaan (=gaan rusten of slapen, vertrekken of weggaan)
- kind noch kraai hebben (=geen nazaten of andere familieleden hebben, alleen rekening moeten houden met zichzelf)
- iets aan je laars lappen (=geen notitie nemen van regels, wet of voorschriften)
- schaakmat zijn (=geen oplossing meer weten)
- met de handen in het haar zitten (=geen oplossing meer weten)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
