9 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `je het`
- daar heb je het gedonder in de glazen (=daar begint de miserie)
- eten dat je zweet en werken dat je het koud krijgt, dat zijn de waren. (=slecht personeel. Uit de tijd dat meiden en knechts bij de boer in de kost waren.)
- heb je het ooit zo zout gegeten (=heb je het ooit zo straf meegemaakt)
- je het apelazarus werken (=heel hard werken)
- je het apelazerus schrikken (=heel heftig schrikken)
- je het apezuur zoeken (=eindeloos zoeken)
- nu heb je het schaap aan het schijten (=nu komen er problemen van)
- op een oude fiets moet je het leren (=lesmateriaal is zelden nieuw)
- schrijf het maar op je buik (dan kan je het met je hemd weer uitvegen) (=vergeet het maar)
23 betekenissen bevatten `je het`
- de morgen doet het werk. (=`s morgens ben je het productiefst)
- wie a zegt moet ook b zeggen (=als je eenmaal ergens aan begonnen bent, moet je het ook afmaken)
- wie het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het meest (=als je ergens nauw bij betrokken bent, geniet je het meeste voordeel ervan)
- wie zwijgt, stemt toe (=als je het ergens niet mee eens bent, moet je het zeggen)
- niet geschoten is altijd mis (=als je het niet probeert, komt er ook niks van)
- mejen kan geen paard al lopende beslaan. (=als je het werk goed wil doen, moet je er de tijd voor nemen)
- van uitstel komt afstel (=als je iets niet meteen doet, loop je het risico dat het nooit meer gebeurt)
- uitstel is geen afstel (=als je iets uitstelt wil dat nog niet zeggen dat je het nooit meer gaat doen)
- jong te paard, oud te voet (=als je in je jeugd erg wordt verwend, krijg je het later erg moeilijk)
- gedeelde smart is halve smart (=als je over problemen praat, dan kan je het makkelijker verwerken / door de problemen/ellende van een ander is het gemakkelijker de eigen problemen/ellende te dragen)
- een hoge toon aanslaan (=doen alsof je het voor het zeggen hebt / luid en dwingend spreken)
- iets in één adem uitlezen (=een boek waaraan je begonnen bent heel snel uitlezen, omdat je het zo spannend vindt)
- advocaat van de duivel spelen (=een mening geven waar je het zelf niet mee eens bent, maar die je geeft om reacties uit te lokken)
- heb je het ooit zo zout gegeten (=heb je het ooit zo straf meegemaakt)
- het is zo lang als het breed is (=het blijft hetzelfde, hoe je het ook bekijkt)
- iemand wel achter het behang kunnen plakken (=iemand heel vervelend vinden, waardoor je het liefst even helemaal niets meer met hem of haar te maken zou willen hebben)
- doe wel naar mijn woorden, maar ziet niet naar mijn daden (=ik geef raad waar je je het beste aan kan houden, maar ik doe het zelf niet)
- verkoop de huid niet voordat de beer geschoten is (=je moet niet geld uitgeven voordat je het hebt verdiend)
- tel uit je winst (=kijken en doen waar je het meeste voordeel bij hebt, `zie je wel!`)
- met andermans kalf ploegen (=terwijl je de hulp van een ander gebruikt, doen alsof je het zelf alleen gedaan hebt)
- geen beter gemak dan eigen dak. (=thuis voel je je het meest op je gemak)
- ervaring is de beste leermeester (=van datgene dat je zelf hebt meegemaakt leer je het meeste)
- iets tussen neus en lippen zeggen (=zonder dat je het merkt in het geheel iets zeggen)
50 dialectgezegden bevatten `je het`
- 't is all niet dat oar snien, 't is all die kruljes legn (=als je aan iets begint, moet je het ook kunnen afwerken) (West-Vlaams)
- 't is moar krekt hou'st bekiekst (='t is maar net hoe je het bekijkt) (Westerkwartiers)
- A va skipenaus gebaurn (=Je van domme laten, doen alsof je het niet begrijpt) (Liedekerks)
- a'j plat könt praoten, mo'j ‘t neet laoten (=als je nedersaksisch kan praten moet je het niet laten) (Achterhoeks)
- A'j plat könt proat'n, mu-j 't niej loat'n (=als je plat kan praten moet je het niet laten) (Sallands)
- A'j plat könt proat'n, mu-j 't niej loat'n (=waar je dialect kunt praten, daar moet je het ook doen.) (Vechtdals)
- A'j Twents könt proat'n, mu'j 't um mie nich loat'n. A'j Plat kuiern könt, mö'j ’t nie loatn! (=Als je Twents kan praten moet je het om mij niet laten.) (Twents)
- aal doende leert men (=door te oefenen leer je het wel) (Westerkwartiers)
