30 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `doet`
- aanzien doet gedenken (=wat men met eigen ogen gezien heeft, is gemakkelijker te onthouden)
- april doet wat hij wil (=april geeft onvoorspelbaar weer)
- dát doet de deur dicht (=dat wordt niet geaccepteerd)
- dat is de druppel die de emmer doet overlopen (=dat is maar een kleine ergernis, maar samen met wat er al gebeurd is, wordt het niet meer geaccepteerd)
- de morgen doet het werk. (=`s morgens ben je het productiefst)
- de mossel doet de vis afslaan. (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
- de spiering doet de kabeljauw afslaan (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
- die wel doet, wel ontmoet. (=wie anderen goed behandelt, kan zelf goede behandeling verwachten.)
- een klein lek doet een groot schip zinken (=een geringe onachtzaamheid kan tot grote schade leiden)
- gaan doet komen (=als je ergens moeite voor doet komen dingen ook jouw kant op)
- geliefdes kijven doet liefde bedrijven. (=na een ruzie tussen geliefden volgt liefde)
- gissen doet missen (=als je niet zeker bent van je zaak maar gokt, gaat het meestal fout)
- goed voorbeeld doet goed volgen (=als je zelf op de goede manier handelt, nemen anderen dat vanzelf over)
- goed voordoen doet verkopen. (=presentatie is belangrijk als je iets wil verkopen)
- goed voorgaan doet goed volgen (=als je zelf op de goede manier handelt, nemen anderen dat vanzelf over)
- hoop doet leven (=als je kan hopen op betere tijden, dan krijg je toch weer levenslust / zo lang je nog hoop hebt zijn er ook nog mogelijkheden)
- je doet de boter in de pan, maar bakt er niks van (=denken dat je iets begrijpt, terwijl je dat niet doet)
- kwaad gezelschap doet dolen. (=vermijdt omgang met mensen die een negatieve invloed op je leven kunnen hebben)
- laat je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet (=als je een ander geld geeft kun je dat beter stilhouden want anderen hoeven het niet te weten)
- nood doet zelfs oude vrouwen rennen (=een onverwachte situatie kan verrassende kwaliteiten naar boven brengen (vergelijkbaar met `angst geeft vleugels`))
- snoeien doet bloeien. (=tijdelijke opofferingen zijn nodig om op de lange termijn te kunnen gedijen en bloeien)
- te veel vuur in een stoof doet ze branden (=te veel is schadelijk)
- veel beloven en weinig geven, doet de gek in vreugde leven (=veel mensen zijn al blij met een belofte en geloven alles)
- verandering van spijs doet eten (=eens iets anders te doen doet de mens goed)
- verandering van weide doet de koeien goed. (=afwisseling en verandering positieve effecten kunnen hebben)
- wie goed doet, goed ontmoet (=wie goede dingen doet voor andere mensen kan soms ook goede dingen terug verwachten)
- wie kwaad doet, kwaad ontmoet. (=je zult gestraft worden voor slechte daden)
- wortelen doet `t gat bortelen. (=het eten van wortelen bevordert de stoelgang.)
- zeggen wat je doet en doen wat je zegt (=proactief communiceren en je houden aan toezeggingen)
- zien eten doet eten. (=iemand zien eten bevordert de eigen eetlust.)
61 betekenissen bevatten `doet`
- op de vingers kijken (=(Op een vervelende manier) scherp toezien hoe iemand iets doet, zodat elke fout direct opgemerkt wordt)
- als de herder dwaalt dolen de schapen (=als de leider het verkeerd doet weten de mensen die hem volgen niet wat ze doen moeten)
- allemans werk is niemands werk. (=als iedereen verantwoordelijk is, doet niemand het daadwerkelijk.)
