115 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `Am`
- er staat een beer aan het hek te rAmmelen. (=naar het toilet moeten)
- erbij staan voor Jan met de korte achternaAm (=geen zinvolle activiteit hebben)
- eten en drinken is geen beroep / Ambacht. (=werken is noodzakelijk om te kunnen leven.)
- fAmilie van AdAmswege. (=verre familie.)
- gauw is dood en langzaAm leeft nog. (=iets te snel doen is niet goed)
- geen naAm mogen hebben (=niets te betekenen zijn)
- geen olie meer in de lAmp hebben (=platzak zijn - levensmoe (of ernstig ziek))
- gekken en dwazen schrijven hun nAmen op deuren en glazen (=dwazen doen gekke dingen)
- gerAmd zitten (=in een gunstige positie verkeren)
- goede naAm is beter dan goede olie (=een goede reputatie is beter dan veel geld)
- haast je langzaAm (=doe het zo snel mogelijk, maar niet sneller (uit het Latijn: Festina lente))
- het beestje bij zijn naAm noemen (=duidelijk en precies zeggen hoe je over iets of iemand denkt; precies zeggen hoe iets zit)
- het hek is van de dAm (=iedereen doet maar wat die wil zonder grenzen)
- het hieltje van de hAm kluiven (=zijn laatste geld opmaken)
- het in de rAmen hebben (=het in de gaten hebben)
- het is een wijze man, die maat rAmen kan. (=wijsheid komt van het vermogen om situaties te begrijpen en hoe daar op te reageren)
- het is kwaad kAmmen daar geen haar is. (=bij arme mensen valt niets te halen)
- het kind bij de naAm noemen (=eerlijk voor de mening uitkomen)
- het kind moet (toch) een naAm hebben (=passend of niet, je moet het kunnen noemen)
- het mag geen naAm hebben (=het is onbetekenend (bijvoorbeeld een verwonding))
- het op je boterhAm krijgen (=een stevig standje incasseren)
- het zwaard van DAmocles (=iets wat snel of ieder moment kan gebeuren)
- het zwarte schaap van de fAmilie (=iemand die een beetje buiten de familie staat qua gedrag)
- iemand van twaalf Ambachten en dertien ongelukken zijn (=steeds verschillende baantjes hebben maar in geen enkel baantje succesvol zijn)
- iemands naAm door de slijk halen (=lelijke dingen over iemand vertellen)
- iemands oogappel/ooilAm zijn (=iemands lieveling zijn (vaak kind))
- ik wil hogerop, zei de jongen en hij kwAm aan de galg. (=bereik je doel op een eerlijke manier)
- in adAmskostuum (=naakt, zonder kleren)
- in de contrAmine zijn (=tegen alles in gaan of altijd iets anders willen dan anderen)
- in iemands kraAm te pas komen (=iets wat iemand nodig had)
- in vuur en vlAm staan (=erg opgewonden zijn / hevig branden)
- ja en Amen zeggen (=kritiekloos instemmen)
- je de ogen uit het hoofd schAmen (=erg beschaamd zijn)
- je grAm niet kunnen halen (=machteloos woedend zijn)
- je naAm eer aandoen (=naar behoren uitvoeren, precies doen wat men verwacht)
- je ziel in lijdzaAmheid bezitten (=gelaten het ongelijk verdragen)
- langzaAm aan, dan breekt het lijntje niet (=je kunt beter rustig doorwerken, dan kan er het minste fout gaat)
- lapsus calAmi (=schrijffout) (Latijn)
- man met de hAmer tegenkomen (=totaal uitgeput geraken)
- met de AdAmsvorken eten. (=met de vingers eten.)
- mettertijd komt Hannes in het wAmmes (=met veel geduld lukt het wel)
- mijn naAm is haas (=ik weet nergens van en wil er niks mee te maken hebben!)
- onder de hAmer komen (=op een veiling verkocht worden)
- op hetzelfde aAmbeeld hAmeren/slaan (=steeds weer op hetzelfde onderwerp terugkomen)
- platvis eet je met de rAmen open en rondvis met de rAmen dicht (=m.a.w. platvis is een zomervis en rondvis is in de winter op z`n best)
- rusten aan abrahAms` borst (=een rustig, aangenaam leven leiden)
- sAmen onder een deken liggen (=een gezamenlijk standpunt innemen)
- schaAmte de kop afbijten (=je niet meer schamen)
- schAmpavie spelen (=zich heimelijk uit de voeten maken)
- staan kijken als lAmme/verdomde Louis (=verlegen of beteuterd staan kijken)
145 betekenissen bevatten `Am`
- aan elkaar knopen (=gegevens sAmenvoegen)
- met de pet rondgaan (=geld inzAmelen)
- wat goed eet, schijt goed. (=gezond eten laat het lichaAm goed functioneren.)
