3 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `zonder te`
- een man zonder vrouw is als een paard zonder teugels. (=in het huwelijk hebben man en vrouw elkaar nodig)
- meisjes die bloemen dragen, mag je kussen zonder te vragen (=een aanmoediging om meisjes met bloemen te kussen)
- wie gaat slapen zonder te hebben gegeten, staat op zonder te hebben geslapen. (=voor de gezondheid zijn eten en slapen van belang.)
6 betekenissen bevatten `zonder te`
- het was uien (=het ging bijzonder slecht, het viel bijzonder tegen)
- iets niet op je laten zitten (=iets niet aanvaarden zonder tegenstand)
- geen krimp geven (=niet opgeven, doorgaan zonder te klagen)
- op de tast (=op het gevoel, zonder te zien)
- op de lat kopen (=zonder te betalen iets kopen en daarmee schulden maken)
- als zwijnen aan de bak gaan (=zonder te bidden gaan eten.)
20 dialectgezegden bevatten `zonder te`
- asse vri-jje esj strieële en lekke, mer laater houte en stekke (='t wordt koud zonder te blazen (wat de liefde betreft) ) (Weerts)
- de gebakkë dauvë vallen aut te loch (=hier krijg je te eten zonder te werken, het beloofde land !) (Munsterbilzen - Minsters)
- de zon kom binne (=zonder te groeten binnenkomen) (Oudenbosch)
- è draait af zonder te pinken (zonder zènne pinker oan te zetten) (=hij draait met de auto af zonder de richtingaanwijzer aan te zetten) (Sint-Niklaas)
- edde de film geziene van kfret alliene (=als iemand alleen aan het eten is zonder te vragen of je ook iets wilt) (Lokers)
- Emmenis emme mau kraagenis de kunst (=zonder te werken heb je niet veel) (Onze-Lieve-Vrouw-Waver)
- Ge z'out èm d'Heer geven zonder te biechten (=Blind vertrouwen hebben) (Bambrugs)
- ge zod 'em onziër/ d'absolusse geven zonder te biechten (=hij ziet er onschuldig uit) (Wichels)
- ge zoet 't hem zonder te biechten geven (=zeer braaf vroom persoon) (Waarschoots)
- Ge zout hem ons Hiërre geven zonder te biechten (=Iemand (ten onrechte) betrouwen) (Harelbeeks)
- hae voog ziên gaat aaf aanne deurstiêl en gong (=weggegaan zonder te bedanken) (Weerts)
- Hébben és hébbe, mér krijge éste kuns (=zonder te werken zul je niet veel bezitten) (Bilzers)
- Hiij sloater noar mee sjijn klakke. (=Hij zegt maar iets zonder te weten of het waar is.) (Aalters)
- hij ken lieg'n of 't drukt stijt (=hij kan liegen zonder te blozen) (Westerkwartiers)
- Iederiene zol willn leem um old te wönn, mar völle wördt' r old zonder te leem. (=Iedereen zou willen leven om oud te worden, maar velen worden oud zonder te leven.) (Sallands)
- Iederiene zol willn leevn um oald te wöddn, mar völle wördt d'r oald zonder te leevn. (=Iedereen zal willen leven om oud te worden, maar velen worden oud zonder te leven.) (Sallands)
- müt de uige kuipe (=winkelen zonder te kopen) (Opglabbeeks)
- unne druègsjlieper (=iemand die eet zonder te drinken) (Berg en Terblijts)
- ut wurd kawd zonder te blóweze (=het wordt koud zonder te blazen) (Budels)
- zonde/zondu/zonder te morruh/morren (=zonder te zeiken, zeuren, kritiek iets doen) (Utrechts)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
