296 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `zo`
- het is er zo veilig als vlees in een hondenkot (=het is er volkomen onveilig)
- het is gezond om in het vuur te pissen (=het is goed om hevigheid te kalmeren)
- het is niet overal zomer waar de zon schijnt. (=schijn bedriegt)
- het is zo lang als het breed is (=het blijft hetzelfde, hoe je het ook bekijkt)
- het is zondegeld (=het is jammer dat daar kosten voor gedaan zijn)
- het leven is geen zoete krentenbol (=het is niet altijd zo mooi, iedereen heeft wel eens tegenvallers)
- het liedje is uitgezongen (=het is afgelopen)
- het moet zo tussen neus en lippen gebeuren (=het moet bijna ongemerkt gebeuren)
- het zal zo`n vaart niet lopen (=het zal wel meevallen)
- het zo druk hebben als een klein baasje (=veel kleine karweitjes moeten doen)
- het zo zout nog niet gegeten hebben (=het zo slecht nog nooit meegemaakt hebben)
- het zonnetje in huis (=iemand die zorgt voor een goede, opgeruimde sfeer)
- het zout in de pap niet waard zijn (=niets presteren)
- het zout in de pap verdienen (=heel weinig verdienen)
- hij zoekt zijn paard en hij zit er op (=hij zoekt iets wat voor zijn neus is, wat iedereen ziet)
- honger maakt rauwe bonen zoet (=als men honger heeft, smaakt alles)
- hooi als de zon schijnt (=je moet de gelegenheid gebruiken als die zich voordoet)
- hooien als de zon schijnt (=van de gunstige gelegenheid gebruik maken)
- ieder bakt zijn koek zoals hij hem eten wil. (=iedereen behartigt zijn zaken, op een manier zoals hij dat zelf wil.)
- iemand in het zonnetje zetten (=iemand op positieve wijze aandacht geven, iemand eer bewijzen)
- iemand ongezouten de waarheid zeggen (=onverbloemd de waarheid zeggen, eerlijk zeggen waar het op staat)
- iets met een korreltje zout nemen (=iets niet helemaal voor waarheid aannemen)
- iets voor zoete koek aannemen (=iets geloven wat je hoort of ziet zonder kritisch te zijn.)
- iets voor zoete koek slikken (=iets zomaar geloven)
- iets zo beu zijn als koude pap (=iets grondig beu zijn)
- ik ga horizontaal (=ik ga slapen)
- ik vond het niet zo bie (=ik vond het niet zo geweldig)
- ik zoek het paard, maar ik zit erop. (=iets zoeken waar je heel dichtbij bent)
- in iemands kielzog varen (=het net zo doen als iemands voorganger)
- je het apezuur zoeken (=eindeloos zoeken)
- je kan geen omelet maken zonder eieren te breken (=soms moet men iets verliezen om een hoger doel te bereiken)
- je penaten opzoeken (=naar huis gaan)
- je zou er toveren leren (=het is er erg vervelend)
- kijken als een snoek op zolder (=zeer verbaasd zijn)
- kip zonder eieren (=politieman)
- kort en goed valt licht en zoet. (=pak dingen snel op en doe het goed)
- leven uit de korf zonder zorg (=onbekommerd leven)
- maak je bed zoals je wilt slapen (=iedereen is verantwoordelijk voor zijn eigen daden)
- maar zus of zo (=zo maar ongeveer, niet geweldig)
- meisjes die bloemen dragen, mag je kussen zonder te vragen (=een aanmoediging om meisjes met bloemen te kussen)
- men heeft het geluk zo vast als een handvol vliegen. (=geluk komt onverwachts en kan zo weer gaan)
- men zou hem een aalmoes geven (=hij ziet er armoedig uit)
- mensen vertellen veel op een zomerse dag. (=verhalen kloppen niet altijd)
- met alle zonden van Israël beladen worden (=voor alles de schuld krijgen)
- met de moedermelk ingezogen hebben (=van jongs af zo geleerd hebben)
- met de noorderzon vertrekken (=onaangekondigd vertrekken en niets meer van zich laten horen)
- met een lantaarn te zoeken (=heel zeldzaam , moeilijk te vinden)
- met zout komen als het ei op is (=te laat komen (met een oplossing))
- mezzo piano (=half zacht) (Latijn)
- mij een zorg (=wat kan mij het schelen!)
424 betekenissen bevatten `zo`
- er de angel uittrekken (=ervoor zorgen dat iets minder gevaarlijk wordt door het meest gevaarlijke deel onschadelijk te maken; iets minder pijnlijk maken)
- iets aan banden leggen (=ervoor zorgen dat iets zich niet verder kan uitbreiden)
- acte de présence geven (=ervoor zorgen dat je ergens aanwezig bent)
- een wig drijven tussen twee personen (=ervoor zorgen dat ze ruzie krijgen)
- je kan beter naar de bakker dan naar de apotheker gaan. (=eten is gezond, de apotheker bezoek je als je ziek bent.)