- gaan doet komen (=als je ergens moeite voor doet komen dingen ook jouw kant op)
- elke dag een draadje is een hemdsmouw in een jaar (=als je iedere dag een beetje doet komt het karwei uiteindelijk klaar)
- ongevraagd, ongeweigerd (=als je iets doet waarvoor geen toestemming is gevraagd kan het achteraf niet meer geweigerd worden omdat het al gebeurd is)
- wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten (=als je iets doms doet, moet je de gevolgen dragen (liefst zonder klagen))
- van uitstel komt afstel (=als je iets niet meteen doet, loop je het risico dat het nooit meer gebeurt)
- alle havens schutten wind (=als je meedoet deel je mee in de winsten)
- een geplaveide weg is des duivels oorkussen (=als je niets doet en lui bent, doe je ook niks goeds / mensen die zich vervelen omdat ze niets te doen hebben, kunnen tot de slechts dingen komen daardoor)
- handen in de schoot geeft geen brood. (=als je niets doet verdien je ook niets)
- wie gekheid zaait zal dwaasheid oogsten. (=als je ongebruikelijke dingen doet krijg je ook ongebruikelijke resultaten)
- de liefde kan niet van één kant komen (=als je samen iets doet zal ieder moeten bijdragen)
- eer is teer (=beledigd worden doet pijn)
- dat geeft de burger moed (=dat doet goed)
- na mij de zondvloed (=dat is een probleem dat zich pas voordoet als ik er niet meer ben - het zal mijn tijd wel duren)
- dat staat niet in zijn woordenboek (=dat kent hij niet, daar doet hij niet aan mee, heeft hij nog nooit van gehoord)
- het bloed spreekt (=de familieband doet zich opmerken)
- je doet de boter in de pan, maar bakt er niks van (=denken dat je iets begrijpt, terwijl je dat niet doet)
- met de wolven (in het bos) huilen (=doen wat de meerderheid doet)
- een wolf in de schaapskooi. (=een gevaarlijk iemand die zich als onschuldig voordoet)
- een wolf in schaapskleren (=een gevaarlijk iemand die zich als onschuldig voordoet)
- de bui zien hangen (=een ongunstige situatie aanvoelen voordat deze zich daadwerkelijk voordoet)
- ergens geen kwaad kunnen doen. (=een zeer positieve reputatie hebben ongeacht wat je doet)
- verandering van spijs doet eten (=eens iets anders te doen doet de mens goed)
- niet over een nacht ijs gaan (=eerst nadenken voor men iets doet - geen risico`s nemen)
- een zondagssteek houdt geen week (=er rust geen zegen op het werk wat iemand op zondag doet)
- dood gaan we allemaal. (=gezegd als je iets ongezonds doet)
- heb het hart eens (=heb de moed om dat te doen. (Eigenlijk: als je dat doet, zal ik je ongenadig straffen))
- iemand uit de tent lokken (=het voor elkaar krijgen dat iemand ergens een uitspraak over doet)
- alle molens vangen wind. (=iedereen die meedoet zal een deel van de opbrengst opeisen)
- een slak komt er net zo goed als een kikker. (=iedereen doet dingen in zijn eigen tempo)
- het hek is van de dam (=iedereen doet maar wat die wil zonder grenzen)
- een profeet die brood eet (=iemand die waardeloze voorspellingen doet)
- een held op sokken (=iemand die zich dapper voordoet, maar in werkelijkheid niets durft. Een bangerik)
- je meester gevonden hebben (=iemand gevonden hebben die beter is, het beter doet)
- een kolfje naar zijn hand (=iets dat hij erg graag doet)
- in de running (=in competitie - doet nog mee)
- een kat in het donker/nauw maakt rare sprongen (=in een benarde situatie doet men vreemde dingen)
- het is een slechte muis die maar een hol heeft (=je doet er best aan een alternatieve oplossing achter de hand te hebben)
- je kunt van mij de pot op (=je doet maar waar je zin in hebt)
- hooi als de zon schijnt (=je moet de gelegenheid gebruiken als die zich voordoet)
- elk schot is geen eendvogel (=niet iedere poging of alles wat je doet is succesvol)
- het is niet iedereen gegeven ajuin met droge ogen te schillen (=niet iedereen doet het onaangename met de glimlach)
- door een eiken plank kunnen zien als er een gat in zit (=niet zo bijzonder zijn als je je voordoet)
- omwille van het smeer likt de kat de kandeleer (=omwille van het loon doet men een werk)
- oude bomen moet men niet verplanten (=oude mensen doet men liever niet verhuizen)
- iemand op de vingers kijken (=steeds kijken wat iemand doet, en of die het goed doet)
- de spiering doet de kabeljauw afslaan (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
- de mossel doet de vis afslaan. (=veel slechte waar op de markt doet de prijzen van de goede waar dalen)
50 dialectgezegden bevatten `doet`
- 'k en der dere van (e van pet, e van put) (=het doet me leed) (Veurns)
