209 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ud`
- een aap op de schouder hebben (=een probleem hebben waar je niet vanaf komt.)
- een achterdeurtje openhouden (=een redmiddel in nood houden)
- een glas op zijn tijd houdt de mot uit de maag. (=wordt gezegd door mensen die graag een borreltje lusten)
- een goed hart is goud waard (=je treft niet snel meer mensen met een goed karakter)
- een goede daad is goud waard (=iemand helpen is goed)
- een gouden dak op het huis hebben (=wonen in een huis dat gebouwd is met geleend geld)
- een gouden hart hebben (=heel aardig/lief zijn)
- een gouden zadel maakt geen ezel tot paard. (=een mens verandert niet door uiterlijkheden)
- een handwerk heeft een gouden bodem (=een goed vakman verdient altijd zijn brood)
- een hart van goud hebben (=zeer vriendelijk en behulpzaam zijn.)
- een huis met gouden balken (=een huis met hypotheek bezwaard)
- een koude mei een gouden mei. (=koude in mei is goed voor het land)
- een laag profiel houden (=zich niet laten opmerken)
- een nieuwe lap op een oud kleed (=een zinloze toevoeging)
- een oog in het zeil houden (=in de gaten houden)
- een oogje in het zeil houden (=alert zijn)
- een oortje in vieren zouden bijten (=erg gierig zijn)
- een oud paard hoort graag het klappen van de zweep. (=een oud persoon hoort graag verhalen over het oude vakmanschap)
- een oud paard van stal halen. (=oude argumenten opnieuw gebruiken)
- een oud voerman hoort nog graag het klappen van de zweep (=iemand die oud is vindt het fijn te praten over dingen van vroeger)
- een oud wijf zijn (=zich niet flink gedragen - zeuren)
- een oude bok lust nog wel een jong/groen blaadje (=een oude man is nog wel seksueel geïnteresseerd in een jong meisje)
- een oude boom moet je niet verpoten. (=ouderen houden niet van veranderingen)
- een oude rat vindt licht een gat. (=ervaren mensen weten vaak een oplossing te vinden)
- een oude rot in het vak (zijn) (=alles van het vak afweten en alles weten hoe te doen)
- een oude vogel is niet licht te vangen. (=ervaren mensen laten zich niet makkelijk foppen.)
- een oude zwaluw weet haar nest. (=oude mensen hebben veel levenservaring.)
- een schurftig schaap steekt de hele kudde aan (=een slechte persoon in een groep, maakt de hele groep slecht)
- een slag om de arm houden (=niet direct alles vertellen of voorzichtig zijn om toekomstige problemen voor te zijn)
- een tang van een wijf. / Een oude tang (=een heks, feeks. / Een oude lastige vrouw)
- een zondagse steek houdt geen week (=de zondag is geen werkdag maar de dag des Heeren)
- een zondagssteek houdt geen week (=er rust geen zegen op het werk wat iemand op zondag doet)
- eigen haard is goud waard (=het is nergens zo mooi als thuis / men hecht veel waarde aan het eigen bezit)
- er behoort meer tot een huishouden dan het zoutvat. (=er zijn veel bijkomende kosten)
- er heet noch koud van worden (=zich nergens iets van aantrekken)
- er is geen huis met hem te houden (=hij is niet tevreden te stellen, je kan er geen land mee bezeilen)
- er is meer dan de molen in het woud omgegaan (=er is iets bijzonders gebeurd)
- er zouden geen achterklappers zijn waren er geen aanhoorders (=er wordt alleen geroddeld als er ook naar geluisterd wordt)
- eten dat je zweet en werken dat je het koud krijgt, dat zijn de waren. (=slecht personeel. Uit de tijd dat meiden en knechts bij de boer in de kost waren.)
- eten en drinken houdt lijf en ziel bijeen. (=eten en drinken blijven levensbehoeften.)
- geen ding betert door ouderdom (=alles verslijt door de ouderdom)
- geen grond houden (=geen steek houden - niet correct zijn)
- geen maat weten te houden (=onbeheerst doorgaan waarmee men begonnen is)
- geen oud wijf bleef aan het spinnewiel (=iedereen kwam kijken)
- goede raad is goud waard (=met goede aanwijzingen kan je heel veel doen)
- gouden appels op zilveren schalen (=iets is erg prachtig/goed/verstandig (verwoord))
- gouden bergen beloven (=heel veel (onmogelijks) beloven)
- gouden handdruk (=grote afscheidspremie)
- het been stijf houden (=niet toegeven)
- het gouden kalf aanbidden (=zeer veel hechten aan rijkdom.)