- aal waj in gaten heb n, oevie in de bult'n niey te zuuk'b (=als je het in de gaten hebt, hoef je het in de bulten niet te zoeken) (Klazienaveens)
- Aggut nie mir wit vatte kit (=Als je het niet meer weet gebruik je kit) (Geldermalsens)
- Aj' t niet weet, maj mij wel vraogen, heur! (=Als je het niet weet, mag je mij wel vragen, hoor!) (Hoogeveens)
- aje touwe aje toto (=had je het gehouden als je het gehad had) (Zeeuws)
- Als ge het nie wit dan doede ut mee kit (=Als je het niet meer weet) (brabants)
- als ge het nie wit kende ut altijd nog behange (=als je het niet weet (als grap) ) (brabants)
- Als je de koeraasje/courage ( op zn Frans uitspreken) hep om…etc. (=Al je het lef hebt om….) (Utrechts)
- als je het lef het, het ut lef eunsch (=heb het lef eens) (Utrechts)
- aoj te scheepe zyt moej vaorn (=als je aan iets begint moet je het afwerken) (Kortemarks)
- aojt nie moet en pakt ton van je gat (=als je het niet lust moet je maar niets eten) (Kortemarks)
- as g'et mo wet (=als je het maar weet) (Brussels)
- as ge 't moar begrèpt wôr (=Als je het maar begrijpt he) (Bosch)
- as ge ut nie mir wit, dan pur en kit (=Als je het niet meer weet, gebruik dan purschuim en kit) (Kaatsheuvels)
- as ge-t mar nie begaojt (=als je het maar niet te bont maakt) (Tilburgs)
- As je ut over de duivel heb trap ie m op zijn steert. (=we hebben het net over je (als je het over iemand hebt en plotsklaps staat hij / zij voor je) (Utrechts)
- assët aoën dich ès, höbsët zitte (=als je het aan de hand hebt, heb je het zitten) (Munsterbilzen - Minsters)
- asset nau nog nie verstees moesset mér verzitte! (=versta je het nu nog niet!) (Munsterbilzen - Minsters)
- assët nie verstees moessët mèr verzitte (=als je het niet verstaat....geduld hebben, het komt wel) (Munsterbilzen - Minsters)
- assët nie verstees, moessët mér verzitte (=als je het niet verSTAAT, moet je het maar verZITTEN) (Munsterbilzen - Minsters)
- aste nie wilts heire, moeste mèr viele (=als je niet wil horen, moet je het maar voelen) (Munsterbilzen - Minsters)
- bendal wiesse strooje? (=heb je het communicantje al gefeliciteerd?) (Oudenbosch)
- besjins bringste de sjokkepoej baeter hert on de twei hantëfe (=misschien breng je het hobbelpaard best met de handvaten hierheen) (Munsterbilzen - Minsters)
- biste de biste (=ben je het beste) (Vlijtingens)
- da snaajt on twei kante (='t is hoe je het beziet) (Munsterbilzen - Minsters)
- dagget mer wet (=als je het maar begrijpt) (Brakels (gld))
- dan lupter op kepot (=dan zie je het voor je liggen / staan) (Geldrops)
- dan mot oeweige betets late n-ore (=als je het maar op tijd laat weten) (Oudenbosch)
- Daor he'je 't gesmiet in de glaoze! (=Daar heb je het gegooi in de glazen) (Terschuurs)
- Dat wil ich gezaát ha (=Het is maar dat je het weet) (nijswillers)
- dat wol ich gezaag hëbbe (='t is maar dat je het weet en onthoudt) (Munsterbilzen - Minsters)
- de bès ne sjeven almënak, wiësset nau (=je bent tegendraads, 't is maar dat je het weet) (Munsterbilzen - Minsters)
- de hëbs zëne mond toch bij dich (=als je het niet weet, vraag je het maar) (Munsterbilzen - Minsters)
- de hël begint bau den hiemel ophült (=als je het mooie niet meer ziet in je leven, dan wordt het een hel) (Munsterbilzen - Minsters)
- deige luize bijte ut taarst (=van je familie moet je het maar hebben) (Oudenbosch)
- Den ken je wéér an. (=Dan moet je het overnieuw doen; dan moet je nog eens.) (Zaans)
- det zal zoeë neet haor weie, zag kaalkop (=dat is niet zo erg als je het je voorstelt) (Heitsers)
- Doar komt t al aan, zee schiet op berre (=daar heb je het gedonder alal) (Gronings)
- doë kraajgste de krelkëszeek van (=daar krijg je het van op je heupen) (Munsterbilzen - Minsters)
- doë mauste nau wol ë graut kreis iëvermaoke (=nu mag je het wel vergeten (voor bekeken houden)) (Munsterbilzen - Minsters)
- Dom wean heendert nich ' t wördt pas slim a-j ' t zölf nich deur hebt (=Het is niet erg om dom te zijn, het wordt pas erg als je het zelf niet in de gaten hebt) (Twents)
- Doo wat ow good döch. (=Doe wat je het beste lijkt.) (Aaltens)
- ê-ët vaste (=heb je het begrepen) (Kaprijks)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
