52 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `onge`
- aap wat heb je mooie jongen (=sarcastische opmerking over iemand die wat al te trots is op iets)
- aap wat heb je mooie jongen spelen (=overdreven vriendelijk zijn)
- al etende krijgt men trek / honger. (=al etende krijgt men steeds meer trek (ook figuurlijk).)
- beter onbegonnen dan ongeeindigd (=beter niet beginnen als men het niet kan afwerken)
- bokkensprongen maken (=van het een op het ander springen - zotte sprongen maken)
- de mijn is verkeerd gesprongen (=ongeveer als: wie een put graaft voor een ander, valt er zelf in)
- de tongen losmaken (=aanleiding geven tot gepraat)
- de vrucht der ervaring rijpt niet aan jonge takken (=de verstandigste opmerkingen komen van oudere mensen)
- een geluk bij een ongeluk (=terwijl iets mis gaat, gaat iets anders goed)
- een haastige hond werpt blinde jongen. (=te snel of impulsief handelen heeft slechte gevolgen)
- een kat in het donker/nauw maakt rare sprongen (=in een benarde situatie doet men vreemde dingen)
- een kort liedje is gauw gezongen (=het onaangename gaat snel genoeg voorbij)
- een ongeletterde boer (=weinig geleerd persoon)
- een ongelikte beer (=een onbeschofterik)
- een ongelovige Thomas zijn (=nooit iets geloven)
- een ongeluk begaan (=zodanig kwaad zijn dat er `n ongeluk van komt)
- een ongeluk komt te paard en gaat te voet (=een ongeluk is snel gebeurd, maar de gevolgen slepen lang aan)
- een ongeluk zit in een klein hoekje (=door een kleine fout kunnen gemakkelijk erg nare ongelukken gebeuren)
- er een kleine jongen bij zijn (=er niet aan kunnen tippen)
- geen bokkensprongen kunnen maken (=weinig geld hebben om extra dingen te kunnen kopen)
- geen erger venijn dan kwade tongen. (=er is niets zo erg als dat men kwaad van je spreekt.)
- het ene ongeluk kan niet op het andere wachten. (=ongeluk komt zelden alleen)
- het ene ongeluk roept het ander. (=ongeluk komt zelden alleen)
- het liedje is uitgezongen (=het is afgelopen)
- honger als een paard hebben (=veel trek in eten hebben.)
- honger is de beste kok/saus (=wanneer men honger heeft, smaakt alles goed)
- honger maakt rauwe bonen zoet (=als men honger heeft, smaakt alles)
- hongerige luizen bijten scherp (=met de arme mensen heeft men de meeste last)
- iemand ongesuikerd zeggen waar het op staat (=iemand ongegeneerd de waarheid zeggen)
- iemand ongezouten de waarheid zeggen (=onverbloemd de waarheid zeggen, eerlijk zeggen waar het op staat)
- iemand van twaalf ambachten en dertien ongelukken zijn (=steeds verschillende baantjes hebben maar in geen enkel baantje succesvol zijn)
- ik wil hogerop, zei de jongen en hij kwam aan de galg. (=bereik je doel op een eerlijke manier)
- in het ongelijk stellen (=ongelijk geven)
- in het ongewisse (=in onzekerheid)
- je een ongeluk lachen (=hetzelfde als `In een deuk liggen`, niet meer bijkomen van het lachen)
- je mag wel ergens anders honger krijgen, als je thuis maar komt eten. (=een getrouwde man mag wel met knappe meisjes flirten, daar moet het bij blijven.)
- jongens van Jan de Witt (=dappere jongens zijn)
- kromme sprongen maken (=alle moeite doen om zich uit een situatie te redden)
- met het ongewapend oog (=met het blote oog (zonder hulpmiddelen))
- met ongebroken lading wegzeilen (=zich zonder gezichtsverlies uit de situatie redden)
- ongegund brood wordt veel gegeten. (=vaak kan men het niet verdragen dat het een ander beter gaat.)