- 'n drupke eulie dut wonder'n (=een druppel olie doet heel veel) (Westerkwartiers)
- 'n zweeloeër (=iemand die net doet of ie niet gehoord heeft wat er is gezegd) (Weerts)
- 't beste moar hoop'm, 't slimste komt gauw genog (=hoop doet leven) (Westerkwartiers)
- 't bijt in zijn billen (=het doet hem zin krijgen) (Gents)
- 't dèèrt mij (=het doet me leed) (Waregems)
- 't doe zierre (=Het doet pijn) (Hansbeeks)
- 't doet [toet], toet-toet (=toch wel) (Tiegems)
- 't doet dr'omme, 't moe dr'omme doen (=het lot speelt hier) (Waregems)
- 't es oa verloren gezaed (=je doet niet wat ik zeg) (Wichels)
- 't is ne sjoefeljeir (=iemand die niets anders doet dan iets kopen en het terug verkopen) (Sint-Niklaas)
- 't Is toch niks genodderd (=Het doet er niet meer toe) (Bevers)
- 't is verschietelik (=het doet schrikken) (Veurns)
- 't piekt een bitsjen (=het doet een beetje pijn) (Sint-Niklaas)
- 't un doet (=toch niet) (Ouwegems)
- 't zwore wark mu-j peerd loatn doe en veur 't lichte mu-j oe waren. (=oppassen dat je niet te veel doet) (Vechtdals)
- a doet er om (=hij doet het met opzet) (Meers)
- a doetj zèn devuëren (=hij doet zijn best) (Meers)
- a geboert ém va krommenoeës (=hij doet alsof hij er niets van af weet) (Meers)
- â veejgter zên kloeitenoan (=hij doet geen moeite) (Antwerps)
- a'j ow van 't domme hold hoe'j ow ok niks te verantwoordn. (=als je niet te veel zegt / doet kan men je ook niet beschuldigen) (Vechtdals)
- Aa angt wee de kloon oët (=Hij doet weer gek) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- Aa doeta oep de wilden boef (=Hij doet dat zonder nadenken) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- aai geboart van krommen oas (=Hij doet alsof hij van niets weet) (turnhouts)
- ae geboard 'em va krommenoas (=hij doet of zijn neus bloedt) (Wichels)
- ae wil nie in 't garieël, ae wild'em nie voegen (=hij doet niet wat er van hem verlangt wordt) (Wichels)
- aggoeweige mar gin zeer doet (=bezeer jezelf niet) (Oudenbosch)
- aïs ni scheuteg (=dat doet hij niet graag) (Antwerps)
- Al skait ie op de rand vamme bord, as't 'r maar niet in komt (=wat hij doet interesseert me geen ene zak pis) (Westfries)
- al skait ie op de rand vamme bord, ast 'r maar niet inkomt (=wat hij doet dat skilt main gien iene zak pis) (Westfries)
- alle boatn (h) elpm, zei 't muuzetje, en 't piste in de zeeë (traditionele zei-spreuk, die gezegd wordt als iemand met goede bedoelingen iets doet waarvan men van tevoren weet dat het bitter weinig zal uithalen) (=alle baten helpen, zei 't muisje, en 't piste in de zee) (Klemskerks)
- alle vrijers benn'n riek (=een vrijer doet zich graag beter voor dan hij is) (Westerkwartiers)
- Amai da doe ziejer (=Oh. Dat doet pijn) (Herentals)
- aoj je gat verbrand moej up de blaozn zittn (=als je iets verkeerd doet moet je er de gevolgen van dragen) (Kortemarks)
- As je nu niet ophoudt , maak ik van je bril een racefietsch (=Hou op aub. (tegen iemand die vervelend doet en een bril draagt)) (Utrechts)
- as lëlek zin paajn doeg, dan wont haaj get aofgesnotterd (=lelijk zijn doet geen pijn) (Bilzers)
- as ter van zën lieëges moes geboste zien dan loep ter allang mèt zën derm èn zën haan rond (=hij doet niets dan liegen!) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste doeste waste kaste wa saste dan nog mehr (=als je je best doet wat zul je dan nog meer) (Winterswijks)
- aste ént bootsje zits, moeste métroeje (=je doet er beter aan door mee te werken) (Bilzers)
- aste get kwijt bès, wieëste pas woste nimei hëbs (=scheiden doet lijden) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste n poos alléén wûls gelotte wiëne, doet dan den aofwas! (=met de afwas sta je altijd alleen) (Bilzers)
- aste van zen liëges zos boste, loepste allang mèt zen derm èn zen haan (=je doet niets dan liegen) (Munsterbilzen - Minsters)
- attër kos, zoo tër zën eege jing nog verkoppe (=voor geld doet die alles !) (Munsterbilzen - Minsters)
- ba ge doet (=dat doe je wel) (Meers)
- bau ne wil és, ésne waeg (=een vrouw kan je moeiteloos zover krijgen, dat ze ook doet wat ze zelf allang wilde) (Bilzers)
- Beter rood haor op goeie grond, dan zwart op een ezelskont (=Het uiterlijk doet er niet toe) (Giethoorns)
- binst daj dat doet peel je gin eiers (=hou je maar bezig) (Veurns)
- bistsje (=zikte die zjiër doet) (Dendermonds)
- bitter'n auw perd kapot als un jong overstuur (=de oudere generatie doet het wel) (Schijndels)
- blijven ojeme en de wiës nog honned jaor aad (=hoop doet leven, en zolang er leven is is er hoop) (Bilzers)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
