7 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `er we`
- de sterke arm der wet (=met gepast geweld optredende overheidsorganisatie, bijvoorbeeld politie of justitie)
- er wel pap van lusten (=er niet genoeg van kunnen krijgen)
- er werk van maken (=er mee aan de gang gaan)
- het kind met het badwater weggooien (=samen met het slechte ook het goede wegdoen)
- morgen komt er weer een dag (=niet zo haastig, morgen kan het ook nog)
- ter wereld is er geen dodelijker venijn, dan vriend te schijnen en vijand te zijn (=hoed je voor onoprechte vrienden)
- voor geen geld ter wereld (=niet bereid zijn tot iets, hoeveel er ook voor geboden wordt)
41 betekenissen bevatten `er we`
- aan een boom zo vol geladen, mist men een twee pruimpjes niet (=als er van iets grote hoeveelheden zijn, kan er wel wat gemist worden)
- lieg ik, dan lieg ik in commissie (=als ik niet de waarheid vertel komt dat omdat ik niet beter weet of vertel wat anderen vertellen)
- wie zijn ogen sluit, waant zich in Rome (=als je de realiteit negeert, ben je niet bewust van wat er werkelijk gaande is.)
- als de kan vol is, loopt zij over. (=als je te veel drinkt komt het er weer uit)
- geen slapende honden wakker maken (=beter niet over een bepaald onderwerp beginnen / aan mensen die ergens niets van weten en het er wellicht niet mee eens zijn, niets erover vertellen)
- de ochtendstond/morgenstond heeft goud in de mond (=door vroeg te beginnen kan men meer werk verrichten)
- er niet van kunnen meespreken (=er niets over weten)
- in het duister tasten (=er niets over weten, geen aanknopingspunten vinden)
- een zwaar hoofd in iets hebben (=er weinig kans in zien)
- er geen houvast aan hebben (=er weinig mee kunnen doen)
- er geen pap van gegeten hebben (=er weinig over weten)
- er oren naar hebben (=er wel iets in zien)
- er zijn maal wel mee kunnen doen (=er wel mee toekomen)
- mogen lijden (=er wel tegen kunnen - iemand wel kunnen verdragen)
- met de handen in het haar zitten (=geen oplossing meer weten)
- schaakmat zijn (=geen oplossing meer weten)
- al zijn kruit verschoten hebben (=geen verdere oplossingen meer weten - niet meer verder kunnen)
- aan het andere eind van de wereld (=heel ver weg)
- er de hand voor in het vuur steken (=heel zeker weten dat iets zo is)
- haring of kuit ergens van willen hebben (=hij wil iets zeker weten of uitgezocht zien)
- het kruis nageven (=hopen dat hij vooral nooit meer weerkomt)
- vette en magere jaren (hebben) (=jaren met meer welvaart en minder werkloosheid en jaren met minder welvaart en meer werkloosheid)
- je kaarten op tafel leggen (=laten weten over welke middelen je beschikt om iets gedaan te krijgen)
- met iemand breken (=met iemand niet meer verder werken, leven)
- buiten de waard rekenen (=niet gerekend hebben op hoe anderen er werkelijk over denken)
- naar zijn woorden zoeken (=niet goed meer weten wat te zeggen)
- je hebt luxe paarden en werkpaarden (=niet iedereen heeft dezelfde positie, de een moet harder of zwaarder werken dan de ander)
- het hoofd kwijt (=niet meer weten wat te doen)
- het hoofd verliezen (=niet meer weten wat te doen)
- het hoofd loopt me om (=niet meer weten wat te doen (bv bij drukte))
- nota bene (=noteer wel)
- op de knieën zitten (=onderworpen zijn, geen oplossing meer weten)
- van zijn stuk raken (=onzeker worden en niet meer weten wat te zeggen)
- van twaalf ambachten en dertien ongelukken zijn (=telkens ander werk doen maar er bij geen van allen iets terecht brengen)
- bij moeders pappot blijven (=thuis blijven - enkel spreken over iets waar men iets over weet)
- nu breekt mijn klomp (=van verbazing niet meer weten wat te zeggen)
- uit zijn lood geslagen zijn (=verbaasd zijn, niet goed meer weten hoe het verder moet)
- gedane zaken hebben geen keer (=wat voorbij is, keert niet meer weer)
- het botert niet tussen hen (=ze kunnen niet goed met elkaar over weg)
- lege vaten klinken het holst (=zij die er niets over weten, roepen het hardst)
- maak geen slapende honden wakker (=zwijgen over iets, om te voorkomen dat een autoriteit op het idee komt om er werk van te maken)
Eén dialectgezegde bevat `er we`
- ie lust er we pap van (=lusten) (Zeeuws)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
