9 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `span`
- de boog kan niet altijd gespannen zijn (=men moet zich soms ook kunnen ontspannen)
- de kroon spannen (=het hoogtepunt vormen)
- de ossen achter de ploeg spannen (=de zaak verkeerd aanpakken)
- de vierschaar spannen. (=een rechtzitting houden. (vierschaar = middeleeuws gerechtelijk bestuur))
- een mooi span voor een bokkenwagen (=een zonderling koppel)
- het paard achter de wagen spannen (=iets nutteloos doen of verkeerd aanpakken)
- in het gareel spannen (=aan het werk zetten)
- je moet de snaren niet te sterk spannen (=je moet niet al te streng zijn, niet al te veel eisen)
- op gespannen voet (zijn) (=moeilijk met elkaar omgaan, ruzie)
23 betekenissen bevatten `span`
- op je zenuwen leven (=bijna overspannen geraken)
- de druk is van ketel (=de grootste spanning is voorbij)
- denken met kousen en schoenen in de hemel te komen (=denken dat men zich niet moet inspannen)
- iets in één adem uitlezen (=een boek waaraan je begonnen bent heel snel uitlezen, omdat je het zo spannend vindt)
- de bom is gebarsten (=een langdurige spanning of conflict is tot een uitbarsting gekomen)
- het vuur uit de sloffen lopen (=een uiterste inspanning leveren door hard te lopen)
- voor de kat zijn viool iets hebben gedaan (=een zinloze inspanning hebben geleverd)
- een tandje bijzetten (=extra inspanning leveren. (de gashendel een tand verschuiven))
- beter hard geblazen dan de mond gebrand (=het is beter dat men zich inspant dan dat er door slordigheid of luiheid iets fout gaat)
- een mens is geen aardappel (=iedereen heeft zo nu en dan behoefte aan ontspanning)
- aan het vinkentouw zitten (=in spanning iets afwachten en graag door willen)
- aan een dood paard trekken. (=je inspannen voor iets, dat tot mislukken gedoemd is)
- het hoofd koel houden (=kalm blijven, zich niet door de spanning laten meeslepen)
- de boog kan niet altijd gespannen zijn (=men moet zich soms ook kunnen ontspannen)
- een boer met kiespijn lacht niet (=mensen met pijn kunnen moeilijker ontspannen)
- zonder strijd, geen overwinning (=na grote inspanning wordt succes pas bereikt)
- op hete/gloeiende kolen zitten (=ongeduldig wachten / veel haast of spanning hebben)
- op je gemak zijn (=ontspannen zijn)
- gaar zijn (=uitgeput zijn, met name na geestelijke inspanning, bijvoorbeeld een hele dag vergaderen)
- de kont tegen de krib gooien (=weerspannig zijn)
- een zweetje op iets halen (=zich ergens fel voor inspannen)
- alles op alles zetten (=zich tot het uiterste inspannen om iets te bereiken)
- de schouders eronder zetten (=zich voor iets inspannen)
8 dialectgezegden bevatten `span`
- Doet ies een efforken (=span je eens wat in) (Hams)
- moak es 'n vuust!! (=span je eens extra in!!) (Westerkwartiers)
- span die keumes (=kijk eens hoe hij er uit ziet! (gezicht) ) (Deventers)
- span herres (= bargoens) (=kijk daar) (Venloos)
- span herres! (=kijk!) (venloos)
- span is (=Kijk dan) (Deventers)
- trek mo je brettils up (=span je maar in) (Brugs)
- zijn gat span gelijk een êj (=hij is bang) (Kaprijks)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
