56 spreekwoorden en uitdrukkingen bevatten `er ge`
- als de kat zich wast, komt er gewis een gast (=als de kat zich wast komt er visite.)
- als door een adder gebeten zijn (=opeens fel reageren)
- als je hem een vinger geeft, neemt hij de hele hand (=als je iemand een beetje helpt, wil diegene altijd je hulp)
- bezint eer ge begint (=denk goed na over de gevolgen voordat je actie onderneemt)
- dat is makkelijker gezegd dan gedaan (=het valt in de praktijk nog niet mee)
- de breedste riemen worden uit andermans leer gesneden (=het is gemakkelijk met kwistige hand te beschikken over wat een ander toebehoort)
- een blind paard zou er geen schade doen (=een armoedig interieur)
- een zuiver geweten is het beste oorkussen. (=als je eerlijk bent slaap je gerust)
- er geen bal van weten (=niets ervan weten)
- er geen been in zien (=geen bezwaar onderkennen. Er niet voor terugschrikken)
- er geen brood in zien (=niet denken dat iets kan werken)
- er geen doekjes om winden (=de waarheid onverbloemd vertellen)
- er geen drol van begrijpen (=ergens niets van begrijpen)
- er geen fluit van begrijpen (=iets niet begrijpen)
- er geen gat in zien (=er geen oplossing meer voor zien)
- er geen gras over laten groeien (=onmiddellijk profiteren, uitvoeren)
- er geen heil in zien (=er geen voordeel in zien)
- er geen hoge pet van op hebben (=geen hoge verwachting hebben van iets)
- er geen hoogte van kunnen krijgen (=iets maar niet kunnen begrijpen)
- er geen hout van snappen (=er niets van begrijpen)
- er geen houvast aan hebben (=er weinig mee kunnen doen)
- er geen kaas van hebben gegeten (=er geen verstand van hebben)
- er geen kijk op hebben (=de oplossing niet zien)
- er geen kind aan hebben (=er geen last mee hebben)
- er geen laars van weten (=er niets van afweten)
- er geen oog voor hebben (=er niet op letten)
- er geen pap van gegeten hebben (=er weinig over weten)
- er geen peil op kunnen trekken (=er niet van op aan kunnen)
- er geen spaan van geloven (=niets ervan geloven)
- er geen spaan van heel laten (=iets compleet vernielen)
- er geen speld tussen kunnen krijgen (=iets klopt precies, geen gelegenheid krijgen in een gesprek ertussen te komen)
- er geen tekeningetje bij moeten maken (=het is overduidelijk)
- er geen tittel of jota van afweten (=er helemaal geen kennis van hebben)
- er geen touw aan vast kunnen knopen (=door de onduidelijkheid niet kunnen begrijpen wat er wordt bedoeld)
- er geen woorden aan vuilmaken (=er niets eens over spreken)
- er gezoden en gebraden liggen. (=ergens heel vaak zijn)
- er is meer gelijk dan eigen gelijk (=de mening van anderen telt ook)
- er zouden geen achterklappers zijn waren er geen aanhoorders (=er wordt alleen geroddeld als er ook naar geluisterd wordt)
- geen beter gemak dan eigen dak. (=thuis voel je je het meest op je gemak)
- geen schoner gewaad als een zedig gelaat. (=je kan aan iemands` gezicht zien of hij een goed karakter heeft)
- geen teken van leven meer geven (=niets meer van zich laten horen)
- hoe groter geest hoe groter beest (=wel verstandig, maar daarom niet goedhartig)
- ik snap er geen biet van (=ik snap er niets van)
- je kunt van een kale kikker geen veren plukken (=er valt niets te halen bij iemand die niets heeft)
- je meester gevonden hebben (=iemand gevonden hebben die beter is, het beter doet)
- makkelijker gezegd dan gedaan (=het is eenvoudiger om iets te zeggen dan om het ook daadwerkelijk uit te voeren)
- meer geluk dan wijsheid. (=dat was geluk hebben.)
