43 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `van hé`
- aan de rand van het graf staan (=bijna dood zijn)
- aan de rand van het ravijn bloeien de mooiste bloemen (=de beste resultaten dragen tegelijkertijd de grootste risico`s)
- aan gene zijde van het graf (=na de dood)
- bulken van het geld (=geld in overvloed hebben)
- dat is het begin van het einde (=dat is het begin van iets dat uiteindelijk verkeerd zal aflopen)
- de aard van het beestje (=het karakter van iemand)
- de kaart van het land kennen (=de omstandigheden kennen)
- de kaas niet van het brood laten eten (=de voordelen niet zomaar laten afpakken)
- de mei van het leven (=de bloeitijd van het leven)
- door de mazen van het net glippen/kruipen (=op het nippertje ontsnappen)
- een pak van het hart (=een grote opluchting)
- een ridder van het lui paard zijn (=steeds smoesjes verzinnen en de schuld buiten jezelf leggen)
- een stuip krijgen van het lachen (=schaterlachen)
- er de balen van hebben (=iets niet meer leuk vinden en willen dat het stopt)
- er de mond vol van hebben (=praten over de zaken die iemand bezighouden)
- er een handje van hebben (=hinderlijke gewoonte, als iemand de kans ergens toe ziet die ook nemen, een ander het werk laten doen)
- er een muisje van hebben horen piepen (=er iets van gehoord hebben)
- er geen kaas van hebben gegeten (=er geen verstand van hebben)
- er geen spaan van heel laten (=iets compleet vernielen)
- er slag van hebben (=iets handig kunnen doen)
- er verstand van hebben als een kraai van een zaterdag (=er geen verstand van hebben)
- het einde van het liedje (=het einde van iets goeds)
- het is niet om de knikkers maar om het recht van het spel (=het is niet voor persoonlijk voordeel, maar omwille van de rechtvaardigheid)
- het kaf van het koren scheiden (=het waardevolle van het waardeloze scheiden)
- iemand de kroon van het hoofd nemen (=iemand te schande maken)
- iemand de oren van het hoofd eten (=bij iemand erg veel eten)
- iemand de oren van het hoofd eten. (=zeer veel eten.)
- iemand het hemd van het lijf vragen (=erg nieuwsgierig zijn en alles van iemand proberen te vragen)
- iemand van het hoofd tot de voeten meten (=iemand heel nauwkeurig onderzoeken)
- iemand van het kastje naar de muur sturen (=iemand voor niets heen en weer laten lopen)
- in een geur van heiligheid (=uiterst godvruchtig)
- je bekomst ergens van hebben (=ergens genoeg van hebben)
- je van het lijf houden (=van je afhouden, niet aanvaarden)
- luisteren naar groeien van het gras (=erg lui zijn)
- met de klompen van het ijs blijven (=zich met iets niet inlaten)
- niet van het ene brood tot het andere weten te geraken (=niet rond kunnen komen)
- om de kracht van het anker te voelen moet men de storm trotseren (=pas als men iets ernstig meemaakt, weet men op wie men kan vertrouwen)
- omwille van het smeer likt de kat de kandeleer (=omwille van het loon doet men een werk)
- tussen de mazen (van het net) vissen (=creatief te werk gaan)
- van heinde en verre (=van alle kanten, vanuit alle landen)
- van het padje af zijn (=in de war zijn, malende / prettig gestoord zijn)
- van hetzelfde laken een pak (=dezelfde soort aanpak of respons)
- zich de kaas niet van het brood laten eten (=opkomen voor iets)
58 betekenissen bevatten `van hé`
- wat de heren wijzen moeten de gekken prijzen (=aan beslissingen van het hoger gezag moet men zich onderwerpen)
- een oude rot in het vak (zijn) (=alles van het vak afweten en alles weten hoe te doen)
- genoeg voor een heel weeshuis. (=als je ergens heel veel van hebt)
- grijze haren zijn kerkhofsbloemen (=als je grijze haren krijgt, ben je niet zo ver van het kerkhof)
- om kaneelwater lopen (=beuzelwerk doen - van het kastje naar de muur gestuurd worden)
- de kurk waarop de zaak drijft (=de basis (steun) van het geheel)