- ongelijke paarden trekken kwalijk. (=mensen die teveel verschillen in kwaliteiten, werken vaak niet goed samen)
- ongeluk komt zelden alleen (=een tegenslag wordt vaak gevolgd door nog meer problemen)
- ongelukkig in het spel gelukkig in de liefde (=wie tegenslag heeft in het spel heeft misschien wel geluk in de liefde)
- ongenode gasten zet men achter de deur (=wie niet welkom is, laat men niet binnen of laat men zo lang mogelijk wachten)
- ongesuikerd zeggen waar het op staat (=onverbloemd de waarheid zeggen)
- ongevraagd, ongeweigerd (=als je iets doet waarvoor geen toestemming is gevraagd kan het achteraf niet meer geweigerd worden omdat het al gebeurd is)
- twaalf ambachten, dertien ongelukken (=wie telkens van beroep verandert, slaagt uiteindelijk nergens in)
- van twaalf ambachten en dertien ongelukken zijn (=telkens ander werk doen maar er bij geen van allen iets terecht brengen)
- zo hongerig als een kerkrat/kerkmuis (=heel hongerig zijn)
89 betekenissen bevatten `onge`
- uitlekken (=als iets ongewenst publiekelijk bekend wordt)
- een spiering is vis als er anders niet is (=als je honger hebt, ben je niet kieskeurig / bij gebrek aan beter)
- wie gekheid zaait zal dwaasheid oogsten. (=als je ongebruikelijke dingen doet krijg je ook ongebruikelijke resultaten)
- honger maakt rauwe bonen zoet (=als men honger heeft, smaakt alles)
- wie veel begeert veel ontbeert (=altijd meer willen maakt ongelukkig)
- jongens van Jan de Witt (=dappere jongens zijn)
- dat mag met een krijtje aan de balk (=dat is een ongewone gebeurtenis)
- zoals de ouden zongen piepen de jongen (=de jongeren leren het van de ouderen)
- Hansje in de kelder. (=de ongeboren baby)
- het hart op de tong dragen (=direct zeggen wat iemand denkt, ongeacht of dat slim is of niet)
- een ongeluk zit in een klein hoekje (=door een kleine fout kunnen gemakkelijk erg nare ongelukken gebeuren)
- voorkomen is beter dan genezen (=door voorzichtig te zijn kun je problemen en ongelukken voorkomen)
- uit de heup schieten (=een discussie ingaan met een ongenuanceerde argumentatie)
- eet vis, als er vis is. (=een gunstige gelegenheid moet men niet ongebruikt laten voorbijgaan.)
- het achtste wereldwonder (=een ongelooflijk prachtig iets)
- een ongeluk komt te paard en gaat te voet (=een ongeluk is snel gebeurd, maar de gevolgen slepen lang aan)
- iemand op zijn vestje spuwen (=een standje geven en ongenoegen over iemand uiten)
- Poolse landdag (=een wilde, ongeregelde bijeenkomst)
- ergens geen kwaad kunnen doen. (=een zeer positieve reputatie hebben ongeacht wat je doet)
- de muren hebben oren (=er kan ongewenst worden meegeluisterd door anderen)
- aardappelbloed hebben (=er ongezond uitzien)
- je ziel in lijdzaamheid bezitten (=gelaten het ongelijk verdragen)
- dood gaan we allemaal. (=gezegd als je iets ongezonds doet)
- het takje buigen als het nog jong is (=goede gewoonten leert men het beste op jonge leeftijd aan)
- een Homerisch gelach (=harde en gemene lach om het ongeluk, de mislukking of de handicap van tegenstrevers.)
- heb het hart eens (=heb de moed om dat te doen. (Eigenlijk: als je dat doet, zal ik je ongenadig straffen))
- zo hongerig als een kerkrat/kerkmuis (=heel hongerig zijn)
- kijken alsof hij zijn laatste oortje versnoept heeft (=heel ongelukkig kijken)
- er zonder kleerscheuren afkomen (=helemaal niets mankeren na een ongeluk)
- kruit noch lood hebben (=helemaal ongewapend zijn)
- de een scheert schapen, de ander varkens (=het is ongelijk verdeeld in de wereld)
- het is zusje en broertje (=het is zo ongeveer hetzelfde)
- het moet zo tussen neus en lippen gebeuren (=het moet bijna ongemerkt gebeuren)
- de duivel schijt altijd op de grootste hoop (=het ongeluk treft meestal degenen die al in moeilijkheden verkeren.)
- de beren zien dansen (=honger hebben)
- op een houtje bijten (=honger hebben)
- een mot in de maag hebben (=honger lijden)
- lang vasten is geen brood sparen. (=honger lijden is niet hetzelfde als geld besparen)
- iemand die behoorlijk kan uitpakken (=iemand die ongeremd zijn toorn kan uiten)
- een paling (snoek) gevangen hebben (=iemand die per ongeluk in het water is gevallen)
- een hennentaster (=iemand die zich druk maakt om ongelegde eieren)
- iemand ongesuikerd zeggen waar het op staat (=iemand ongegeneerd de waarheid zeggen)
- mijn maag jeukt (=ik heb honger)
- nood zoekt list. (=in benarde situaties worden ongebruikelijke oplossingen gevonden)
- tussen de wal en het schip geraken (=in de knel komen, iets raakt per ongeluk verloren of zoek)
- in partibus infidelium (=in het land der ongelovigen)
- snotterige veulens worden de gladste paarden. (=kwajongens die nergens voor lijken te deugen, worden vaak flinke mannen)
- kattenkwaad uithalen (=kwajongensstreken)
- vi coactus (=met geweld afgedwongen)
- aan de balk schrijven (=nota nemen van iets ongewoons)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