- dweilen met de kraan open (=geen kans op succes hebben, omdat men de symptomen bestrijdt zonder de oorzaak aan te pakken)
- bij de pakken neerzitten (=geen oplossing meer zoeken, niet meer verder doen)
- wie dan leeft die dan zorgt (=geen zorg om de toekomst van anderen)
- wie dan leeft, wie dan zorgt (=geen zorgen maken over de toekomst)
- eten uit de korf zonder zorg (=geen zorgen meer hebben over zijn levensonderhoud)
- leven als een oester (=geheel van de wereld afgezonderd leven)
- het geld groeit niet op de rug (=geld komt niet zomaar binnen, er moet hard voor gewerkt worden)
- geld over de balk gooien (of smijten) (=geld verspillen, zonder nadenken uitgeven)
- het geluk vliegt; wie het vangt die heeft het. (=geluk kan zo maar komen en zo weer gaan)
- men heeft het geluk zo vast als een handvol vliegen. (=geluk komt onverwachts en kan zo weer gaan)
- geen geluk zonder druk. (=gelukkig wordt je niet zonder er moeite voor te doen)
- dood gaan we allemaal. (=gezegd als je iets ongezonds doet)
- Hollands welvaren (=gezegd van een zeer gezond uitziend persoon)
- in de kleinste potjes zit de beste pommade/zalf (=gezegd van uitzonderlijk kleine personen)
- wat goed eet, schijt goed. (=gezond eten laat het lichaam goed functioneren.)
- in de knoei zitten (=grote moeilijkheden of zorgen hebben)
- haring in het land, dokter aan de kant (=haring eten is zeer gezond; haring is zelfs één van de beste vissen voor je gezondheid)
- heb je het ooit zo zout gegeten (=heb je het ooit zo straf meegemaakt)
- tranen met tuiten huilen/schreien (=heel erg huilen zonder dat het echt erg is)
- zo gezond als een vis (=heel gezond)
- steen en been vriezen. (=heel hard vriezen (alles wordt zo hard als steen en botten))
- op je dooie gemak (=heel rustig, zonder zich te haasten)
- geen vin verroeren (=heel stil zonder beweging zijn)
- er de hand voor in het vuur steken (=heel zeker weten dat iets zo is)
- zo zat als een deur (=helemaal bezopen zijn)
- het oude liedje (=het al zo vaak gebeurde of gezegde)
- de haring braadt hier niet (=het gaat niet zoals het zou moeten)
- bergafwaarts gaan (=het gaat steeds slechter, bijvoorbeeld met iemands gezondheid)
- een ketting is niet sterker dan de zwakste schakel (=het geheel is maar zo sterk als het zwakste onderdeel)
- een dronkemansgebed doen (=het geld natellen (als het zo goed als op is))
- het was uien (=het ging bijzonder slecht, het viel bijzonder tegen)
- het is geen aangenomen werk (=het hoeft niet noodzakelijk zo snel te gaan)
- laat maar zitten (=het is goed zo)
- zoals het klokje thuis tikt, tikt het nergens (=het is nergens zo goed als thuis)
- eigen haard is goud waard (=het is nergens zo mooi als thuis / men hecht veel waarde aan het eigen bezit)
- het leven is geen zoete krentenbol (=het is niet altijd zo mooi, iedereen heeft wel eens tegenvallers)
- het leven gaat niet altijd over rozen (=het is niet altijd zo mooi, iedereen heeft wel eens tegenvallers)
- late haver komt ook op (=het is niet omdat iets laat komt, dat het niet goed zou zijn)
- daar hangt de po uit (=het is niet zoals het zou moeten zijn)
- het is een hopje in een brouwketel (=het is zo goed als niets)
- het is zusje en broertje (=het is zo ongeveer hetzelfde)
- het kan verkeren (=het kan veranderen, de dingen blijven niet zoals ze zijn)
- de kerk midden in het dorp laten. (=het laten zoals het is)
- in iemands kielzog varen (=het net zo doen als iemands voorganger)
- niet kunnen heksen (=het niet zo snel afkunnen - er meer tijd voor nodig hebben)
50 dialectgezegden bevatten `zo`
- alle foetelkes koëmen aut, al bringen et de kraeë noë baute (=al gaat de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt haar wel) (Munsterbilzen - Minsters)
- Allée veroat treuzelt zo ni, taffeleir (=Komaan, haast je een beetje) (Herentals)
- Allée veruet treuzelt zo ni, treuzeleir (=Komaan, haast je een beetje) (Herentals)
- Als ik zo rijk was ging ik Den Haag wonen. (=Als je geen geld kan bijpassen) (Rotterdams)
- Ammaal kreuzeneuzen en vraogestèrten (=Je moet niet zo veel vragen stellen) (Hulsters (NL))
