4 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `een hoge`
- een hoge borst opzetten (=eigenwijs en hoogmoedig zijn)
- een hoge Piet (=iemand van hogere rang of stand)
- een hoge toon aanslaan (=doen alsof je het voor het zeggen hebt / luid en dwingend spreken)
- er geen hoge pet van op hebben (=geen hoge verwachting hebben van iets)
9 betekenissen bevatten `een hoge`
- de bastaard van de graaf wordt later bisschop (=alleen hoge heren kunnen hun buitenechtelijke kinderen een toekomst bieden)
- een krop opzetten (=een hoge borst opzetten - een fiere houding aannemen)
- een gepeperde rekening (=een hoge rekening)
- een huis met zilveren pannen. (=een huis waar een hoge hypotheek op rust)
- er geen hoge pet van op hebben (=geen hoge verwachting hebben van iets)
- hoge bomen/masten vangen veel wind (=in een hoge positie heeft men ook veel verantwoordelijkheid)
- je kan geen omelet maken zonder eieren te breken (=soms moet men iets verliezen om een hoger doel te bereiken)
- liever vrij en geen eten dan een volle buik aan een ijzeren keten. (=vrijheid is een hoger goed dan materiële welvaart.)
- wie voor het oortje geboren is, zal tot de stuiver niet geraken (=wie in een lage sociale klasse geboren is, zal niet in een hogere sociale klasse terechtkomen)
21 dialectgezegden bevatten `een hoge`
- a strooëven (=een hoge borst opzetten) (Ninoofs)
- Beej die luij zit eine bove op de veersj (=een hoge hypotheek hebben) (Amies)
- dat mept d'r goed ien (=dat is een hoge rekening) (Westerkwartiers)
- det hoês stieët op pepeere stiêle (=huis met een hoge hypotheek) (Weerts)
- eeën mi veele wiend in ze broek (=Iemand met een hoge eigendunk) (Veurns)
- Een hóge trararie op tafel (=Grote bos bloemen op tafel) (Texels)
- éérd on z'n kniejes hemme (=een hoge dunk van zichzelf hebben) (Luyksgestels)
- ët haug èn zëne bol hëbbe (=een hoge dunk hebben van zichzelf) (Munsterbilzen - Minsters)
- Hee het de vijfkop op (=Hij draagt een hoge hoed) (Texels)
- hij eent huugop (=hij heeft een hoge dunk van zichzelf) (Wetters)
- Hij peist dan 't zwiest en 't zwast nog nie (=Iemand die graag een hoge borst opzet) (Lokers)
- hij/zij het las van de hedendaagse koors / hij is van een hoge stoep af gedonderdstraolt ( en komp op zun platte bek terecht) / Van boven bont, van ondere stront / tis een kaekkert (=het is een kakker) (Utrechts)
- hij/zij het las(t) van de hêdendaagse koor(t)s / hij is van een hoge stoep af gedonderdstraolt en komp op zun platte bek terech(t) (=Hij zij is een rijke / kakker, het is iemand die denkt dat hij / zij heel wat is (wordt vaak gebruikt bij iemand die boven zijn / haar stand probeert te zijn. (maar daar komt hij / zij wel van terug vroeg of laat)) (Utrechts)
- ie verdient geld link moze (=hij heeft een hoge wedde) (Waregems)
- kak: G'ét gij veel kak aun a gat. (=Jij hebt een hoge dunk van jezelf.) (Lebbeeks)
- ken je bek niet verder opuh/ ken je je bek niet verder ope trekken/ dagen zat dat ik het niet op de bank/ in mun portemenaie/ porte met niks heb / Alsof ie een emmer leeggooit. (=`wat is dat duur zeg` (als reactie op iets dat een hoge prijs heeft) (Utrechts)
- nen hauge hoed op hëbbe van zën eege (=een hoge dunk hebben van zichzelf) (Munsterbilzen - Minsters)
- stroes doen (=een hoge borst zetten) (Munsterbilzen - Minsters)
- zich zelf 'n vaer inne koont staeke (=een hoge dunk van zichzelf hebben) (Weerts)
- zij dragt 't haart hoog (=zij heeft een hoge dunk van zichzelf) (Westerkwartiers)
- zo ga je muil of bek niet verder ope. of ben je van de trap gepleurt. Dat geef ik voor je kop ook, maggie 'm zellef eerst uitbene (=een hoge prijs voor iets vragen) (Rotterdams)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