- piano aan gaan (=heel rustig en langzaAm gaan)
- met een lantaarn te zoeken (=heel zeldzaAm , moeilijk te vinden)
- het is zondegeld (=het is jAmmer dat daar kosten voor gedaan zijn)
- met onwillige honden is het slecht hazen vangen (=het is moeilijk om sAmen te werken met mensen die niet willen)
- het is dun gezaaid (=het is zeldzaAm)
- in iemands vel steken (=het lichAmelijke lot van iemand anders ondervinden)
- door de zure appel (heen)bijten (=het onaangenAme doen of over zich heen laten gaan)
- een kort liedje is gauw gezongen (=het onaangenAme gaat snel genoeg voorbij)
- het hoge woord is er uit (=het onaangenAme is gezegd)
- het harde woord moet eruit (=het onaangenAme moet gezegd worden)
- niemand genoemd, niemand gelasterd. (=het vermijden van het noemen van nAmen voorkomt onnodige ruzie)
- van tijd noch uur weten (=hoegenaAmd niet weten hoe laat het is - altijd te laat komen)
- zoveel hoofden, zoveel zinnen (=iedereen heeft een eigen mening waarbij men moeilijk sAmen tot een oplossing kan komen)
- geen oud wijf bleef aan het spinnewiel (=iedereen kwAm kijken)
- iemands eer te na komen (=iemand beledigen - iemands naAm aantasten)
- het zwarte schaap van de familie (=iemand die een beetje buiten de fAmilie staat qua gedrag)
- iemand klein krijgen (=iemand laten merken dat je hem aankunt, over iemand de baas zijn en diegene tot gehoorzaAmheid dwingen)
- iemand een bril op de neus zetten (=iemand terechtwijzen of dwingen gehoorzaAm te zijn)
- iemand op zijn nummer zetten (=iemand zeer nadrukkelijk op zijn fouten wijzen, op een wijze die voor die persoon beschAmend is)
- een koopje leveren (=iets onaangenaAms doen)
- op je dak krijgen (=iets onaangenaAms krijgen)
- een potje te vuur hebben staan (=iets onaangenaAms te verwachten hebben)
- uitstel van executie (=iets onaangenaAms wordt tijdelijk uitgesteld Later gaat dit toch nog gebeuren)
- de vlag dekt de lading niet (=iets onder een goede naAm verkopen zonder dat het ook die kwaliteit heeft)
- rozen op het pad strooien. (=iets veraangenAmen.)
- een witte raaf (=iets wat zelden voorkomt, een zeldzaAmheid)
- in nomine dei (=in de naAm van God)
- tussen de vier muren (=in een kAmer opgesloten)
- in zijn vaandel schrijven (=in zijn progrAmma opnemen)
- een slak op de goede weg, wint het van een haas op de verkeerde weg (=je kunt beter iets langzaAm en goed doen, dan snel en niet goed)
- je kunt wel dansen, ook al is het niet met de bruid (=je kunt je best Amuseren ook al is het niet altijd precies wat je zou willen)
- schaamte de kop afbijten (=je niet meer schAmen)
- aan een klein vogeltje past geen grote bek. (=kinderen moeten gehoorzAmen)
- een knuppel in het honderd gooien (=kritiek geven zonder nAmen te noemen)
- veni vidi vici (=kwAm-zag-overwon)
- uitgaan als een nachtkaars (=langzaAm doven, sterven)
- aan de beterende hand zijn (=langzaAm genezen, herstellen)
- met horten en stoten (=langzaAmaan, met veel onderbrekingen)
- vliegt de blauwvoet storm op zee (=leuze van de VlaAmse nationalisten (ontleend aan Conscience))
- wat heb je aan een mooi bord als het leeg is? (=lichAmelijke behoeften gaan voor zintuiglijke)
- ongelijke paarden trekken kwalijk. (=mensen die teveel verschillen in kwaliteiten, werken vaak niet goed sAmen)
- waar het warm is, is het goed vrijen. (=mensen uit een rijke fAmilie kunnen makkelijker een partner krijgen)
- met hem kan men geen spies draaien (=met hem valt niet sAmen te werken)
- met iemand in zee gaan (=met iemand een sAmenwerking beginnen)
- nieuwe messen snijden scherp (=met iets (iemand) nieuws is het aangenaAm werken)
- een rak in de wind (=met veel werk langzaAm vooruit komen (een lang recht stuk tegenwind zeilen))
- met de deur in huis vallen (=meteen ter zake komen / onmiddellijk over datgene beginnen waarvoor men kwAm zonder)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