- de mei van het leven (=de bloeitijd van het leven)
- de draad kwijt zijn (=de loop van het verhaal niet meer kunnen volgen)
- op de pianist schieten (=de onschuldige (de brenger van het nieuws) straffen)
- de leer veroordelen maar de leraar sparen (=de wortel van het probleem niet aanpakken)
- het klopt als een bus (=deze uitdrukking is een contaminatie van het sluit als een bus met: het klopt als een zwerende vinger)
- is de paus katholiek? (=een antwoord op een vraag waarvan het antwoord overduidelijk `Ja` is)
- de knoop doorhakken (=een beslissing forceren. (Afgeleid van het verhaal van de Gordiaanse knoop))
- het is kruis of munt, zei de non en ze trouwde de bankier (=een keuze voor het materiële kan ten koste gaan van het spirituele)
- een tipje van de sluier oplichten (=een klein stukje van het onbekende onthullen)
- het tij keren (=een ontwikkeling stoppen. Bijvoorbeeld ten aanzien van het toenemen van zinloos geweld. Zie getij)
- iets op een procrustesbed leggen (=een regeling zo toepassen dat hij er voordeel van heeft)
- er geen kaas van hebben gegeten (=er geen verstand van hebben)
- er verstand van hebben als een kraai van een zaterdag (=er geen verstand van hebben)
- er zijn buik van vol hebben (=er genoeg van hebben)
- er geen tittel of jota van afweten (=er helemaal geen kennis van hebben)
- van iets zoveel verstand hebben als een koe van saffraan eten (=ergens geen verstand van hebben)
- het de keel uithangen (=ergens genoeg van hebben)
- je bekomst ergens van hebben (=ergens genoeg van hebben)
- van Teeuwes nog Meeuwes weten (=ergens van helemaal geen verstand hebben)
- verstand hebben van gekookt eten. (=ergens verstand van hebben.)
- je koetjes op het droge hebben (=genoeg (geld) hebben voor de rest van het leven)
- het zat zijn (=genoeg ergens van hebben en er geen zin meer in hebben)
- de schapen van de bokken scheiden (=het goede van het slechte scheiden)
- het is maar hoe de kaarten vallen (=het hangt van het lot af)
- niemand genoemd, niemand gelasterd. (=het vermijden van het noemen van namen voorkomt onnodige ruzie)
- het kaf van het koren scheiden (=het waardevolle van het waardeloze scheiden)
- je een ongeluk lachen (=hetzelfde als `In een deuk liggen`, niet meer bijkomen van het lachen)
- ieder vist op zijn getij (=iedereen maakt gebruik van het geschikte ogenblik)
- een pater goedleven (=iemand die van het leven geniet)
- het in zijn broek doen (=in de broek plassen van schrik of van het lachen)
- in zijn vuistje lachen (=in jezelf ergens plezier hebben / Op ietwat stiekeme wijze ergens voordeel van hebben)
- de balans opmaken (=kijken hoe iets verlopen is; nagaan of je ergens voordeel of nadeel van hebt gehad)
- voor de draad ermee (=kom tot de kern van het verhaal.)
- omwille van het smeer likt de kat de kandeleer (=omwille van het loon doet men een werk)
- hou ouder, hoe gekker. (=ouderen maken zich minder druk om wat anderen van hen denken)
- tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren (=praktische belemmeringen weerhouden ons van het realiseren van onze plannen.)
- vissen met de handen vangen (=profiteren van het werk van anderen)
- het op iemand gemunt hebben (=steeds dezelfde persoon die ergens last van heeft)
- van a tot z (=van het begin tot het einde /met alles erop en eraan)
- bokkensprongen maken (=van het een op het ander springen - zotte sprongen maken)
- het is hollen of stilstaan (=van het ene uiterste in het andere belanden)
- hollen of stilstaan (=van het ene uiterste in het andere vallen)
- van stuurboord naar bakboord zenden (=van het kastje naar de muur sturen)
- de oudste moet de wijste zijn (=van het oudste kind wordt het meeste verwacht)
Eén dialectgezegde bevat `van hé`
- Daor krijk tschijt van he (=Daar kan ik echt niet tegen!) (Grobbendonks)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
