13 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `wagen`
- de lens is uit de wagen (=de zaak is vastgelopen)
- een krakende wagen (=een onzekere zaak - iemand met een zwakke gezondheid)
- een kruiwagen hebben (=geholpen worden)
- een mooi span voor een bokkenwagen (=een zonderling koppel)
- een rad uit de wagen. (=een flinke tegenvaller)
- een sprong in het diepe wagen (=een risico nemen en iets nieuws proberen.)
- het paard achter de wagen spannen (=iets nutteloos doen of verkeerd aanpakken)
- het slechtste wiel van de wagen kraakt meest. (=de minst competente persoon is vaak ook de luidste)
- het vijfde rad/wiel aan de wagen (=totaal overbodig, ongewenst)
- je in het hol van de leeuw wagen (=een groot risico nemen , rechtstreeks bij de vijand te rade gaan)
- je op glad ijs wagen/begeven (=ergens over gaan praten waar die weinig van af weet)
- krakende wagens lopen/rijden het langst (=nieuw hoeft niet altijd beter te zijn / mensen die vaak ziek zijn worden vaak toch heel oud)
- met de benenwagen (=te voet)
3 betekenissen bevatten `wagen`
- er een gooi naar doen (=een kans wagen of iets proberen te raden)
- het wordt buigen of barsten (=het ergens op wagen)
- met de witte perdekies naar Velzeke rijden (=krankzinnig worden. In Velzeke bevindt zich een sanatorium; de `witte perdekies` (witte paardjes) verwijzen naar een ziekenwagen, waarmee de geestesgestoorde afgevoerd wordt. Uitdrukking uit het zuiden van Oost-Vlaanderen)
27 dialectgezegden bevatten `wagen`
- 't es gènk (=het spel zit op de wagen) (Brakels)
- ' t spélkë zit op dë wôagël (=het spel zit op de wagen) (Millers)
- d'er mee euj klakke noa sloan (=een gok wagen) (Zwevegems)
- Das nen krellenbak (=Versleten wagen) (Schels)
- De blauwe wagen mot ff voor komen voor je. (=Je moet worden opgenomen in een gekkenhuis) (Utrechts)
- dieje geft nogal van parrette (=hij gaat veel te snel met de wagen) (Geels)
- E eit do een pataat (of een kartesj ) gezetj (=Hij heeft met zijn wagen een ongeval gehad) (Liedekerks)
- ët spiël aon de gank zètte (=het spel zit op de wagen) (Munsterbilzen - Minsters)
- ie zit versteld (=hij heeft zich met de wagen vastgereden) (Waregems)
- Ik ga niet op skobberdebonk mee (=Ik ga niet mee als het vijfde wiel aan de wagen) (Texels)
- In 't vloms, menier. 'k zaan garreveid, 'k hem gefreineid, 'k hem gederappeid en 'k zaan op daan andere otto gevlauge (=In het Nederlands, mijnheer. Ik ben aangekomen, heb geremd, ben beginnen slippen en heb die wagen geraakt.) (Brussels)
- je lopt erbie voî spek en boînn (=hij loopt er bij als het vijfde wiel aan een wagen) (Kortemarks)
- lewie hed een ferrem vetuur gekocht (=louis heeft een mooie wagen gekocht) (Diesters)
- menen auto ès stik noë de kloete (=mijn wagen is total loss) (Munsterbilzen - Minsters)
- nau kraajgste de poepe ont daase (=nu zit het spel op de wagen) (Munsterbilzen - Minsters)
- over één nacht ies goan (=iets er zonder nadenken op wagen) (Westerkwartiers)
- pèèrd èn kèèr (=paard en wagen) (Tilburgs)
- ter vër spek en baune bijzitte (=het vijfde wiel aan de wagen zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- ter vür spek en baune bijloope (=het vijfde wiel aan de wagen zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- tes koekenbak (=het spel zit op de wagen) (tervurens)
- tzit ter bovenorms op (=het spel zit aan de wagen) (Brakels)
- vragen es vrij en ' t refuseeren stoat er bij (=uw kans wagen bij een meisje) (Gents)
- Vrouldje-emancipatie hiltj op es ze mètte wage in pan valle! (=Vrouwen-emancipatie houdt op wanneer ze met de wagen in panne vallen!) (Kinroois)
- vür spek en baune ston (=het vijfde wiel aan de wagen zijn) (Munsterbilzen - Minsters)
- Waaj ' n kae èn ' n haog (=Als het vijfde wiel aan de wagen) (Bilzers)
- Wijgewaard (=wagen wijd) (Nijmeegs)
- ze nekk' uutsttekn (=zich wagen) (Veurns)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
