99 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `en hebben`
- Abraham gezien hebben (=50 jaar of ouder zijn)
- achter de kiezen hebben (=opgegeten hebben)
- achter de knopen hebben (=opgegeten hebben)
- al zijn kruit verschoten hebben (=geen verdere oplossingen meer weten - niet meer verder kunnen)
- alle dingen hebben twee handvatten. (=er zijn vaak meerdere manieren zijn om een situatie aan te pakken)
- alle winden hebben hun weerwinden. (=soms zit het mee, soms zit het tegen)
- bot gegeten hebben (=dom geboren zijn en zo blijven)
- dat zal hem geen windeieren hebben gelegd (=daar zal hij wel veel geld mee verdiend hebben)
- de boon van de koek gekregen hebben (=geluk gehad hebben)
- de boter alleen op zijn koek willen hebben (=de anderen niets gunnen - zelf alles willen hebben)
- de boter en de kaas te dik gesneden hebben (=te veel verteerd hebben)
- de domste boeren hebben de dikste aardappelen (=met geluk komt men vaak verder dan met verstand)
- de Hebreeërs bouwden het, maar de Egyptenaren hebben het. (Exodus 1:11-14) (=het vuile werk door anderen opknappen en het resultaat zelf pakken)
- de koning gezien hebben (=dronken zijn)
- de lading binnen hebben (=dronken)
- de meeste aardappelen al gegeten hebben (=veel meegemaakt hebben, al lang leven)
- de muren hebben oren (=er kan ongewenst worden meegeluisterd door anderen)
- de pret alleen hebben (=iemands plezier bederven)
- de teugels in handen hebben/houden (=de leiding hebben/houden)
- de touwtjes in handen hebben (=de controle hebben over een situatie.)
- de varkens geschoren hebben (=weinig opbrengst hebben)
- de wind in de zeilen hebben (=voorspoed hebben)
- die de minste tanden hebben, kauwen het meest (=de domste mensen voeren gewoonlijk het hoogste woord)
- een appeltje met iemand te schillen hebben (=nog een vervelend onderwerp met iemand te bepraten hebben)
- een eitje met iemand te pellen hebben (=hetzelfde als: een appeltje met iemand te schillen hebben. Nog iets met iemand moeten oplossen.)
- een hart van steen hebben (=geen medelijden met anderen hebben)
- een klap van de molen gekregen hebben (=niet goed meer bij verstand zijn)
- een kruiwagen hebben (=geholpen worden)
- een lelijke noot met iemand te kraken hebben (=met iemand nog iets af te rekenen hebben)
- een paling (snoek) gevangen hebben (=iemand die per ongeluk in het water is gevallen)
- een zak zout met iemand gegeten hebben (=iemand al lang kennen)
- er ei of kuiken van willen hebben. (=alles willen weten)
- er geen pap van gegeten hebben (=er weinig over weten)
- er haring of kuit van willen hebben (=precies willen weten hoe het in elkaar steekt)
- flink wat achter de knopen hebben (=veel gegeten en gedronken hebben)
- gedane zaken hebben geen keer (=wat voorbij is, keert niet meer weer)
- geen been hebben om op te staan (=geen enkele verantwoording kunnen geven)
- geen cent te makken hebben (=weinig te besteden hebben)
- geen naam mogen hebben (=niets te betekenen zijn)
- geen oren hebben naar iets (=ergens niet naar willen luisteren)
- goede papieren hebben (=de goede eigenschappen hebben (voor een baan))
- haar op de tanden hebben (=van zich af kunnen bijten)
- haring of kuit ergens van willen hebben (=hij wil iets zeker weten of uitgezocht zien)
- hazenvlees gegeten hebben (=een bangerik zijn)
- het achter de ellebogen hebben (=achterbaks; zonder zijn zelfzuchtige bedoelingen te laten zien)
- het achter de oren hebben (=niet zo dom zijn als men lijkt)
- het buskruit niet uitgevonden hebben (=niet erg slim zijn)
- het gras in de knieën hebben (=lijden aan voorjaarsmoeheid)
- het hart op de lippen hebben (=over zijn emoties durven praten - alles zeggen wat men denkt)
- het in de ramen hebben (=het in de gaten hebben)
99 betekenissen bevatten `en hebben`
- verandering van weide doet de koeien goed. (=afwisseling en verandering positieve effecten kunnen hebben)
- kunnen lezen en schrijven (=al lange tijd goede diensten bewezen hebben)
- een geplaveide weg is des duivels oorkussen (=als je niets doet en lui bent, doe je ook niks goeds / mensen die zich vervelen omdat ze niets te doen hebben, kunnen tot de slechts dingen komen daardoor)