205 betekenissen bevatten `ud`
- een krop opzetten (=een hoge borst opzetten - een fiere houding aannemen)
- aan de rem trekken (=een ontwikkeling proberen tegen te houden/ waarschuwen dat iets niet goed gaat)
- een oud paard hoort graag het klappen van de zweep. (=een oud persoon hoort graag verhalen over het oude vakmanschap)
- op oud ijs vriest het licht (=een oude kwaal komt gemakkelijk weer boven)
- een oude bok lust nog wel een jong/groen blaadje (=een oude man is nog wel seksueel geïnteresseerd in een jong meisje)
- een mop met een baard (=een oude mop)
- een geeltje van de plank nemen (=een oude preek herhalen)
- een vaatje zuur bier (=een oude vrijster)
- vaatje zuur bier (=een oude vrijster)
- iets in je vaandel schrijven. (=een principe waar je je per se aan vast wilt houden)
- de vierschaar spannen. (=een rechtzitting houden. (vierschaar = middeleeuws gerechtelijk bestuur))
- een achterdeurtje openhouden (=een redmiddel in nood houden)
- huishouden van Kea (=een rommelig huishouden)
- recht en slecht (=eenvoudig en eerlijk)
- elkaar bij de neus nemen (=elkaar voor de gek houden)
- akte van iets nemen (=er nota van nemen - onthouden)
- voor ogen houden/staan (=er steeds rekening mee blijven houden)
- de broek lappen en het garen toegeven (=er veel verlies aan overhouden)
- al zo oud als de weg naar Kralingen (=erg oud)
- van voor de zondvloed zijn (=erg oud zijn)
- zo oud als de straat. (=erg oud.)
- met Noach in de ark geweest zijn (=erg oud(erwets) en uit de mode zijn)
- liefhebben als de appel van zijn oog (=erg veel van iemand houden)
- iets in de vingers hebben (=ergens ervaring en deskundigheid over hebben opgebouwd, waardoor men met grote kwaliteit en zonder fouten te maken, zich hiermee bezig kan houden)
- er de brui aan geven (=ergens mee ophouden)
- er de kat insteken (=ermee ophouden)
- aan de latten hangen (=ermee ophouden - bijna bankroet zijn)
- de bocht achter/onder de arm houden (=extra voorzichtig zijn, iets nog niet garanderen. (een bocht houden in het touw dat je laat vieren))
- kind noch kraai hebben (=geen nazaten of andere familieleden hebben, alleen rekening moeten houden met zichzelf)
- geen grond houden (=geen steek houden - niet correct zijn)
- eten uit de korf zonder zorg (=geen zorgen meer hebben over zijn levensonderhoud)
- op de kaart zetten (=gemaakt tot iets waar rekening mee gehouden wordt.)
- een goed begin heeft een goed behagen maar het eindje zal de last dragen (=goed beginnen is prima, maar je moet volhouden tot het einde)
- in ere houden (=goed onderhouden, niet laten voorbijgaan)
- in de oren knopen (=goed onthouden)
- zo koud als een kaalgeschoren schaap (=heel erg koud)
- zo oud als de weg naar Kralingen zijn (=heel erg oud)
- zo oud als de weg naar Rome zijn (=heel erg oud)
- het uitzingen (=het einde ervan afwachten, het volhouden)
- verkleumen tot op het bot (=het heel koud krijgen)
- makkelijker gezegd dan gedaan (=het is eenvoudiger om iets te zeggen dan om het ook daadwerkelijk uit te voeren)
- dat is een eitje (=het is heel eenvoudig)
- niet meer van vandaag (=het is ouderwets of niet meer acceptabel)
- vrij buurmans` kind, dan weet je wat je vindt. (=het is verstandig om vast te houden aan wat bekend en vertrouwd is)
- het eet geen brood (=het kost niets om het te bewaren, behoeft geen onderhoud)
- als de dagen lengen, gaan de nachten strengen (=het koudste deel van de winter valt na de kortste dag)
- de oude zuurdesem (=het oude kwaad)
- wie met de duivel uit één schotel wil eten, moet een lange lepel hebben. (=het valt niet mee iemand te bedriegen, die er zelf bedrieglijke parktijken op na houdt.)
- de kap aan de haag hangen (=het voor gezien houden)
- het oog van de meester maakt het paard vet (=het werk gebeurt beter als de baas toezicht houdt)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
