309 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ven`
- de broek lappen en het garen toegeven (=er veel verlies aan overhouden)
- de bui over laten drijven. (=niet reageren op een moeilijke situatie)
- de darmen zalven. (=lekker eten en drinken.)
- de drie h s meegeven (=iemand (zo mogelijk definitief) wegsturen)
- de druiven hangen te hoog (=van iets dat men niet krijgen kan, zeggen dat men het niet wil)
- de druiven zijn zuur (zei de vos maar hij kon er niet bij) (=van iets dat men niet krijgen kan, zeggen dat men het niet wil)
- de ganzen geloven niet dat de kuikens hooi eten. (=zelfs bij domme mensen vinden ongerijmdheden geen geloof.)
- de kaap te boven zijn (=het probleem overwonnen hebben)
- de mei van het leven (=de bloeitijd van het leven)
- de mens zal bij brood alleen niet leven. (=een mens heeft niet alleen lichamelijke maar ook geestelijke behoeftes.)
- de muizen sterven er voor de kast (=het is er armoe troef)
- de natuur gaat boven de leer (=men volgt eerder zijn karakter dan hetgeen men leert)
- de nekslag geven (=door iets wordt de situatie een te groot probleem waardoor men het niet meer aan kan)
- de nieren proeven (=onderzoeken of iets echt waar is)
- de paal door de oven steken (=bankroet gaan, zich te gronde richten)
- de paal door de oven werken (=bankroet gaan)
- de pijp aan maarten geven (=sterven, ermee ophouden)
- de pijp aan Maarten geven. (=er definitief mee stoppen)
- de raven zullen het uitbrengen (=de waarheid komt hoe dan ook aan het licht)
- de steven wenden (=op een andere manier de dingen gaan aanpakken)
- de toon aangeven (=bepalen welke richting het op gaat)
- dieven met dieven vangen (=mensen die niet eerlijk zijn of gemeen, moet je op dezelfde manier ook behandelen)
- dood en begraven zijn (=definitief voorbij zijn.)
- door het hennepen venster kijken (=opgehangen worden)
- duizend doden sterven (=enorme angsten uitstaan)
- dwazen en gekken schrijven hun namen op deuren en hekken (=dwazen doen gekke dingen)
- een baas boven baas zijn (=er is altijd wel iemand die het beter kan of het beter denkt te kunnen)
- een dak boven zijn hoofd hebben (=woonruimte hebben, onderdak hebben)
- een draai aan het verhaal geven (=een hele eigen versie van wat er gebeurd is vertellen)
- een draai aan iets geven (=de waarheid verdraaien)
- een gegeven paard mag men niet in de bek kijken. (=als men een geschenk krijgt, dan moet men niet zoeken of er hier of daar wat aan mankeert.)
- een gek en zijn geld blijven nooit lang bij elkaar (=geld uitgeven aan nutteloze en onnodige dingen)
- een goede beurt geven (=grondig reinigen, grondig aanpakken)
- een kool stoven (=een poets bakken)
- een leven als een oordeel (=een verschrikkelijk lawaai)
- een leventje als een luis op een zeer hoofd (=een heerlijk leventje)
- een lucifer in drieën kunnen kloven (=erg zuinig zijn)
- een onbeschreven blad zijn (=nauwelijks bekend zijn)
- een ondergeschoven kindje zijn (=iets of iemand is miskend. Zie bedstede voor de letterlijke betekenis)
- een patat geven (=een mep geven)
- een pater goedleven (=iemand die van het leven geniet)
- een pluim krijgen of geven (=een compliment krijgen of geven)
- een wig drijven tussen (=een splitsing of misverstand bewerken)
- een wig drijven tussen twee personen (=ervoor zorgen dat ze ruzie krijgen)
- een wigge drijven tussen (=een splitsing of misverstand bewerken)
- elkaar een hand kunnen geven (=zich in een vergelijkbare situatie bevinden)
- er de brui aan geven (=ergens mee ophouden)
- er de maan aan geven (=er de brui aan geven)
- er de vingers voor durven opsteken (=iets durven aanvaarden - zijn verantwoordelijkheid durven opnemen)
- er dik bovenop liggen (=overduidelijk zijn)
407 betekenissen bevatten `ven`
- ars longo vita brevis (=de kunst blijft lang en het leven is kort)
- je huiswerk maken (=de liefde bedrijven)
