73 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `de ka`
- `t Is gelijk of men van/door de kat of de kater/hond gebeten wordt (=het maakt niet uit hoe of waardoor je benadeeld bent geweest)
- aan het verkeerde kantoor zijn (=iemand die je niet kan helpen)
- als de kalveren op het ijs dansen (=nooit)
- als de kan vol is, loopt zij over. (=als je te veel drinkt komt het er weer uit)
- als de kat om de hete brij heen draaien (=iets wel willen, maar het niet durven)
- als de kat van honk is dansen de muizen op tafel (=als er geen toezicht is, doen de ondergeschikten hun zin)
- als de kat zich wast, komt er gewis een gast (=als de kat zich wast komt er visite.)
- als de wijn is in de man, is de wijsheid in de kan (=drank verdringt gezond verstand)
- als het bier is in de man dan is de wijsheid in de kan (=van dronkaards verwacht men geen verstandige woorden)
- als het in de kajuit regent ,druipt het in de hut (=als de baas problemen heeft, krijgen ook de ondergeschikten hun deel)
- de boter en de kaas te dik gesneden hebben (=te veel verteerd hebben)
- de derde streng houdt de kabel. (=alle goede dingen bestaan in drieën)
- de gekken krijgen de kaart (=dwaze en onverstandige mensen krijgen hun gelijk of ze dat hebben of niet)
- de kaap te boven zijn (=het probleem overwonnen hebben)
- de kaart leggen (=de toekomst voorspellen)
- de kaart van het land kennen (=de omstandigheden kennen)
- de kaas niet van het brood laten eten (=de voordelen niet zomaar laten afpakken)
- de kam opzetten (=zich verweren, zich tonen)
- de kan aanspreken (=drinken)
- de kans schoon zien (=van de gelegenheid gebruik maken)
- de kantjes er van aflopen (=zijn best niet doen)
- de kap aan de haag hangen (=het voor gezien houden)
- de kap maakt de monnik niet (=aan het uiterlijke kan men het innerlijke niet beoordelen)
- de kap op de tuin werpen (=zijn priester- of kloostergelofte verbreken)
- de kap over de haag smijten (=zijn priester- of kloostergelofte verbreken)
- de kap/sluier/habijt aannemen (=in een klooster gaan)
- de kast indraaien. (=in de gevangenis komen.)
- de kastanjes voor iemand uit het vuur halen (=voor iemand anders het gevaarlijke werk of een lastig klusje doen)
- de kat bij de melk zetten (=iemand in verleiding brengen)
- de kat bij het spek zetten (=iemand in verleiding brengen)
- de kat de bel aanbinden (=als eerste een begin maken aan iets moeilijks (een lastige klus of een ingewikkeld gesprek))
- de kat heeft het gedaan (=niemand is de schuldige)
- de kat in de gordijnen jagen (=iemand goed kwaad maken)
- de kat in het donker knijpen (=kwaad doen waar niemand het ziet)
- de kat op het spek binden (=iemand volop de gelegenheid geven zich te vergrijpen aan wat hij wil, maar beslist niet mag hebben)
- de kat uit de boom kijken (=een afwachtende houding aannemen)
- de kat van de bakker heeft het gedaan (=niemand is de schuldige)
- de liefde kan niet van één kant komen (=als je samen iets doet zal ieder moeten bijdragen)
- de mug uitzuigen en de kameel doorzwelgen (=de onschuldige straffen en zelf schaamteloos zondigen)
- de muizen sterven er voor de kast (=het is er armoe troef)
- de spiering doet de kabeljauw afslaan (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
- de troffel in de kalkbak gooien (=zijn beroep opgeven en van zijn rente gaan leven)
- door de kajuitsramen aan boord komen (=onmiddellijk bevelhebber worden, zonder eerste ondergeschikte te zijn geweest)
- een kink in de kabel komen (=iets tussen komen)
- een lijk in de kast (=een onaangename erfenis)
- een vogel die te vroeg zingt, wordt `s avonds van de kat gegeten. (=wie al te jong naar genot streeft, gaat te gronde.)
- een vogel voor de kat (=een hulpeloos slachtoffer, dat niet meer gered kan worden)
- er de kat insteken (=ermee ophouden)
- haring in het land, dokter aan de kant (=haring eten is zeer gezond; haring is zelfs één van de beste vissen voor je gezondheid)
- het is maar hoe de kaarten vallen (=het hangt van het lot af)
18 betekenissen bevatten `de ka`
- als de kat zich wast, komt er gewis een gast (=als de kat zich wast komt er visite.)
- bomen ontmoeten elkaar niet, mensen wel (=de kans dat je iemand toevallig tegenkomt is groot)
- er dik in zitten (=de kans is groot dat het zo is)
- de gelegenheid bij de haren grijpen (=de kans niet laten voorbijgaan)
- aan een zijden draadje hangen (=de kansen zijn nog niet verkeken, maar het scheelt erg weinig)
- een goed begin is het halve werk (=een goed begin vergroot de kans op een goede afwerking)
- hoge ogen gooien (=een goede kans maken op iets)
- de vogel over het net laten vliegen (=goede kansen niet aangrijpen)
- er een handje van hebben (=hinderlijke gewoonte, als iemand de kans ergens toe ziet die ook nemen, een ander het werk laten doen)
- het ijzer smeden als het heet is (=je moet op het juiste moment de kansen grijpen en dingen doen)
- je slag slaan (=op het goede moment de kansen benutten, bijv. dingen kopen)
- oude paarden jaagt men achter de schans (=oudere werknemers worden soms aan de kant gezet)
- wie het laatst lacht, lacht het best (=pas aan het einde kan je zien we gewonnen heeft)
- wie zijn pap gemorst heeft kan niet alles weer oprapen (=schade kan nooit geheel worden goedgemaakt)
- alle molenaars zijn geen dieven (=scheer niet iedereen over dezelfde kam)
- van twee walletjes eten (=van verschillende kanten voordeel behalen (negatief))
- goed begonnen is half gewonnen (=wat niet aangevangen wordt komt ook nooit af. / Wanneer het begin van iets goed is, is de kans groter dat het goed eindigt)
- haastige spoed is zelden goed (=zaken in te hoog tempo afwerken vergroot de kans op fouten)
Eén dialectgezegde bevat `de ka`
- ge zie purper en bla van de ka (=je ziet blauw van de kou) (Wichels)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
