933 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `ar`
- `t Moet al een ruige hond wezen, die twee nesten warm houden kan (=alleen een rijke man kan er een tweede vrouw op na houden)
- aalmoezen geven verarmt niet (=van een aalmoes te geven wordt men zelf niet armer)
- aan de scharrel zijn (=verkeren zonder verloofd of getrouwd te zijn)
- aan een dood paard trekken. (=je inspannen voor iets, dat tot mislukken gedoemd is)
- aan elkaar gewaagd zijn (=beiden vrijwel evenwaardig zijn)
- aan elkaar hangen als droog zand (=geen enkele samenhang vertonen)
- aan elkaar knopen (=gegevens samenvoegen)
- aan zijn eerste leugen niet gebarsten en voor zijn tweede niet opgehangen zijn (=een grote leugenaar zijn)
- aardappelbloed hebben (=er ongezond uitzien)
- aardewerk is geen paardenwerk. (=graven of in aarde werken is een vermoeiende bezigheid)
- achteruit gaan als een hollend paard (=snel terrein verliezen)
- al is de leugen nog zo snel de waarheid achterhaalt haar wel (=leugens komen altijd uit)
- al zo oud als de weg naar Kralingen (=erg oud)
- alle molenaars zijn geen dieven (=scheer niet iedereen over dezelfde kam)
- alle waar is naar zijn geld (=van iets goedkoops mag je geen topkwaliteit verwachten)
- alle wegen leiden naar Rome (=er zijn veel manieren om je doel te bereiken / de uitkomst is altijd hetzelfde)
- allemans vriend is iedermans nar (=je kan niet voor iedereen goed doen)
- alles malletje naar malletje doen/maken (=alles steeds weer op precies dezelfde manier doen)
- alles op één kaart zetten (=een groot risico nemen door op slechts één kans te gokken)
- alles op haren en snaren zetten (=alle middelen aanwenden / alles in het werk stellen)
- als bijen naar de honing komen (=met velen komen en sterk gemotiveerd zijn)
- als de armoede binnenkomt vliegt de liefde het venster uit (=armoede betekent vaak het einde van vriendschappen en relaties)
- als een marmot (=slapen als een marmot : diep, rustig)
- als een nachtkaars uitgaan (=in een gestaag tempo minder worden en eindigen)
- als een pareltje in het goud zitten (=zich tussen aangename personen (buren) bevinden)
- als een pilaarheilige (=onbeweeglijk, stijf)
- als een tang op een varken passen/sluiten (=niet bij elkaar passen)
- als een tang op een varken slaan (=iets heeft totaal niets met een besproken onderwerp te maken)
- als een warm mes door de boter (=als iets erg makkelijk of geleidelijk gaat)
- als een zoutpilaar (=onbeweeglijk, stijf)
- als haringen in een ton zitten (=zich erg dicht op elkaar bevinden)
- als het hek van de dam is lopen de varkens in het koren (=als er geen toezicht is springen kinderen of ondergeschikten uit de band)
- als het kind maar een naam heeft (=passend of niet, je moet het kunnen noemen (een naam geven))
- als het varken zat is, gooit het de bak om. (=gezegd als iemand geen dankbaarheid toont)
- als Hollands welvaren (=blakend van gezondheid)
- als los zand aan elkaar hangen (=zonder enige samenhang)
- als men van de duivel spreekt trapt men hem op zijn staart (=degene waarover men spreekt, laat zich dikwijls op dat moment zien)
- als sardientjes in een blik (=stijf boven op elkaar; dicht opeen)
- als warme broodjes over de toonbank gaan (=zeer goed verkopen)
- als winnaar/beste uit de bus komen (=iets of iemand blijkt het beste te zijn)
- anderhalve man en een paardenkop (=weinig aanwezigen)
- arbeid adelt (=van hard te werken word je een nobeler/beter mens)
- arbeid is voor de dommen. (=gezegd als je liever op twijfelachtige wijze geld verdient dan op een eerlijk manier)
- arbeiden als een galeislaaf (=erg hard werken)
- arbeider in de wijngaard des heren (=geestelijk beroep (priester,dominee) uitoefenend)
- armoe met eren kan niemand deren. (=arm zijn is niet erg als je maar eerlijk bent)
- armoe op de stal is armoe overal (=met te weinig dieren in de stal kun je geen geld verdienen)
- armoede zoekt list. (=armoede dwingt om op zoek te gaan naar alternatieve manieren om rond te komen)
- armslag krijgen (=meer mogelijkheden krijgen)
- ars longo vita brevis (=de kunst blijft lang en het leven is kort) (Latijn)
929 betekenissen bevatten `ar`
- distels breken is distels kweken (=`maar distels laten staan, is distels laten vergaan`)
- distels trekken is distels stekken (=`maar distels laten staan, is distels laten vergaan`)
- distels maaien is distels zaaien (=`maar distels laten staan, is distels laten vergaan`)
- een groentje zijn (=(ook: Groen als gras zijn. ) Ergens nog geen ervaring mee hebben)
- het zwaard aangorden (=(zich klaarmaken om) de strijd aan (te) binden)
- het licht zien (=1: begrijpen wat men daarvoor nog niet begreep 2: geboren worden, ontstaan)
- Abraham gezien hebben (=50 jaar of ouder zijn)
- zes kruisjes hebben (=60 jaar oud zijn)
- aan het lijntje hebben/houden (=aan de praat houden / beloven, maar steeds weer uitstellen)
- aan de lopende band (=aan één stuk door; steeds maar weer)
- van de daken schreeuwen (=aan iedereen luid kenbaar maken)
- aan de voeten van Gamaliël zitten (=aandachtig luisteren naar de les die een wijs persoon meegeeft)
- voor lief nemen (=aanvaarden)
- iemand het hof maken (=aardig tegen iemand doen in de hoop aardig gevonden te worden)
- werelds goed is eb en vloed (=aardse goederen komen en gaan)
- als de ganzen (=achter elkaar op een rijtje)
- je leven in de waagschaal stellen (=actie ondernemen waarbij het eigen leven in gevaar kwam)
- de barricades opgaan (=actie voeren om iets voor elkaar te krijgen of juist tegen te houden)
- vragen kost geen geld (=al heb je weinig kans, je kan het in elk geval maar vragen)
- gepokt en gemazeld zijn (=al veel ervaring hebben)
- tot de bedelstaf/bedelzak brengen (=alle aardse bezittingen ontnemen)
- een oortje gespaard is een oortje gewonnen. (=alle beetjes helpen als je spaart.)