- de groten rijden te paard en de kleinen hangen tussen hemel en aarde. (=de machtige lui leven op kosten van de gewone man)
- de lip laten hangen (=de moed opgeven, pruilen)
- iemand kunnen maken en breken (=de mogelijkheid hebben te beslissingen over iemands leven en dood en welbevinden)
- met zijn talenten woekeren (=de persoonlijke mogelijkheden/gaven goed gebruiken)
- het land van belofte (=de plaats waar het goed toeven is)
- roet in het eten gooien (=de pret bederven of een plan laten mislukken)
- de zwartepiet doorspelen (=de schuld doorschuiven)
- het krijt ruimen (=de strijd opgeven, weggaan)
- je schaapjes op het droge hebben (=de zaken op orde hebben of voldoende hebben om niet meer te hoeven werken)
- je oren laten hangen (=depressief zijn, het opgeven)
- dat varkentje zullen we even wassen (=deze opdracht zullen we even uitvoeren)
- uit wiens hand men eet wiens woord men spreekt (=diegene bij wie we ons geld verdienen geven we meestal gelijk)
- wiens brood men eet, diens woord men spreekt (=diegene bij wie we ons geld verdienen geven we meestal gelijk)
- de bezem uitsteken (=doen en laten wat men wil als de baas of leidinggevende er niet is)
- bot gegeten hebben (=dom geboren zijn en zo blijven)
- reageren met de voeten (=door ergens weg te gaan, weg te blijven of niet meer terug te keren, aangeven dat men niet tevreden is)
- de oren wassen (=duchtig ervan langs geven, de waarheid zeggen)
- als niet komt tot iet dan is het allemans verdriet (=een `parvenu` heeft dikwijls kapsones)
- als niet komt tot iet kent iet zichzelf niet (=een `parvenu` heeft dikwijls kapsones)
- leven als een god in Frankrijk (=een aangenaam en zorgeloos leven hebben)
- iets over zich hebben (=een bepaalde indruk geven)
- een schollekop (vissenkop) hebben (=een boeventronie hebben)
- in de pen klimmen (=een brief gaan schrijven)
- naar de pen grijpen (=een brief schrijven)
- een veer op de hoed steken (=een compliment geven/krijgen)
- een veer op zijn muts steken (=een compliment geven/krijgen)
- een pluim krijgen of geven (=een compliment krijgen of geven)
- op je Pegasus stijgen (=een gedicht schrijven)
- je mag wel ergens anders honger krijgen, als je thuis maar komt eten. (=een getrouwde man mag wel met knappe meisjes flirten, daar moet het bij blijven.)
- je hemel op aarde verdienen (=een goed en eerlijk leven leiden)
- het juiste midden vinden (=een goed evenwicht vinden tussen twee tegengestelde aanpakken. Bijvoorbeeld, als het er om gaat hoeveel bevoegdheden de politie moet hebben om de rechtsstaat te handhaven)
- het zeil (hoog) in de top halen (=een grootse vertoning weggeven)
- een hele jan zijn (=een grote vent zijn)
- een leventje als een luis op een zeer hoofd (=een heerlijk leventje)
- het varkentje wassen (=een klusje wel even doen)
- iemand de wacht aanzeggen (=een laatste waarschuwing geven)
- een land van melk en honing zijn (=een land waar het goed en voorspoedig leven is)
- advocaat van de duivel spelen (=een mening geven waar je het zelf niet mee eens bent, maar die je geeft om reacties uit te lokken)
- een patat geven (=een mep geven)
- aan de zwabber zijn (=een onbezorgd leventje leiden)
- het sop is de kool niet waard (=een onderwerp is te onbelangrijk om er aandacht aan te geven)
- nood doet zelfs oude vrouwen rennen (=een onverwachte situatie kan verrassende kwaliteiten naar boven brengen (vergelijkbaar met `angst geeft vleugels`))
- het hart op de goede plaats hebben (=een oprecht en menslievend karakter hebben)
- op oud ijs vriest het licht (=een oude kwaal komt gemakkelijk weer boven)
- over de knie leggen (=een pak slaag geven)
- brave hendrik (=een persoon die op overdreven wijze de regeltjes volgt)
- rusten aan abrahams` borst (=een rustig, aangenaam leven leiden)
- iemand op zijn vestje spuwen (=een standje geven en ongenoegen over iemand uiten)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