- met de maat waarmee gij meet, zal u weder gemeten worden (=op de manier zoals je een ander behandelt zal je ook zelf behandeld worden)
- of men van de kat of de kater gebeten wordt (=het maakt geen verschil)
- op het veld van eer gevallen (=eervol gesneuveld)
84 betekenissen bevatten `er ge`
- wat de heren wijzen moeten de gekken prijzen (=aan beslissingen van het hoger gezag moet men zich onderwerpen)
- als het hek van de dam is lopen de varkens in het koren (=als er geen toezicht is springen kinderen of ondergeschikten uit de band)
- als de kat van honk is dansen de muizen op tafel (=als er geen toezicht is, doen de ondergeschikten hun zin)
- komt tijd komt raad (=als er genoeg tijd overheen gaat, komt de oplossing vanzelf)
- laat je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet (=als je een ander geld geeft kun je dat beter stilhouden want anderen hoeven het niet te weten)
- ongevraagd, ongeweigerd (=als je iets doet waarvoor geen toestemming is gevraagd kan het achteraf niet meer geweigerd worden omdat het al gebeurd is)
- van uitstel komt afstel (=als je iets niet meteen doet, loop je het risico dat het nooit meer gebeurt)
- elk heeft genoeg in eigen tuin te wieden. (=bekritiseer geen anderen als je zelf niet perfect bent)
- nood breekt wet (=bij moeilijke omstandigheden is er meer geoorloofd)
- de koning te rijk zijn. (=bijzonder gelukkig zijn)
- in een goed blaadje staan (=bijzonder gewaardeerd worden)
- dan zijn we nergens (=dan is er geen oplossing)
- dat gaat erin als klokspijs (=dat gaat er gemakkelijk in)
- dat is een ver-van-mijn-bedshow (=dat is iets waar ik me helemaal niet mee bezighoud; dat is iets dat op grote afstand van hier gebeurt)
- dat is de druppel die de emmer doet overlopen (=dat is maar een kleine ergernis, maar samen met wat er al gebeurd is, wordt het niet meer geaccepteerd)
- dat paard zal mij niet meer slaan (=dat zal mij niet meer gebeuren)
- de rotte appels uit de mand halen (=de minder getalenteerde personen wegsturen, de minder goede dingen sorteren van de goede dingen)
- platgetreden paden/wegen (=dingen die anderen al eerder gedaan hebben)
- voorzichtigheid is de moeder der wijsheid (=doe het voorzichtig, dan komt er geen schade)
- de kop in het zand steken (=doen alsof er geen gevaar dreigt en er niets aan doen)
- een draai aan het verhaal geven (=een hele eigen versie van wat er gebeurd is vertellen)
- een vogel voor de kat (=een hulpeloos slachtoffer, dat niet meer gered kan worden)
- op dood spoor zitten (=een situatie waarin er geen vooruitgang of hoop is)
- de beer is los (=er gebeurt opeens van alles; er ontstaat ruzie of paniek)
- iets laten zwemmen (=er geen aandacht meer aan besteden)
- er niet van terug hebben (=er geen antwoord op weten)
- er geen kind aan hebben (=er geen last mee hebben)
- een hard hoofd in iets hebben (=er geen oplossing in zien)
- er geen gat in zien (=er geen oplossing meer voor zien)
- er verstand van hebben als een kraai van een zaterdag (=er geen verstand van hebben)
- er geen kaas van hebben gegeten (=er geen verstand van hebben)
- er geen heil in zien (=er geen voordeel in zien)
- het niet begrepen hebben op (=er geen zin in hebben - liever niet hebben)
- hartzeer van iets hebben (=er geestelijk onder lijden)
- om de vinger winden (=er gemakkelijk baas over worden)
- er zijn buik van vol hebben (=er genoeg van hebben)
- er uitzien als melk en bloed (=er gezond uitzien)
- er koksgast van blijven (=er niets van krijgen , er geen vooruitgang mee maken)
- geen rook zonder vuur (=er wordt niet over gepraat of er is wel iets van waar)
- er voor geknipt zijn (=er zeer geschikt voor zijn)
- er voor in de wieg gelegd zijn (=er zeer geschikt voor zijn)
- de klok hebben horen luiden maar niet weten waar de klepel hangt (=ergens over gehoord hebben, zonder er echt iets van af te weten)
- iets hoog opnemen (=ergens zeer gekrenkt over zijn)
- er de angel uittrekken (=ervoor zorgen dat iets minder gevaarlijk wordt door het meest gevaarlijke deel onschadelijk te maken; iets minder pijnlijk maken)
- het zat zijn (=genoeg ergens van hebben en er geen zin meer in hebben)
- Hollands welvaren (=gezegd van een zeer gezond uitziend persoon)
- haring in het land, dokter aan de kant (=haring eten is zeer gezond; haring is zelfs één van de beste vissen voor je gezondheid)
- als je alles van tevoren weet, ga je liggen voor je valt (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- als je alles van tevoren wist, dan kwam je met een dubbeltje de wereld rond (=het heeft geen zin zich na afloop te beklagen over gebrek aan voorkennis. (Meestal in antwoord op klachten als `Als ik dat van tevoren geweten had.`))
- niets nieuws onder de zon (=het lijkt nieuwe informatie, maar is al eerder gezegd)
Eén dialectgezegde bevat `er ge`
- hij heit er gé bezaai van (=hij heeft er geen verstand van) (Balens)
Bronnen
De spreekwoorden en gezegden zijn afkomstig van Wikiquote, Wikipedia en onze gebruikers.
Op woorden.org is de uitleg ingekort en is herkomst van spreekwoorden en gezegden weggelaten.
Zie ook:
- vaartips.nl Ruim 300 woorden, zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- debinnenvaart.nl Nog eens honderden zegswijzen en uitdrukkingen met een maritieme achtergrond
- Het boek `De Latynsche spreekwyzen` uit 1755 met oud-Nederlandse vertalingen
