28 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `iets in`
- er mankeert iets in zijn bovenkamer (=hij is niet goed bij zijn verstand)
- iemand iets in de maag splitsen/stoppen (=iemand met iets opzadelen)
- iemand iets in de mond geven (=iemand de mening van een ander laten geven in plaats van de eigen mening)
- iemand iets in de schoenen schuiven (=iemand aanwijzen als de schuldige of als de verantwoordelijke voor een mislukking)
- iemand iets in het oor bijten (=iemand iets op bitsige wijze influisteren)
- iemand iets in het oor fluisteren (=iemand iets zachtjes zeggen, heimelijk laten weten)
- iets in de doofpot stoppen (=ergens totaal niet meer over praten, verzwijgen)
- iets in de gaten krijgen (=iets ontdekken, iets zien)
- iets in de groep gooien (=iets in een groep bespreken)
- iets in de melk te brokken hebben (=invloed hebben)
- iets in de pan hakken (=volledig verslaan)
- iets in de schoot geworpen krijgen (=iets verkrijgen zonder al te veel moeite er voor te doen)
- iets in de verf zetten (=beklemtonen, accentueren)
- iets in de vingers hebben (=ergens ervaring en deskundigheid over hebben opgebouwd, waardoor men met grote kwaliteit en zonder fouten te maken, zich hiermee bezig kan houden)
- iets in de wacht slepen (=op oneerlijke manier verkrijgen, iets in bezit krijgen voor weinig geld)
- iets in de wieg smoren (=iets van bij het begin vernietigen)
- iets in de wind slaan (=naar een advies niet naar luisteren)
- iets in één adem uitlezen (=een boek waaraan je begonnen bent heel snel uitlezen, omdat je het zo spannend vindt)
- iets in geuren en kleuren vertellen (=iets zeer uitvoerig en gedetailleerd vertellen)
- iets in goede banen leiden (=ervoor zorgen dat iets goed verloopt)
- iets in het getouw zetten (=iets voorbereiden)
- iets in het oor knopen (=iets goed onthouden)
- iets in het vet hebben (=nog iets voor iemand tegoed hebben)
- iets in je vaandel schrijven. (=een principe waar je je per se aan vast wilt houden)
- iets in petto houden (=een mededeling voor later bewaren)
- iets in zijn holle kies kunnen stoppen (=gezegd van eten : het is de moeite niet, het is te weinig)
- iets in zijn schild voeren (=iets van plan zijn, een geheim hebben, stilzwijgend een plan uitvoeren)
- niets in de melk te brokken hebben (=niets te zeggen hebben)
14 betekenissen bevatten `iets in`
- wat het huis verliest, brengt het weer terug (=als men iets in huis zoek maakt, komt het meestal vanzelf weer tevoorschijn)
- er oren naar hebben (=er wel iets in zien)
- een vinger in de pap hebben (=ergens iets in te zeggen hebben, invloed hebben)
- gekke Henkie (=iemand die niets in de gaten heeft (bv. `Je denkt toch niet dat ik gekke Henkie ben ?`))
- iemand geen vingerbreed in de weg leggen (=iemand niets in de weg leggen , absoluut niet hinderen)
- de rode haan laten kraaien (=iets in brand steken)
- er lucht van krijgen (=iets in de gaten krijgen)
- iets in de groep gooien (=iets in een groep bespreken)
- een nul in het cijfer zijn (=niets in te brengen hebben)
- iets in de wacht slepen (=op oneerlijke manier verkrijgen, iets in bezit krijgen voor weinig geld)
- een lange neus maken (=tong uitsteken, iemand iets inpeperen (Jaloers maken))
- doe wel en zie niet om. (=toon vriendelijkheid of behulpzaamheid zonder iets in ruil te verwachten)
- weten waar Abraham de mosterd haalt (=weten hoe iets in zijn werk gaat; dingen goed snappen)
- de schouders eronder zetten (=zich voor iets inspannen)
31 dialectgezegden bevatten `iets in`
- 'n oogje ien 't zeil holl'n (=iets in de gaten houden) (Westerkwartiers)
- 't is iets in zijn kele geschodn (=iemand die zich verslikt) (Kaprijks)
- 't zit 'n vijze loos (=er mankeert iets in het hoofd) (Waregems)
- at ze stilvilt ès ze zik (=vrouwen kauwen voortdurend zonder iets in hun mond te hebben) (Munsterbilzen - Minsters)
- de benen van onder zè gat lopen (=er vaart achter zetten om iets in orde te kijgen) (Sint-Niklaas)
- dè's 'n kwoi stuk in 'n goei boks (=Dat is een fout iets in een goed geheel.) (Cuijks)
- der zit iets in mijnen neuze (=er zit me iets dwars) (Aspers)
- der zit iets in zèen'n neus, d'r zit een scheet verkiërd (=er zit hem iets dwars) (Wichels)
- één wat ien 't oor biet'n (=iemand proberen iets in te prenten) (Westerkwartiers)
- em an z'n ooëre trekk'n veur... (=hem iets in het oor bijten) (Waregems)
- eng grumel in de truit (=iets in de keel) (Bocholtz)
- fokkedeere (=iets in elkaar knutselen) (Zolders)
- gat: Iet achter 't gat doen (=iets in het geniep doen) (Lebbeeks)
- hij het ok 'n stem ien 't kapittel (=hij heeft ook wel iets in te brengen) (Westerkwartiers)
- iemand iets in 'd oren bloazen (=influisteren) (Sint-Niklaas)
- iemëd èn zene poër zeeke (=iemand iets in de weg leggen) (Munsterbilzen - Minsters)
- iets gwasloagen (=iets in het oog houden) (Sint-Niklaas)
- iets in de mot hehn (=iets doorhebben) (Lovendegems)
- iets in de smiezen houwen (=iets in de gaten houden) (Rotterdams)
- iets in zèn steir ein ('t in zèn steir ein) (=iets van zin zijn (niet willen toegeven) (Sint-Niklaas)
- iets in zènne kop steken, manzjunnie ein (=zich iets inbeelden) (Sint-Niklaas)
- iets int vuil schrèven (=iets in het klad schrijven) (Sint-Niklaas)
- iets onderdums (al kaks) doen; 't in in de maa ein (=iets in het geniep doen) (Sint-Niklaas)
- iets talvendeur doen (=iets in twee gelijke stukken uiteendoen (breken) ; iets in twee stukken snijden) (Sint-Niklaas)
- ijee un panneke vet opstaon (=hij voert iets in zijn schild) (Oudenbosch)
- In duuk doen (=iets in het verborgene doen) (Poperings)
- mee iets in oewe kop zitten (=ergens over piekeren) (Brabants)
- Over iets in de waste zitte (Tholen ) (=Ergens over tobben) (Zeeuws)
- wat ien 'n deuske stopp'n (=iets in een doosje doen.) (Westerkwartiers)
- wat ien " n deuske stopp' n (=iets in een doosje doen.) (Westerkwartiers)
- wien zijn iuëft goat-er tan zieëre doen (=iets in de onzekere verre toekomst) (Kaprijks)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