- het doel heiligt de middelen (=alle middelen zijn toegelaten, zolang het doel maar bereikt wordt)
- achter de wolken schijnt de zon (=alle nare dingen zijn tijdelijk en daarna wordt het beter)
- de Mammon dienen (=alleen maar belangstelling hebben voor geld)
- zonder geluk vaart niemand wel (=alleen met hard werken komt men er niet, ook een beetje geluk is nodig om ergens te komen)
- lief en leed delen (=allerlei plezierige en droevige dingen met elkaar beleefd hebben)
- bij de roes (=alles door elkaar)
- overdag hebben waar men `s nachts van droomt (=alles zomaar in de schoot geworpen krijgen)
- als het niet gaat zoals het moet, dan moet het zoals het gaat (=als de ideale situatie niet haalbaar is, moet je je aanpassen aan de omstandigheden.)
- vele handen maken licht werk (=als een karwei samen wordt opgepakt is het snel en gemakkelijk gedaan)
- na gedane arbeid is het goed rusten (=als een klus geklaard is kan men er tevreden op terug kijken)
- men noemt geen koe bont, of er is een vlekje aan (=als er allerlei vervelende dingen worden verteld is er vast wel iets van waar)
- als oude honden blaffen, is het tijd om uit te zien (=als ervaren mensen waarschuwen moet je luisteren)
- dan moet de wal het schip maar keren (=als iemand niet vooraf rekening houdt met een naderend probleem, dan moet het probleem maar daadwerkelijk in volle omvang ontstaan, en dan alsnog worden opgelost)
- lieg ik, dan lieg ik in commissie (=als ik niet de waarheid vertel komt dat omdat ik niet beter weet of vertel wat anderen vertellen)
- een vliegende kraai/vogel vangt/vindt altijd wat (=als je er maar op uit gaat, vind je altijd wel wat in je voordeel)
- grijze haren zijn kerkhofsbloemen (=als je grijze haren krijgt, ben je niet zo ver van het kerkhof)
- wie appelen vaart, die appelen eet (=als je handelt in bepaalde goederen, dan zul je deze zelf waarschijnlijk ook gebruiken. / Iemand die bepaalde werkzaamheden voor een ander moet verrichten, geniet daar doorgaans zelf ook van)
- elke dag een draadje is een hemdsmouw in een jaar (=als je iedere dag een beetje doet komt het karwei uiteindelijk klaar)
- ongevraagd, ongeweigerd (=als je iets doet waarvoor geen toestemming is gevraagd kan het achteraf niet meer geweigerd worden omdat het al gebeurd is)
- waar een wil is is een weg (=als je iets echt wilt, dan zul je ook slagen /de weg vinden naar je doel)
- een man een man, een woord een woord (=als je iets hebt beloofd, dan moet je je daar ook aan houden)
- die in het voorjaar niet zaait, in het najaar niet maait. (=als je jong bent moet je sparen voor je eigen oude dag)
- een goed gelaat is de beste geleidebrief. (=als je knap bent krijg je veel voor elkaar)
- gissen doet missen (=als je niet zeker bent van je zaak maar gokt, gaat het meestal fout)
- een geplaveide weg is des duivels oorkussen (=als je niets doet en lui bent, doe je ook niks goeds / mensen die zich vervelen omdat ze niets te doen hebben, kunnen tot de slechts dingen komen daardoor)
- een groene Kerstmis een witte Pasen. (=als Kerst warm is wordt Pasen koud)
- een gegeven paard mag men niet in de bek kijken. (=als men een geschenk krijgt, dan moet men niet zoeken of er hier of daar wat aan mankeert.)
- wie vuur eet schijt vonken (=als men iets gevaarlijks onderneemt krijgt men nare gevolgen)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
