3 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `men het`
- als de boter duur wordt, leert men het brood droog eten. (=als het niet anders kan, is men ook met minder tevreden.)
- door de bomen het bos niet meer zien (=door alle details het overzicht verliezen)
- kijken of men het in Keulen hoort donderen (=heel erg verbaasd kijken)
13 betekenissen bevatten `men het`
- de kap maakt de monnik niet (=aan het uiterlijke kan men het innerlijke niet beoordelen)
- wat men afdingt is het eerst betaald (=als men het goedkoop krijgt, is het vlugger betaald)
- beter onbegonnen dan ongeeindigd (=beter niet beginnen als men het niet kan afwerken)
- achter de schermen (=daar waar men het niet ziet)
- de nekslag geven (=door iets wordt de situatie een te groot probleem waardoor men het niet meer aan kan)
- ondervinding is de beste leermeester (=door iets zelf mee te maken of te oefenen leert men het snelst)
- het takje buigen als het nog jong is (=goede gewoonten leert men het beste op jonge leeftijd aan)
- iets niet met zijn geweten overeen kunnen brengen (=iets niet kunnen doen omdat men het niet goed vindt)
- willen vliegen eer men vleugels heeft (=iets willen doen nog voor men het geleerd heeft)
- de ogen zijn de spiegels der ziel (=in de ogen van een persoon herkent men het karakter)
- ongegund brood wordt veel gegeten. (=vaak kan men het niet verdragen dat het een ander beter gaat.)
- de druiven hangen te hoog (=van iets dat men niet krijgen kan, zeggen dat men het niet wil)
- de druiven zijn zuur (zei de vos maar hij kon er niet bij) (=van iets dat men niet krijgen kan, zeggen dat men het niet wil)
14 dialectgezegden bevatten `men het`
- 't is niet soa't 't lykt of skynt, maar soa't min 't sels befynt (=Het is niet zoals het lijkt of schijnt, maar zoals men het zelf ondervindt) (Bildts)
- as 't kaalf verdronk'n is dempt men de put (=er moet eerst een ongeluk gebeuren eer men het euvel verhelpt) (Westerkwartiers)
- as 't tij verlopt, moet men de boak'ns verploats'n (=als iets anders gaat lopen, moet men het ook anders aanpakken) (Westerkwartiers)
- da's 'n löt uut de lödderij (=daarmee heeft men het zeer goed getroffen) (Westerkwartiers)
- ge komt gij van Koanegem zekre (=iets niet weten of doen alsof men het niet weet) (Aalters)
- Gennen alden aap gezichte liere snieje (=Van een oud persoon kan men het karakter moeilijk veranderen) (Venloos)
- haardlopers en zaachtlopers komm'm beid'nt weer thuus (=hoe men het ook doet, het komt altijd klaar) (Westerkwartiers)
- men het klopt lek nen doewe vougel ze gat (=Hartkloppingen hebben) (Kotnakes)
- men het niet alles veur 't zegg'n (=men kan niet alles zelf beslissen) (Westerkwartiers)
- men moet roei'n met de riem'n die men het (=men moet naar vermogen werken) (Westerkwartiers)
- op eine auwe fits mòste 't liërre (=Van de ouderen moet men het leren) (Steins)
- van niet geboren (o van pot) (=doen alsof men het niet weet) (Veurns)
- vel: In zij' (eel) vel as 'n (se) ni gestrûpt es (=Antwoord op de vraag: `Waar is hij / zij ` als men het niet weet) (Lebbeeks)
- veul hand'n moak'n licht waark (=als men het samen aanpakt, gaat het gemakkelijker) (Westerkwartiers)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
