702 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `at`
- het is een wijze man, die maat ramen kan. (=wijsheid komt van het vermogen om situaties te begrijpen en hoe daar op te reageren)
- het is er als dood katoen. (=het is er doodsaai)
- het is gedaan met kaatje (=het is afgelopen)
- het is melk en water (=het is een futloze zaak)
- het is niet al goud wat blinkt (=schijn bedriegt)
- het is niet je dat (=het is niet geweldig)
- het is water en melk (=het is een futloze zaak)
- het kastje bij het muurtje laten blijven (=de dingen niet gaan overdrijven)
- het katje van de baan (=degene die baas speelt)
- het kind met het badwater weggooien (=samen met het slechte ook het goede wegdoen)
- het kippenei grijpen en het ganzenei laten lopen (=een verkeerde keuze maken)
- het komt te paard en het gaat te voet. (=ziekte en ongeluk komen vaak heel plotseling, maar het duurt lang voordat men weer hersteld is)
- het krullen van de staart is het fatsoen van de hond. (=iedereen heeft wel een positieve eigenschap)
- het laat mij Siberisch koud (=het interesseert me totaal niet)
- het laatste hemd heeft geen zakken (=je kunt niets meenemen als je dood gaat (laatste hemd = doodshemd))
- het laatste woord willen hebben (=de baas willen zijn)
- het leven gaat niet altijd over rozen (=het is niet altijd zo mooi, iedereen heeft wel eens tegenvallers)
- het ligt aan de schaatsen en nooit aan de man. (=men geeft het gereedschap eerder de schuld dan zichzelf)
- het loopt de spuigaten uit. (=het is te veel geworden)
- het maar in het midden laten (=niet argumenteren)
- het muist al wat van katten komt (=ieder volgt zijn karakter)
- het oog wil ook wel wat (=het uiterlijk van iets speelt ook een rol)
- het paard dat de haver verdient krijgt ze niet (=diegene die het goede gedaan heeft, krijgt de beloning niet)
- het puntje van een scherpe pen is `t felste wapen dat ik ken (=met een kritisch woord kan het meest worden bereikt)
- het staat geschreven en gedrukt je moet krabben waar het jeukt (=problemen bij de bron aanpakken)
- het touw wat vieren (=het iets minder streng aanpakken)
- het vaatje op zijn kant zetten (=het vat leegmaken (uitdrinken))
- het vat der Danaïden vullen (=nooit klaar komen met het werk)
- het veulen laten draven. (=gaan plassen)
- het warm water (her)uitvinden (=iets wat reeds lang bekend is, presenteren alsof het een originele innovatie is. (Niet verwarren met `het wiel opnieuw uitvinden`))
- het water is veel te diep (=hij durft het niet aan)
- het water komt aan/tot de lippen (=in groot gevaar, in hoge nood)
- het water komt op de dijk. (=de tranen komen op)
- het water loopt altijd naar de zee (=zij die al het meest hebben, krijgen ook het meeste)
- het water loopt hem in de mond (=hij heeft er heel veel trek in)
- het wierookvat zwaaien (=lof toezwaaien)
- het zat zijn (=genoeg ergens van hebben en er geen zin meer in hebben)
- het zilte nat (=de zee)
- het zinkende schip verlaten (=ervandoor gaan als de zaak misgaat)
- hij droomt van schol maar eet graag platvis (=hij verwacht te veel)
- hij geeft niet om wiens huis in brand staat, als hij zich maar aan de gloed kan warmen (=overal voordeel uit halen, ongeacht gevolgen voor anderen)
- hij zeit wat (=honend gezegd van iemand die iets stoms zegt)
- hoe komt het kalf bij zijn maat (=hoe wonderlijk men elkaar kan ontmoeten)
- hoe later op de avond, hoe schoner volk. (=vriendelijke of juist schertsende verwelkoming van late bezoekers)
- hoe later op de avond/dag hoe schoner volk (=schertsend gezegd bij het laat binnenkomen van vrienden of familie)
- hoe meer vis, hoe droever water (=als er meer mensen komen valt er minder te verdelen (erfenissen))
- holle vaten bommen/klinken het hardst (=wie er het minste verstand van heeft, verkondigt het luidst zijn mening)
- holle vaten klinken het hardst. (=de minst competente persoon is vaak ook de luidste)
- ieder meent dat zijn eigen pak het zwaarst is. (=mensen overdrijven hun eigen moeilijkheden in vergelijking met die van anderen)
- iedereen wat van de stokvis (=eerlijk delen)
1044 betekenissen bevatten `at`
- goed je mondje kunnen roeren (=er goed voor zorgen dat je mening wordt gehoord)
- doorgestoken kaart (=er is heel duidelijk iets mis! Hier is getracht om iemand te laten geloven dat er bij toeval iets gebeurt, terwijl het in feite van tevoren gearrangeerd is)
- geen erger venijn dan kwade tongen. (=er is niets zo erg als dat men kwaad van je spreekt.)
