21 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `reek`
- als de vos de passie preekt boer pas op je ganzen (=een huichelaar is niet te vertrouwen)
- als het huis volbouwd is breekt men de steigers af (=als het doel bereikt is, vergeet men de helpers)
- als men van de duivel spreekt trapt men hem op zijn staart (=degene waarover men spreekt, laat zich dikwijls op dat moment zien)
- breek me de bek niet open (=begin daar maar niet over, want daar kan ik heel veel negatieve dingen over vertellen)
- dat spreekt boekdelen (=dat is overduidelijk, bijv. `zijn gezicht spreekt boekdelen`)
- de hel breekt los (=de ruzie is begonnen.)
- de kruik gaat zo lang te water tot ze barst/breekt (=als men steeds risico`s blijft nemen, gaat het een keer mis)
- die niets ontbreekt is rijk. (=wie tevreden is heeft geen geld nodig)
- een spreekwoord is een waar woord. (=spreekwoorden bevatten vaak waarheden of nuttige lessen waar je van kunt leren)
- geluk en glas breekt even ras. (=geluk is niet vanzelfsprekend)
- het bloed spreekt (=de familieband doet zich opmerken)
- langzaam aan, dan breekt het lijntje niet (=je kunt beter rustig doorwerken, dan kan er het minste fout gaat)
- nood breekt wet (=bij moeilijke omstandigheden is er meer geoorloofd)
- nu breekt mijn klomp (=van verbazing niet meer weten wat te zeggen)
- spreek wat waar is, drink wat klaar is, eet wat gaar is. (=wees bescheiden en dankbaar voor wat je hebt)
- uit wiens hand men eet wiens woord men spreekt (=diegene bij wie we ons geld verdienen geven we meestal gelijk)
- van streek raken (=erg in de war door iets geraken)
- wie de pot breekt betaalt de scherven (=de veroorzaker van schade moet de situatie zelf rechtzetten.)
- wie zijn klomp breekt, schiet gemakkelijk uit zijn slof (=als je wordt teleurgesteld, kun je gemakkelijk boos worden)
- wiens brood men eet, diens woord men spreekt (=diegene bij wie we ons geld verdienen geven we meestal gelijk)
- zachtjes aan, dan breekt het lijntje niet (=handel voorzichtig, dan mislukt het niet)
20 betekenissen bevatten `reek`
- dat ligt hem in zijn mond bestorven (=daar spreekt hij veel over)
- dat spreekt boekdelen (=dat is overduidelijk, bijv. `zijn gezicht spreekt boekdelen`)
- als men van de duivel spreekt trapt men hem op zijn staart (=degene waarover men spreekt, laat zich dikwijls op dat moment zien)
- je trekken thuis krijgen (=door anderen op dezelfde manier behandeld worden als je hun behandelde (bv met een streek))
- een Kampersteur (=een domme streek)
- je in het hol van de leeuw wagen (=een groot risico nemen , rechtstreeks bij de vijand te rade gaan)
- een geeltje van de plank nemen (=een oude preek herhalen)
- ieder kwartier heeft zijn manier. (=elke streek heeft haar eigen gebruiken)
- geen erger venijn dan kwade tongen. (=er is niets zo erg als dat men kwaad van je spreekt.)
- het is niet koek en ei (=er ontbreekt iets aan de situatie)
- zo broos als glas (=erg breekbaar)
- uit het veld geslagen zijn (=helemaal van streek zijn)
- die heeft een graat in z`n keel (=hij is (spreekt) bekakt)
- zijn mond gaat als een lazarusklep (=hij spreekt altijd)
- iemand te grazen nemen (=iemand een gemene streek leveren, op gemene manier er tussen nemen)
- iemand de ogen uitsteken (=iemand jaloers maken door de aandacht te vestigen op iets wat men heeft, en wat de ander ontbreekt)
- blijf aan jouw kantje (=je mag hem niet aanraken, hij is niet aanspreekbaar)
- iemand een hak zetten (=met iemand een gemene streek uithalen)
- als het regent in mei, is april voorbij (=spreekwoord dat de spot drijft met spreekwoorden die open deuren intrappen)
- een spreekwoord is een waar woord. (=spreekwoorden bevatten vaak waarheden of nuttige lessen waar je van kunt leren)
8 dialectgezegden bevatten `reek`
- Dae is d’n duvel ònger de reek oetgekroape (=Iemand die zeer sluw is) (Steins)
- dae kaaktj asof d’r in eine reek hingtj (=hij gaat verschrikkelijk te keer) (Heitsers)
- det wief is mèt geine reek te vore (=dat is een vervelende vrouw) (Heitsers)
- Hae kaaktj of hae in 'ne reek hingtj (=Hard schreeuwen) (Weerts)
- kweke of emes aan eine reek / ein mets hink (=heel erg doordringend gillen) (Steins)
- zeik op unne reek (=in de hoogte doen) (Budels)
- Zeik op unne reek (=Kapsones) (Zurriks)
- Zoe kô as unne reek (=Heel kwaad) (Zurriks)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