- op de magerste paarden bijten de dazen. (=arme mensen hebben vaak pech)
- waar twee kijven hebben twee schuld (=beide personen hebben schuld als ze ruzie met elkaar maken)
- de boter alleen op zijn koek willen hebben (=de anderen niets gunnen - zelf alles willen hebben)
- de broek aan hebben (=de baas spelen (van een vrouw over haar man), het voor het zeggen hebben)
- aan de touwtjes trekken (=de baas zijn, alles regelen, het voor het zeggen hebben)
- het stuur kwijt zijn (=de controle verloren hebben)
- goede papieren hebben (=de goede eigenschappen hebben (voor een baan))
- de wind eronder hebben (=de ondergeschikten hebben angst)
- leven als een god in Frankrijk (=een aangenaam en zorgeloos leven hebben)
- ambt geeft verstand. (=een baan gekregen hebben zonder er iets van af te weten)
- onder het mes zitten (=een examen hebben, in angstige omstandigheden zitten)
- een hoofd als een ijzeren pot. (=een heel goed geheugen hebben)
- niet het zout op zijn patatten verdienen (=een klein inkomen hebben)
- één uur van onbedachtzaamheid, kan maken dat men jaren schreit (=één moment van onvoorzichtigheid kan verschrikkelijke gevolgen hebben)
- de slaap der rechtvaardigen slapen (=een schoon geweten hebben)
- een geheugen als een garnaal (=een zeer slecht geheugen hebben)
- met tijd en stond, gaat men de wereld rond. (=er is een juiste tijd is voor alles en sommige dingen hebben tijd nodig)
- er part noch deel aan hebben (=er niets van weten of niet aan deelgenomen hebben)
- je geradbraakt voelen (=erg moe zijn en diverse pijnen hebben)
- een vinger in de pap hebben (=ergens iets in te zeggen hebben, invloed hebben)
- dat raakt mijn koude kleren niet (=ergens niets mee te maken hebben en zich niet voor interesseren)
- niet op mijn weg liggen (=ergens niets mee te maken hebben of niet mee willen bemoeien)
- ergens een potje te vuur hebben staan (=ergens noch wat zeer ongunstigs te verwachten hebben)
- een hart van steen hebben (=geen medelijden met anderen hebben)
- kind noch kraai hebben (=geen nazaten of andere familieleden hebben, alleen rekening moeten houden met zichzelf)
- waar de klok luidt, daar is een kapel. (=geruchten hebben vaak een kern van waarheid)
- met een baksteen in de maag geboren worden (=graag een huis willen hebben dat van jezelf is, dat je eigendom is)
- in de knoei zitten (=grote moeilijkheden of zorgen hebben)
- de aap binnen/weg hebben (=het geld ontvangen hebben)
- hoog van de toren blazen (=het grote woord willen hebben / opscheppen)
- het in de ramen hebben (=het in de gaten hebben)
- de kaap te boven zijn (=het probleem overwonnen hebben)
- iets uit het hoofd laten (=het vaste voornemen hebben om iets na te laten, iets niet doen)
- de lakens uitdelen (=het voor het zeggen hebben, de baas spelen)
- een eitje met iemand te pellen hebben (=hetzelfde als: een appeltje met iemand te schillen hebben. Nog iets met iemand moeten oplossen.)
- iemand op de hielen zitten (=iemand bijna te pakken hebben)
- je meester gevonden hebben (=iemand gevonden hebben die beter is, het beter doet)
- iemand wel achter het behang kunnen plakken (=iemand heel vervelend vinden, waardoor je het liefst even helemaal niets meer met hem of haar te maken zou willen hebben)
- er zijn zinnen op zetten (=iets graag willen hebben)
- er zijn pink wel voor willen geven (=iets heel graag willen hebben)
- een potje te vuur hebben staan (=iets onaangenaams te verwachten hebben)
- nog niet jarig zijn (=iets ongunstigs te verwachten hebben)
- in een glazen huis wonen (=iets op zijn kerfstok hebben / geen privéleven hebben)
- iets onder de kurk hebben (=iets te drinken hebben)
- iets op het hart hebben (=iets te vertellen hebben)
- mijn naam is haas (=ik weet nergens van en wil er niks mee te maken hebben!)
- jong bier moet gisten (=kinderen hebben recht op plezier)
3 dialectgezegden bevatten `en hebben`
- dievëlkèndër hëbbë gëmeinlëk ook dievëlsgëlèk (=sommigen spelen met het leven en hebben ook nog geluk) (Munsterbilzen - Minsters)
- ze benne trouwd en dain (=ze zijn getrouwd en hebben kinderen.) (Westfries)
- ze zé mé older gat in de boter gevallen (=zij zijn gelukkig en hebben niets tekort) (Sint-Niklaas)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