- iemand het zwijgen opleggen (=er met niemand over mogen praten en niemand iets mogen vertellen)
- geen twee kapiteins op één schip (=er moet maar één persoon de leiding hebben, anders gaat het niet goed)
- er een schepje opdoen (=er nog wat aan toevoegen)
- het is niet koek en ei (=er ontbreekt iets aan de situatie)
- een zondagssteek houdt geen week (=er rust geen zegen op het werk wat iemand op zondag doet)
- er een balletje over opgooien (=er voorzichtig over beginnen te praten om erachter te komen wat anderen ervan vinden)
- de soep wordt nooit zo heet gegeten, als zij wordt opgediend (=er worden meestal minder zware maatregelen toegepast dan was aangekondigd)
- geen rook zonder vuur (=er wordt niet over gepraat of er is wel iets van waar)
- niet over rozen gaan (=er zijn nogal wat moeilijkheden)
- alle dingen hebben twee handvatten. (=er zijn vaak meerdere manieren zijn om een situatie aan te pakken)
- voor elk wat wils (=er zit voor iedereen wel wat bij)
- je pen in gal en alsem dopen (=erg negatief of kwetsend schrijven)
- je pen in alsem dopen (=erg negatief of kwetsend schrijven)
- een gezicht als een oorwurm trekken (=erg ontevreden kijken (omdat er bijv. iets gedaan moet worden))
- er een plasje overheen doen (=ergens een kleine wijziging in aan (laten) brengen, dat wel duidelijk laat zien dat de afzender iemand van belang is)
- bij Sint Joris in de kost zijn (=ergens gratis eten)
- zuur opbreken (=ergens mee in moeilijkheden komen (later))
- ergens een potje te vuur hebben staan (=ergens noch wat zeer ongunstigs te verwachten hebben)
- je op glad ijs wagen/begeven (=ergens over gaan praten waar die weinig van af weet)
- iemand op zijn zeer trappen (=ergens over praten wat door iemand als erg onplezierig ervaren wordt)
- iets in de doofpot stoppen (=ergens totaal niet meer over praten, verzwijgen)
- je hart vasthouden (=ernstig zorgen maken, bang zijn dat het mis gaat)
- het zinkende schip verlaten (=ervandoor gaan als de zaak misgaat)
- een oude vogel is niet licht te vangen. (=ervaren mensen laten zich niet makkelijk foppen.)
- iemand iets door de neus boren (=ervoor zorgen dat iemand iets niet krijgt)
- iets in goede banen leiden (=ervoor zorgen dat iets goed verloopt)
- er de angel uittrekken (=ervoor zorgen dat iets minder gevaarlijk wordt door het meest gevaarlijke deel onschadelijk te maken; iets minder pijnlijk maken)
- iets aan banden leggen (=ervoor zorgen dat iets zich niet verder kan uitbreiden)
- acte de présence geven (=ervoor zorgen dat je ergens aanwezig bent)
- een wig drijven tussen twee personen (=ervoor zorgen dat ze ruzie krijgen)
- eten wat de pot schaft. (=eten wat op tafel komt.)
- de bocht achter/onder de arm houden (=extra voorzichtig zijn, iets nog niet garanderen. (een bocht houden in het touw dat je laat vieren))
- te biechte gaan (=gaan vertellen (wat je eigenlijk niet mag vertellen))
- memento mori (=gedenk dat je zal sterven)
- geef, zodat je gevende blijft (=geef niet meer dan dat je kunt missen.)
- dweilen met de kraan open (=geen kans op succes hebben, omdat men de symptomen bestrijdt zonder de oorzaak aan te pakken)
- met de rug tegen de muur staan (=geen kant op kunnen, hooguit een laatste uitweg)
- kind noch kraai hebben (=geen nazaten of andere familieleden hebben, alleen rekening moeten houden met zichzelf)
- esprit de l escalier (=geestig idee dat te laat komt)
- je ziel in lijdzaamheid bezitten (=gelaten het ongelijk verdragen)
- aan de strijkstok blijven hangen (=geld dat aan een goed doel wordt besteed verdwijnt voor een groot deel bij mensen die oneerlijke onkosten maken)
- geld verzoet de arbeid (=geld dat je krijgt maakt het harde vervelende werk weer goed)
- goed geld naar kwaad geld gooien (=geld ergens insteken waarvan bekend is dat het verlies oplevert)
- je ogen vertrouwen (=geloven wat men ziet)
- je in het slijk wentelen (=genieten van iets dat slecht is)
- als de berg niet tot Mohammed komt, zal Mohammed tot de berg gaan (=genoegen nemen met wat er beschikbaar/mogelijk is)
- zo glad als een aal (=geslepen, uitgekookt, iemand die zich overal uitpraat)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