- Amplojeit zou veul Franse woude ni, de Vlomse langosje es abbondant genoeg (=Gebruik zo veel Franse woorden niet, de vlaamse taal is rijk genoeg) (Brussels)
- Arm schrap mij de wortel ans vreet ik hem zo op! (=Hij bezit geen rode cent) (Hoogeveens)
- As 't niet kan zo het mot,dan mot het maar zo het kan (=Het is niet anders) (Giethoorns)
- As 't niet zo het mot, dan mot 't maar zo het kan (=Het is niet anders) (Giethoorns)
- As 't zo blef, doe 'k ut der veur! (=Van mij mag het altijd zo blijven) (Hoogeveens)
- As ' t niet kan zo et mot, dan mot et maar zo et kan (=het is niet anders) (Giethoorns)
- as heer op 'n hond (puur zo veul de witjes in Hougkarspel, as heer op 'n hond!) (=een grote hoeveelheid (bv. er wonen veel de Witten in Hoogkarspel) ) (Westfries)
- as het su mut dan mut het maar su (=als het zo moet dan moet het maar zo) (Leewarders)
- As het zo blef (=Als het zo blijft) (Hoogeveens)
- As hi'j het in de kop ef,dan ef hi'j het niet in de konte (=Hij zet wel door zo hij het wil) (Giethoorns)
- as ich tich wor, zoo ich mér ë tauntsje leiger zingen (=in jouw plaats zou ik maar niet zo hoog van de toren blazen) (Munsterbilzen - Minsters)
- as ich wis dat ich zo valle, dan hoch ich mich al ieêdër daol gelaag (=wie alles van te voren weet, kan sneller handelen) (Munsterbilzen - Minsters)
- as jêi zò wazze was je ôk zô (=als jij zo was was je ook zo) (Volendams)
- As mijne'n ond zó lillek waar, scheerde ik z'n kont kaol en leerde ik 'm achteruit lòòpe! (=Als ik zo lelijk was als u, zou ik er iets aan laten doen!) (Roosendaals)
- as os ma zit dat zoe es, dan est zoe! (=als moeder zegt dat het zo is, dan is het zo!) (Heusdens)
- as ut is dè-t is, dan fiste me. (=als het inderdaad zo is, dan feesten we.) (Tilburgs)
- As ut n't geet zoas ut mut, mut ut mear zo as ut geet (=Als het niet gaat zo als het moet, moet het maar zoals het gaat.) (Twents)
- asdaaj hërre kop oppe vêrke stond, oet niemes genen heedkeis mei (=die is zo lelijk als de nacht) (Munsterbilzen - Minsters)
- Asof de duvel er mee speult (=Of het zo moest zijn) (Giethoorns)
- asset breed (lank) hübs, letset breed (lank) hange (=zo gewonnen, zo geronnen) (Munsterbilzen - Minsters)
- asset lank hübs, lotset ooch lank hange (=zo gewonnen, zo geronnen) (Bilzers)
- assët nie geet, dan bok het mér (=als het niet gaat, dan is het maar zo !) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste èn stront gees plojere, gees te stinke (=graaf nooit te diep, je zit zo in de put) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste loemp bés zulste al és aater het nèt vange (=als je zo lomp bent als vis, kan je al eens bot vangen) (Munsterbilzen - Minsters)
- Au sau (=O zo) (Amsterdams)
- azeu billen en no nie willen (=zo een mooi meisje, maar nog altijd vrijgezel) (Waarschoots)
- azeu en azeu (=zus en zo) (Ninoofs)
- azjiuë in azjuë moar (=zus en zo) (Kaprijks)
- azoan raobe ek no nie gezien (=zo een groot hoofd heb ik nog niet gezien) (Evergems)
- Azoe nen bataklank (=zo een lawaai) (Liedekerks)
- azoei nen doesj patatten (=zo een hoop aardappelen) (Aalsters)
- azu e lawijt (=zo een lawaai) (Oudenhoofs)
- Azue zee ze zij tege mij (=zo zei zij tegen mij) (Lokers)
- Azuën greif (of kreft ) (=zo een zaag) (Nieuwerkerks)
- azzuë grosj dat’z és (=zij is zo trots) (Meers)
- Ba 't'n doët, jott'ndoët (=Nee, dat is niet zo) (Wichels)
- baeter get verlieze dan ët nauts gehad hëbbe (=iets verliezen is niet zo erg als het nooit bezeten te hebben) (Munsterbilzen - Minsters)
- bajaat jong (=dat is wel zo) (Sint-Niklaas)
- Bedoot dich neet zo (=Je maakt je te druk) (Roermonds)
- Bedroefd! (=zo erg!) (Volendams)
- bénne de kotste keire bèn ich toeres (=ik kom zo vlug mogelijk binnen!) (Munsterbilzen - Minsters)
- bèste zik, de bès zoe stil (=ben je ziek anders ben je toch niet zo stil) (Munsterbilzen - Minsters)
- bezeek tich mér nie ! (=voel je maar niet zo snel gepakt !) (Munsterbilzen - Minsters)
- bijt mën naos nie aof (=doe niet zo bitsig) (Munsterbilzen - Minsters)
- bijt mich mér nie èn mën naoës (=doe maar niet zo lelijk tegen mij) (Munsterbilzen - Minsters)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen